Tüketici Kanunu ile Kat Mülkiyeti Kanunu’nda mart ayında yapılan ve 1 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlanarak tüketicinin korunma zırhını arttıran düzenlemeler, bugün yürürlüğe girdi.
Bugünden itibaren, taksitle alışverişte ödeme zahmetine düşen tüketiciden borcun tamamının talep edilebilmesi için tüketicinin kontratta yazan borcun onda birini ödememiş olması koşulu aranacak. Tamir ya da yedek kesim için serviste kalan eserler için tüketici tazminat talebinde bulunabilecek. Finans kuruluşları, tüketiciye kredi vermek için sigorta yaptırma mecburiliği getiremeyecek. E-ticaret siteleri eser ve hizmetlerin yalnızca satış sürecinden değil, teslimi ile satış sonrası haklarının kullanımından da promosyon, armağan, indirim vaatlerinin yerine getirilip getirilmemesinden de sorumlu olacak.
Hürriyet’ten Aysel Alp’in haberine nazaran, kelam konusu kanunda tüketicinin korunmasını sağlayan kararlar unsurlar halinde şöyle:
- Tüketicinin çeşitli nedenlerle borcunu vaktinde ödeyemeyerek temerrüde düşmesi durumunda satıcı ‘sözleşmemiz böyle’ diyerek kalan borcun tamamını isteyemeyecek.
- Zaten tüketici, kullandığı krediden hiçbir münasebet göstermeksizin, ceza ödemeksizin 14 gün içinde cayma hakkına sahip. Lakin 14 gün içinde kredi borcunun tamamını erken öderse finans kuruluşuna bildirimde bulunması da gerekmeyecek.
- Tüketicilere verilen kredi kartı, kredili mevduat hesabı üzere bilinmeyen vadeli kredi kontratlarında değişken faiz uygulanıyor. Yeni devirde bankalar, finans kuruluşları, faiz oranlarının artışını münasebet gösterip, faiz artışını anında borca yansıtamayacak. Bu çeşit artışlarda tüketiciye 30 gün evvelden yazılı olarak bildirim yapılacak.
- Tüketicinin, yazılı yahut kalıcı bilgi saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi ilişkili sigorta yaptırılamayacak. Tüketicinin istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, kredi veren tarafından kabul edilmek zorunda olacak. Tüketici kredisi, konut kredisi kullanımı ek hesap açma, otomatik ödeme talimatı, finteks üyeliği üzere eser ya da hizmetlerin alımı kaidesine bağlanamayacak.
- İnternet üzerinden alışverişlerde yani uzaklıklı kontratlarda tüketiciye siparişinin 30 gün içinde ulaşmaması durumunda, tüketici mukaveleyi feshedebilecek.
- Tüketicinin çeşitli şirketlerden hizmet yahut eser almasını sağlayan internet siteleri, öncelikle tüketicinin talep ve bildirimlerini iletip, takip etmelerini sağlayacak ve kesintisiz hizmet verecek bir sistemi devreye sokacaklar. Ayrıyeten satılan eser ve hizmetlerle ilgili tüketicinin önden bilgilendirilmesi, kayıtlarının tutulmasından, kontrata muhalif davranan satıcıların her bir sürecinden, eserlerin tesliminden; promosyonlu, armağanlı kampanyalarda verilen taahhütlerin yerine getirilmesinden, reklamlardaki bilgilerle ön bilgilendirmedeki konuların uyumlu olmasından sorumlu kılındılar.
- Bugün prestijiyle, telefon, tablet, bilgisayar, küçük konut aletleri üzere donanım, yazılım yahut fiziki özelliklerinde güzelleştirme yapılarak ‘yetkilendirilmiş satıcılar’ aracılığıyla tekrar satışa sunulan kullanılmış mallar, için tüketiciye minimum 1 yıl garanti verilecek. Yenileme yetki evrakı olmaksızın yenileme yapanlara, 500 bin lira ceza uygulanacak.
- Öncelikle rastgele bir üretici ya da ithalatçıya bağlı olmayan servis istasyonları, tüketicinin her türlü mecrada, dükkanda, arama motoru ilanında, çarçabuk göreceği ve okuyabileceği biçimde ‘Özel Servis’ ibaresi kullanacak. Bu karara uymayan servislere, 5 bin lira para cezası kesilecek.
- Satış Sonrası Servis Hizmetleri Yönetmeliğine nazaran cep telefonları, modemler, bilgisayarlar, tabletler, yazıcılar, oyun konsolları, tansiyon aletleri, işitme aygıtları, mama sandalyeleri, oto koltukları üzere eserler için kullanım ömrü 5 yıl; radyolar, televizyonlar, arabalar, kamyonetler, tekerlekli sandalyeler, engelliler için akülü araçlar, klimalar, kombiler, şofbenler, su arıtma aygıtları, duşakabinler, klozetler için 10 yıl; güneş gücü ısıtma sistemleri için 7 yıl olarak belirlenmiş durumda.
- Tüketicinin en kolay hak arama yolu olan tüketici hakem heyetlerine daha çok sayıda eser ve hizmet şikâyet edilebilmesi için müracaatta aranan üst hudut 15 bin liradan 30 bin liraya çıkarıldı.
- Elinde olan bilgi ve dokümanları hakem heyetine sunmayıp, daha sonra tüketici mahkemesine sunan satıcılara karşı tüketiciler davayı kaybetseler bile yargılama masrafları ve vekalet fiyatından muaf olacaklar.
- Tüketici Kanunu’nda, bir manada tüketici aleyhine yapılan tek Düzenleme ön ödemeli konut satış kontratlarında oldu. Daha evvel müteahhitlerin, konutu imal müddeti 36 ayı geçemezken yeni değişiklikle bu müddet 48 aya, yani 3 yıldan 4 yıla çıkarılmış oldu.