Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki zelzelelerin akabinde, beklenen Marmara sarsıntısı nedeniyle bütün dikkatler İstanbul’a çevrildi. Kentte 2000 yılı öncesinde inşa edilen çok sayıda yapı bulunuyor. Bu yapıların bir kısmı ise Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde yer alıyor.
Uzmanlar, birden fazla eski zelzele yönetmeliğine nazaran yapılmış olan binaların, zayıf yer yapısından ötürü mümkün bir sarsıntıda hasar görmemesi için mevcut zelzele yönetmeliğine uygun biçimde süratle yenilenmesi gerektiği konusunda ikazda bulunuyor.
“200-250 YILLIK DÖNEMLERLE BÜYÜK SARSINTILAR OLUYOR”
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Mühendisliği Geoteknik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Ümit Karadoğan, İstanbul’un tarih boyunca sarsıntıların yaşandığı bir kent olduğunu söyledi.
İstanbul’da geçmişte meydana zelzeleler nedeniyle önemli yıkımların yaşandığını belirten Karadoğan, “İstanbul’da 200-250 yıllık dönemlerde büyük zelzeleler oluyor. İstanbul’da son periyotlarda bir zelzelenin yaşanacağı uzmanlar tarafından öngörülüyor.” dedi.
Beklenen zelzele nedeniyle tüm gözlerin İstanbul’a çevrildiğini lisana getiren Karadoğan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu nedenle İstanbul’un yer yapısı gündeme geldi. İstanbul çok değişken bir yer yapısına sahip, bölge bölge değişebiliyor. Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece alüvyon tabanlardan oluşuyor. Bu nedenle bu yerler düşünceli yerler. Anadolu Yakası’nda Maltepe ve Kartal’ın kıyı tarafları yer açısından dertli. Kuzeye gitgide taban daha çok kayalardan oluşuyor. Fatih’te, Eminönü bölgesi hariç yer sağlam. Eminönü’nde dolgu taban bulunuyor fakat Ayasofya, Süleymaniye’nin olduğu kısım kayalardan oluşuyor, buralarda yer güçlü. Lakin bir ilçeye büsbütün yeterli demek hakikat değil. Her ilçenin taban yapısına parsel parsel bakmak gerekiyor. Bir yerin zeminin âlâ olması zelzeleye hazırlıklı olma acısından kâfi değil.”
“İSTANBUL’UN MARMARA’YA HUDUT OLAN YERLERİ ALÜVYON TOPRAKTAN OLUŞUYOR”
Zemin yapısı nedeniyle İstanbul’da Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde toprak yapısının zayıf olduğunu vurgulayan Karadoğan, “İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor. Bu nedenle kıyı tarafları birinci derecede sarsıntıdan etkilenecek yerler. Buradaki yapıların mevcut sarsıntı yönetmeliğine uygun biçimde gözden geçirilmesi, güçlendirilmesi yahut tekrar yapılması gerekiyor. Uygun yer etüdü yapılarak yanlışsız halde buraya konutları yapmamız lazım.” sözlerini kullandı.
“KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN BİLHASSA MARMARA’YA KIYISI OLAN YERLERDE HIZLANDIRILMASI LAZIM”
İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Recep Özay ise İstanbul’un Tuzla’dan Gümüşyaka’ya kadar uzanan kıyı kısmındaki birçok yerin, yumuşak tabandan oluştuğunu belirtti.
Sahil kesitlerinde ayrıyeten korozyonun da fazla olduğunun altını çizen Özay, “Örneğin Zeytinburnu ve Yeşilköy’de korozyon tesirli. Avcılar’da ise taban yumuşak, kil katmanı var. Beylikdüzü civarında 2000 öncesi eski yapılarda taban etüdü yok. Büyükçekmece’nin ise tabanı düşünceli. Fatih’in Samatya ve Yedikule mahallerinde yer istikametinden problemler var.” diye konuştu.
Özay, Büyükçekmece’den Silivri’ye kadar uzanan yazlıkların tehlike altında olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Buralarda denetimsiz bir formda 60’lı, 70’lı yıllarda yapılmış çok katlı binalar var. Binaların temel sistemleri çok korozyondan ziyan görmüş, materyal ve taban tarafından berbat durumda. Buradaki binaların çok acil riskli bölge ilan edilmesi lazım. Anadolu Yakası’nda Tuzla’da taban sorunlu yerler var. Fakat burada yapı stoğu çok eski değil. Kadıköy Fenerbahçe, Kurbağalıdere civarı taban makus. Eski binalarda yer etüdü yok, üst yapı ve gereç de ömrünü tamamlamış. Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım. İstanbul’un birçok noktasında binalar eski yönetmeliğe nazaran yapıldı. Bilhassa 70’li, 80’li yıllarda yapılan binalarda taban raporu ve mecburiliği yoktu. Binalar yumuşak taban üzerine klasik kurallar çerçevesinde yapıldı.”