Kişilik özellikleri ile uyumlu meslek seçimi yapabilmek için bireylere mesleksel ilgi ve yetenek envanterleri uygulamak fikir vermesi açısından değerlidir. Lakin elde edilecek sonuçların verimli biçimde kıymetlendirilmesi için bakılması gereken bireye yönelik alt ayrıntılar da olmalıdır. Bu nedenle meslek danışmanlığı alırken bireyi çok istikametli kıymetlendirecek uygulamalar yapılmalıdır.
Sıklıkla yapılan şahısların mesleksel gayelerini sorarak mesleksel yönlendirme yapma yanlışı bireylerin mesleğini olumsuz etkilemektedir. Zira bireyler kendilerine bu soru yöneltildiğinde mesleksel itibar algısı ile tanınan olana ya da kendisine yakıştırılana yönelme eğiliminde olabilmektedir. Bu da yapılacak mesleksel yönlendirmenin tek bir envantere ya da kişinin beyanına bırakılarak yapılmasının kâfi olmadığını göstermektedir.
Gerçekçi (Realistic) Kişilik ile Meslek Seçimi
Gerçekçi tipteki beşerler daha çok teknik işlerde çalışmaktadır. Tamir etmek, makine ve teçhizat kullanmaktan hoşlanırlar. Bu kişilik tipindeki bireylerin problemlere bakış açısı da geliştirdikleri tahlil yolları da mekanik, sistem odaklıdır. Toplumsal bağlardan keyif almaz, ikili ilgilerde temasın olmadığı, aranın korunduğu, hislerin paylaşılmadığı bağlar geliştirirler. Teknik mevzuların dışında hayvancılık, tarım üzere işler de onların verimli çalışabileceği alanlardır.
Araştırıcı (Investigative) Kişilik Tipi ile Meslek Seçimi
Araştırıcı tipteki beşerler ise daha çok bilimsel çalışmalar yapmaktan keyif alırlar. Meraklı, soru soran, matematik yetenekleri gelişmiş ve olaylara daha çok mantıksal değerlendirmelerle yaklaşan bireylerdir. Bu kişilik tipinden yüklü olarak araştırmacılar, bilim insanları çıkmaktadır. Toplumsal ilgiler onlar için vakit kaybı olabilir, bilimselliğe ya da araştırmaya hizmet etmeyen uğraşlar onlar için gereksiz olarak kıymetlendirilebilir. Toplumsal alakaları de daha çok kendileriyle benzeri ilgileri olan kişilerledir ve toplumsallaşma hususları yeniden araştırma sonuçları odaklıdır. Kısa ve net konuşmayı severler.
Araştırmacı tipteki bireylerin dikkatleri epeyce yüksektir, uzun mühlet konsantre biçimde verimli çalışabilirler. Niyet biçimleri daha soyuttur. Birtakım doktorluk branşları, bilim kolları ve mühendislik üzere meslekler araştırmacı kişilik özelliğine sahip bireyler için uygun olabilir. Fakat Kişilik özellikleri ile uyumlu meslek seçimi yapılmadığında bireyin kendisiyle uyumlu olmayan bir alanda verimli ve keyifli olması mümkün değildir.
Sosyal (Social) Kişilik Tipi Meslek Seçimi
Sosyal tiptekiler tüm tipler ortasında kendi dışında kalan başkalarını de önemseyen ve onlar için üretmekten yarar sağlamaktan hoşlanan şahıslardır. Toplumsal sorumluluk projelerinde etkin rol alan bireyler, dernek ve vakıf kurucuları, terapistler, toplumsal çalışmacılar, insan kaynakları, öğretmenler bu kümeye girebilir. İnsanlara yardım etmekten keyif alan, dost canlısı, sorumlu, nazik, karşılaştığı meseleleri toplumsal marifetlerini kullanarak çözmeye çalışan ve eğitimi önemseyen bireylerdir.
Gelenekçi (Conventional) Kişilik Tipi ile Meslek Seçimi
Gelenekçi kişilik tipi ise ofis işleri, muhasebeci, banka ve gişe memuru üzere meslekleri üstlenmekten hoşlanır. Risk almaktan hoşlanmaz, yeniliklere kolay adapte olamazlar. İşleyişin kolay kolay değişmediği, başlangıcı, bitişi muhakkak olan, kendilerinden bir şey katmalarına gerek olmayan işler bu bireyler için caziptir. Vazife insanıdırlar. Bu bireyler; kayıt tutma, evrak düzenleme, fotokopi çekme, verilen buyrukları yerine getirme konusunda başarılıdır. Dürüst ve sakin yapılı insanlardır.
Girişimci (Enterprising) Kişilik Tipi ile Meslek Seçimi
Sanatçı (Artistic) Kişilik ile Meslek Seçimi
Sanatçı kişilik tipi tipoloji kuramının son tipidir. En bariz özelliği diğerleri tarafından anlaşılması güç olmasıdır. Bu bireyler, tertipli ve rutin işlerden kaçınır, yaratıcılıklarını sunabilecekleri, hayal dünyalarını besleyecek işlere yönlendiğinde daha keyifli olurlar. Tiyatro, sinema, drama, müelliflik, müzik ve edebiyat üzere sanat kısımları ile ilgilenirler.
Kişilik Özellikleri ile Uyumlu Meslek Seçimi Yapmak Neden Değerli?
Çalışmalar pek çok kişinin bir işe başlamadan evvel, hangi alana dair ilgisi ve mahareti olduğundan habersiz olduğunu desteklemektedir. Beşerler mesleklerine yönelik ilgilerinin olup olmadığını ya da karakterleriyle uyumlu olup olmadığını kıymetlendirmekte geç kalıyorlar. Fakat iş hayatına atılıp gerçek çalışma şartlarını deneyim ettikten sonra bu farkındalığı kazanıyorlar. Lakin bu periyot, mesleğe tekrar istikamet vermek ve büyük değişiklikler yapmak için hayli geç bir periyot.
Kişinin kendini tanıması, güçlü ve zayıf istikametlerini belirlemesi ve kişilik özelliklerini kabullenmesi meslek seçiminde kıymetli bir role sahip olmalıdır. Bireyler tanınan olandan ya da kendilerine dayatılandan fazla kendileriyle uyumlu olanı seçmeye yönelmelidir. Bu yönelim için ise gerekli olan birden fazla belirleyici etken vardır. Ailenin ebeveyn tavrı, alınan eğitim, ailenin eğitim seviyesi, sosyo-ekonomik seviye, ilgi alanlarını ve karakteristik özelliklerini bilerek yetişme bunlardan yalnızca bazılarıdır. Seçilen mesleğin cinsiyet açısından zorluğu olacak mı, gelecekte mesleğin bedeli ne olacak karar verme sürecinde kesinlikle değerlendirilmelidir.
İş hayatında meslek planlaması ve meslek başarısı hem bireyler hem de aileler için elbet büyük değer taşımaktadır. Bu noktada bireylerin gerçek ve tesirli kararlar verebilmesi için profesyonel dayanak almaları kendilerine ve geleceğe yapacakları en kıymetli yatırım olmaktadır. Kişilik özellikleri ile uyumlu meslek seçimi yapmak için bizimle bağlantıya geçebilir Stratejik Yetenek İdaresi ile Meslek Danışmanlığı hizmetimizden faydalanabilirsiniz.