TAHSİN YILDIRIM
Osmanlı Devleti’nde merkezî idarenin, nezâretlerin, askerî kurumların, vilâyetlerin, kimi özel kurum ve bireylerin yıllık olarak çıkardıkları bilgilendirme gayeli neşriyata salnâme günümüzdeki ismi ile yıllık denmektedir. Azalan yıllık geleneğini devam ettirmek ismine her yıl “Akif Salnâmesi” ile yıllık geleneği devam ettirilmiştir. Toplumların sürekliliğini sağlayan gelenekleri koruma eden Âkif’i ve onunla ilgili her türlü pahası yarına taşıma çabasındaki bu neşriyat ismi ile de bir geleneği yaşatmaktadır.
Mehmed Akif Ersoy Fikir ve Sanat Vakfı tarafından hazırlanan “Akif Salnâmesi”nin son cildinde yazılışının üzerinden bir asır geçen ve Âkif’in “Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı Yazdırmasın” dediği, Türk milletinin ise bir ulusal mutabakat metni olarak benimsediği İstiklal Marşı’na dair bilinmeyen birçok metin okurun ilgisine sunuldu.
Prof. Dr. Abdullah Uçman’ın şahsî arşivinden çıkardığı evraklarla kaleme aldığı Mehmed Âkif-Rıza Tevfik bağlantısına yönelik yazıda fikri taraftan farklı kulvarlarda yürüyen bu ikili ortasındaki samimi münasebet okurun dikkatine sunuluyor.
Beşir Ayvazoğlu bir fotoğraftan hareketle Mehmed Âkif, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Abbas Halim Paşa ve Ressam Halil Paşa’nın hayatlarından kesitler sunuyor ve onlar ortasındaki alakayı kaleme alıyor.
Prof. Dr. İsmail Kara Âlem-i İslâm, İttihad-ı Müslimîn, Neşr-i Din… Sıratımüstakim-Sebilürreşad’ın Okuyuculara ve İlmiye Mensuplarına Mektupları; Ömer Hakan Özalp, İstiklal Marşı’nın İstanbul’da birinci icrasına ve buna ilişkin kimi itirazları okurun dikkatine sunuyor. Prof. Dr. Zafer Gölen, Burdur Mehmed Âkif Ersoy Üniversitesi arşivinde bulunan Hamdullah Suphi Tanrıöver’in mektuplarını birinci kez neşrederek ilgilisinin dikkatine sunuyor.
Salnâme’de birinci kez görücüye çıkan “Hazîne-i Evrak” koleksiyoner Mehmet Rüyan Soydan’ın arşivinden araştırmacıların ve meraklılarının dikkatine sunuluyor. Bu sayıda münhasıran “İstiklâl Marşı” ile ilgili evraklara yer vermiş. “Bu evrakların bir kısmı rastgele bir bilgi içermemesine karşın tarihi anılarının büyük olması ve o günlerin havasını yansıtmaları sebebiyle hazîne-i evrak ortasına alınmışlardır. Bizde unutulmalarını istemedik, yâd edelim istedik.” açıklamasıyla yayınlanan evrak ortasında “Mektep Defterlerinde İstiklâl Marşı”, “Müntehabât Serisinde Yayımlanan İstiklâl Marşı Notaları”, “İlk Pul” (Cumhuriyet yönetiminin bastırdığı üzerinde İstiklal Marşı’nın olduğu pullar.)
Prof. Dr. Mustafa Uzun’un ise Mehmed Âkif Bey’in Ulusal Uğraş yıllarına ve İstiklal Marşı’nın kabulünün 100. yılına dair hazırlamış olduğu kronolojiye yer verilmiş. Salnâme’nin bu sayısında Prof. Dr. M. Uğur Derman İstiklal Marşı’nın Son Kıtasının Sınırı, Fatih Özkafa İstiklal Marşı Çizgisi ve Ayşe Raziye Özalp, Mehmed Âkif’in Minyatür Portresi’ne yer veriliyor. Ayrıyeten Ali Akbaş’ın ise Âkif temalı şiiri, Selçuk Karakılıç’ın İstiklal Marşı’nın değiştirilme sürecini ele aldığı yazısı okurla buluşuyor.
Mehmed Âkif, çağı ve etrafına dair yapılan çalışmalara kaynaklık teşkil eden yeni bilgi ve evraklar ihtiva eden bu eser/ler ile Âkif’in mirasına sahip çıkmayı bir görev olarak üstlenen “Âkif Salnâmesi”, yeni doküman ve bilgileri muhtevi yazıları neşretmekte fakat kimi evraklar yorumlanmamış, araştırmacı ehli kaleme bırakılmıştır.