İSTANBUL (İGFA) – Rahmi M. Koç Müzesi, 18 Mart Çanakkale Zaferi’nin 108’inci yılında tarihe geçmiş bir nesneyi ziyaretçileriyle buluşturdu.
Atatürk’ün Çanakkale cephesinde kullandığı ve üzerinde fotoğrafının olduğu Fiat Zero arabanın tıpkı modelinin İtalya’daki son örneği Torino kentinden getirtilerek Rahmi M. Koç Müzesi’nde sergilenmeye başlandı.
Sadece 2 bin adet üretilen Model Zero, günümüze ulaşabilen az sayıdaki örnekleri üzere bundan bu türlü Rahmi M. Koç Müzesi’nde görülebilecek
Harbiye Nezareti’nin, 1915 yılında Anafarta Küme Kumandanı Mustafa Kemal’e tahsis ettiği Fiat Zero ile tıpkı model olan araba, İtalya Torino’dan getirildi ve Tofaş tarafından Rahmi M. Koç Müzesi’ne ikram edildi.
Atatürk’ün Çanakkale Savaşları esnasında seçkin fotoğraflarından biri de bu araba üzerinde çekilen fotoğraf… Türk Şehitlikleri İmar Vakfı tarafından kurulan ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Karataş’ın lideri olduğu Çanakkale Savaşları Enstitüsü, detaylı çalışmaları sonucunda Atatürk’ün cephede kullandığı arabanın 1913 model Fiat Zero modeli olduğunu belirledi.
Fiat Zero, enstitü tarafından yayına hazırlanan Anafarta Dergisi’nin 2022 İlkbahar sayısında kapağa taşındı. Enstitü Araştırmacısı Onur Kuşku tarafından kaleme alınan “Mustafa Kemal Atatürk’ün Arabası Peşinde: Gelibolu’da Tekerlek İzleri” başlıklı yazıda, Atatürk’e tahsis edilen arabanın öyküsü mercek altına alındı.
2 BİN ADET ÜRETİLDİ, SEÇKİN MÜZELERDE SERGİLENİYOR
Model Zero’nun üretimine, 1912 yılında Fiat’ın Torino’da yer alan Corso Dante Fabrikası’nda başlandı. Devam eden yıllarda ise Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte modelin üretimi sekteye uğradı. Fiat’ın üretim sınırlarının tamamı, İtalyan ordusunun gereksinimlerine ayrıldı.
Model Zero, 1915 yılında banttan son kere indiğinde 2 bin adetlik satışa ulaşmıştı. Model ismindeki “12-15 HP” ibaresi beygir gücünün yerine arabanın İtalyan vergi sisteminde girdiği dilimi yansıtıyor.
Üretilen 2 bin adet arabadan günümüze ulaşabilen az sayıdaki örneği ise seçkin müzelerde yerini aldı. Model Zero’da 1.846 santimetreküp (1.8 litre) pahasında karbüratörlü ve dört silindirli doğal emişli akaryakıtlı motor bulunuyor. Motoru 2 bin periyot dakikada azamî 19 beygirlik güç üretiyor.
Dört kişilik oturma nizamına sahip, iki kapılı usulde olan Zero, saatte 63 kilometre sürate ulaşabiliyor. Model Zero, pek çok ülkede satıldı. Türkiye’ye 12 adet gelen Fiat Zero’yu, İstanbul’da satan bayinin ismi ise arşivlere nazaran “Dilsizian”.