İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, Mart Ayı Olağan Meclis Toplantısı’nda yaptığı konuşmada Maraş merkezli zelzelelerin üzerinden bir ay geçmesine karşın, felaketin tesirlerinin hala çok şiddetli hissedildiğine dikkat çekti.
Avdagiç, “Deprem jenerasyonunda bir ülke olmanın bize verdiği değerli bir ihtar var. O da sanayi ve ticaretin belirli merkezlerde sıkışmaması gerektiğidir. Bu vesileyle ‘İstanbul’dan endüstriyi çıkaralım’ diyenler var. Bu çok tehlikeli bir telaffuz. İTO olarak İstanbul’daki üretimin, ticaretin, ekonomik ünitelerin zorla kent dışına çıkarılmasının hakikat olmadığını düşünüyoruz. Bunun doğal, alışılmış ve sürdürülebilir bir planlama ile yapılmasının çok daha gerçek olacağını öngörüyoruz” dedi.
Avdagiç, konuşmasında şunları söyledi:
“İstanbul’da zelzele riski var ve İstanbul, Türkiye toplam nüfusunun yaklaşık yüzde 20’sini, kayıtlı işgücünün yüzde 20’den, ihracatın ve toplam dış ticaretin yüzde 50’den fazlasını temsil ediyor. İstanbul, Türkiye Gayrisafi Yurt İçi Hasılası’nın (GSYH) yüzde 30,4’ünü oluşturuyor. 2022 yılında oluşturduğu katma kıymet 300 milyar dolara yakın. İstanbul’u konuşurken kullanılan jargona çok dikkat edilmeli. Yakın vakitte Berlin’deki turizm fuarındaydım. Oraya gittiğim vakit birinci sorulan, ‘İstanbul nasıl, İstanbul yıkılıyor mu, her yer eski bina, ne olacak’ oldu. Zelzeleden bu yana İstanbul’da AVM satış endekslerinde yüzde 33-35’lik düşüş var. Lüks segment satış kategorisinde düşüş yüzde 80’lere ulaştı. İstanbul otellerinde de yüzde 30’lar mertebesinde rezervasyonlarda ve oda doluluğunda düşüş kelam konusu. Münasebetiyle İstanbul’daki zelzele riskini yazarken İstanbul’un ekonomik değerini göz arkası etmemeliyiz.
‘İSTANBUL’DAN ENDÜSTRİYİ ÇIKARALIM’ DİYENLER VAR: Zelzele jenerasyonunda bir ülke olmanın bize verdiği kıymetli bir ihtar var. O da sanayi ve ticaretin belirli merkezlerde sıkışmaması gerektiği. Görüyoruz ki, belli bölgelerde ağırlaşan sanayi ve ticaret hem bölgeler ortası kalkınmışlık ve refah düzeyini olumsuz etkiliyor hem de ekonomik ve toplumsal riskleri artırıyor. Zelzelenin Türkiye’nin kalkınma ve endüstrileşme stratejisinde bir ‘desantralizasyon’a yol açmasını diliyorum. Fakat biz şuna karşıyız. ‘Bu vesileyle İstanbul’dan endüstriyi çıkaralım’ diyenler var. Bu çok tehlikeli bir telaffuz. İTO olarak İstanbul’daki üretimin, ticaretin, ekonomik ünitelerin zorla kent dışına çıkarılmasının gerçek olmadığını düşünüyoruz. Bunun doğal, tabi ve sürdürülebilir bir planlama ile yapılmasının çok daha hakikat olacağını öngörüyoruz. Bu söylemi biz yalnızca burada duymuyoruz. Yurtdışındaki potansiyel alıcılar da duyuyor. ‘Herhalde tesisinizi kapatmak durumunda kalacaksınız, ben şimdiden kendime alternatif bir tedarikçi bulayım’ diye farklı bir durum içine girebiliyorlar. Hasebiyle bütün bu resmi kurgularken ülkenin üretmeye, ihracat yapmaya, istihdam oluşturmaya devam etmesi gerekiyor.
DEMİRYOLU İLE YÜK NAKLİYATINDA ARA ALINMALI: Lojistiği bir sorun olarak ileri sürenler olabilir. O vakit Türkiye’nin son yıllarda karayolu ulaşımında aldığı büyük uzaklığın bir benzerinin demiryolu ile yük nakliyatında da alınması gerekiyor. Ülkenin süratli demiryolu ağlarıyla örülmesi ve limanlara süratli erişimin sağlanması lojistiği sorun olmaktan çıkaracaktır. Bu da üretimin ve endüstrinin ülke geneline yayılmasına taban hazırlayacaktır.
DÖNÜŞÜMDE DEVLET VERGİ GELİRİNİ VE ÖZEL DAL DE ÇIKARDA KÂRI ÖNCELEMEMELİ: İTO olarak uzun müddettir söylediğimiz şu; inançlı konutların yanı sıra inançlı fabrikalar inşa etmek zorundayız. Konutlar için ortaya konulan yenileme prosedürlerini kesinlikle fabrikalar, işyerleri, çarşılar, AVM’ler için de öngörmeliyiz. Münasebetiyle bütün bu dönüşüm paketini iş yerlerini, sanayi kuruluşlarını, turizmi de işin içine katarak sürdürmeliyiz. Dönüşümün ve tekrar inşanın bir vazife olduğu şuuruyla hareket edilmesi gerekir. Bu yüzden devletimizin bu kapsamdaki faaliyetleri vergilendirmesinde vergi gelirini, özel dalımızın de bu faaliyetlerden elde edeceği çıkarda kârı öncelememesi gerektiğine inanıyoruz.” (EKONOMİ SERVİSİ)