İtalya’da halkın yarısının geçen hafta Mario Draghi liderliğindeki hükümetin çökmesiyle sonuçlanan siyasi krizden şad olmadığı ortaya çıktı. Ülkede, Draghi liderliğindeki geniş iştirakli koalisyon hükümetinin, geçen hafta koalisyon ortağı 3 partinin parlamentoda hükümete verdikleri takviyesi çekmesi üzerine düşmesinin yankıları devam ediyor. İtalya’nın önde gelen kamuoyu araştırma şirketlerinden SWG’nin 18-24 Temmuz’da yaptığı son kamuoyu yoklamasının sonuçları paylaşıldı.
Krizin sorumlusu olarak Conte gösterildi
Buna nazaran, ankete katılan İtalyanların yüzde 51’i hükümet krizini yanlış bulduğu ve bundan kaçınılabileceği görüşünde birleşti. Ankete katılanların yüzde 19’u krizi “yanlış” olarak nitelese de durumun kaçınılmaz bir hal aldığını savunurken, yüzde 19’luk bir öbür kısım da Draghi hükümetinin sona ermesini “doğru” bulduğunu belirtti. Birebir ankette, İtalyanların yüzde 61’inin erken seçimlere gidilmesine olumsuz baktığı, yüzde 21’inin olumlu bulduğu, yüzde 18’inin kararsız olduğu söz edildi.
Ankette “hükümet krizinin sorumlusu kim” halindeki soruya da iştirakçilerin yüzde 59’u 5 Yıldız Hareketi’nin (M5S) önderi “Giuseppe Conte” cevabını verirken, yüzde 33 ile sağcı Lig Partisi’nin önderi Matteo Salvini ikinci sırada geldi. Seçimlere yönelik kamuoyu yoklamasının da yer aldığı SWG çalışmasında, şu anda ana muhalefet partisi olan çok sağcı İtalya’nın Kardeşleri (FdI) Partisi yüzde 25’lik oy oranıyla birinci sırada yer aldı. FdI’nin ardında yüzde 23,2’lik oy oranıyla merkez soldan Demokratik Parti (PD) sıralandı. Hükümet krizinden sorumlu tutulan partilerden Lig, M5S ve Forza Italia’nın oy oranlarının düştüğü kaydedildi. Lig’in oy oranı yüzde 12,4, M5S’nin yüzde 10,1, Forza Italia’nın yüzde 7,1 ve Hareket partisinin ise yüzde 6 olarak ölçüldü.
La Stampa gazetesinin de bugün yayımladığı EuroMedia’nın kamuoyu araştırmasına nazaran, her 10 İtalyan’dan 6’sı Draghi hükümetinin çökmesine yol açan krizden M5S önderi Conte ve sağcı Lig Partisi önderi Matteo Salvini‘yi sorumlu tuttu. Sözkonusu araştırmada yer verilen kamuoyu yoklamasında da çok sağcı Giorgia Meloni liderliğindeki FdI, yüzde 23,5’luk oy oranıyla önde görünürken, çabucak ardında yüzde 22,8 ile PD sıralandı. Lig Partisi’nin oy oranı yüzde 14, M5S’nin yüzde 9,2, Forza Italia’nın yüzde 7,7 olarak ölçüldü.
Meloni birinci bayan başbakan olabilir
Ülkede geçen hafta erken seçim kararının alınmasıyla siyasi partilerin seçim kampanyaları ve başbakanlık için kimi aday göstereceklerine yönelik tartışmalar da sürat kazandı. Kamuoyu yoklamalarında birinci sırada gözüken çok sağcı FdI’nin başkanı Giorgia Meloni, seçimlerden zaferle çıkması halinde “İtalya’nın hem birinci bayan başbakanı hem de faşist diktatör Benito Mussolini’den sonra başbakanlığa gelen birinci çok sağcı” isim olabilir.
Berlusconi’ye uyarı
Oy oranını 2018’deki seçimlerden bu yana yaklaşık 6 kat artıran Meloni, anketlere nazaran hem genelde hem de merkez sağ ittifak içinde en çok oy alan parti pozisyonunda olmasına atıfla ittifaktaki öteki partiler, Lig’in başkanı Salvini ve Forza Italia’nın başkanı Silvio Berlusconi‘yi başbakanlık adaylığı konusunda uyardı. Meloni, başbakan adayının belirlenmesi konusunda muahedeleri gerektiğini, aksi takdirde ittifak yapmalarının manasının kalmayacağını söyledi. İtalyan basınında da Meloni’nin partisinin faşizmle olan bağları sebebiyle sağ ittifak içinde kimi üyelerin, çok sağcı önderin başbakanlığına sıcak bakmadığı haberleri çıktı.
Merkez sağ ittifak içinde de Forza Italia Genel Koordinatörü Antonio Tajani de La Stampa gazetesine verdiği demeçte, ittifakın başbakan adayını belirlemek için bekleyip seçim sonuçlarını görmeleri gerektiğini tabir etti. Lig başkanı Salvini de emsal biçimde seçimlerde, ittifak içinde en çok oyu alacak olanın başbakanın kimin olacağını karar vermesi gerektiğini kaydetti. Merkez solun çatı partisi PD’nin başkanı Enrico Letta ise ittifak yapmak üzere Aksiyon partisi ile çalışabileceklerini ancak ittifakın başbakan adayını belirlemek için erken olduğunu söyledi. Aksiyon partisinin önderi Carlo Calenda da PD ile çalışabileceklerini lakin Mario Draghi’nin başbakan adayı olması gerektiğini kaydetti.
Ne olmuştu?
Mario Draghi liderliğindeki geniş iştirakli koalisyon hükümeti, Covid-19 salgınının yol açtığı sıhhat ve ekonomik kriz şartlarında ulusal birlik hükümeti olarak 13 Şubat 2021’de misyona gelmişti. Draghi hükümetine, İtalyan parlamentosunda temsil edilen 10 siyasi parti dayanak veriyordu. Draghi hükümetini istifaya götüren siyasi kriz, koalisyon ortaklarından M5S’nin, 14 Temmuz’da parlamentoda bir oylamada, hükümetin sunduğu ekonomik yardım paketine dayanak vermemesiyle başlamıştı.
M5S’nin hali üzerine Başbakan Draghi’nin istifasını vermek üzere Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella‘ya gitmiş fakat Cumhurbaşkanı, Draghi’nin istifasını kabul etmeyerek, kendisinden hükümet kriziyle ilgili Senato ve Temsilciler Meclisine bilgi vermesini istemişti. Başbakan Draghi, 21 Temmuz’da Senato’da hükümetine takviye istemiş lakin koalisyonda yer alan Lig ve Forza Italia da M5S üzere dayanağını çekince hükümet dağılmıştı. Başbakan Draghi, 22 Temmuz’da misyonundan istifa etmiş, Cumhurbaşkanı Mattarella da parlamentoyu feshederek 2023’ün birinci aylarında yapılması gereken genel seçimleri 25 Eylül’e çekmişti.