Trakya’da ayçiçeği tarlalarına zarar veren ‘çayır tırtılı’ İstanbul’da parklara ulaştı.
Bitkiyi kökten başlayıp yaprak ve çekirdek kısmına kadar yiyerek, büyük verim kaybına neden olan çayır tırtılları Üsküdar’da bulunan Çamlıca Parkı’nda görüldü.
Trakya Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, tırtılların tarla bulamadıkları için İstanbul’daki parklara geldiğini belirtti.
“Sadece ayçiçeğine zarar veren bir böcek değil”
Prof. Dr. Yalçın Kaya, çayır tırtılı bu sene epidemi yaptığını kaydederek, “Normal şartlarda çayır tırtılı, 2002, 2012, 2022’de her 10 yılda bir epidemi yaptı. Tabii bunların 10 yıllık birikimi var. Çayır tırtılı neden zarar veriyor?
Çünkü çayır tırtılı aslında sadece ayçiçeğine zarar veren bir böcek değil. Çayır tırtılı 150 fazla türde zarar yapıyor. Daha doğrusu tamamen yeşil canavarı.
Yeşil bitki ne varsa bu aslında pancar ağa kurduyla aynı şekilde şeker pancarında, mısırlılarda diğer bitkilerde de zarar yapıyor. Özellikle o yabancı otların yoğun olduğu tarlalarda aşağılarda olan önce o otları yiyor, daha sonra yukarı doğru çıkarak zarar yapıyor.” dedi.
“Çayır tırtılının yaklaşık 2 aylık bir yaşam döngüsü var”
Prof. Dr. Yalçın Kaya, tırtılların tarla bulamadıkları için parklara indiklerini belirterek, “Ayçiçeğine zarar vermesinin aslında ayçiçeği ile alakası yok. O anda yeşil olan ayçiçeği bitkisi olduğu için yoğun olarak bölgede o şekilde zarar veriyor. Şimdi tabii buradaki önemli olan şu, tabii bu çayır tırtılın dönemleri var, yaşam dönemleri var.
Bu çayır tırtılının yaklaşık 2 aylık bir yaşam döngüsü var. Şu an son kalan nesiller herhangi bir yeşil bitki veya işte tarlada bulamadığı için doğal olarak şu anda en yeşil yer neresi parklar, bahçeler olan İstanbul’da. Doğal olarak orada görülmesi yani son kalan döllerinin yeşil olan kısımlara hücum etmesinden kaynaklanıyor.” diye konuştu.
“Patlama yaşanabilir”
Prof. Dr. Yalçın Kaya, çayır tırtıllarının yeşil canavarı olduklarını ifade ederek, “Patlama yaşanabilir. Ama önemli olan yaşam süreleri. Şimdi normal şartlarda tırtıl yaklaşık 10 gün pupa döneminde kalıyor, oradan kelebekler çıkıyor. Kelebeklerin her biri 200 civarında yumurta veriyor.
Yumurtalardan ondan sonra tırtıllar çıkıyor. Bu anlamda da tırtıllardan çıktığı için o tırtıllar zaten zarar yapıyor. Şu an hani görünen şu an videoda da gördüğümüz şeyler çayır tırtılının larvaları. Yani esas zararı yapan kısmı. Bu da yaklaşık 25 gün civarında sürüyor işte.
O dönemde patlama yaşaması için bir defa çok iyi beslenmesi lazım. Bunların çoğalması lazım ve yaşam döngüsünde yeteri kadar yeşil olup yeteri kadar çoğalması lazım. Ya yeşil buldukça bunlar çoğalıyor. Her biri 200 olarak çoğalıyor.
“Yeşil canavarı bir böceğimiz bu”
Bunlar kışı pupa döneminde toprak altında 8-10 cm alanda kalıyor. Kışın sert geçmesi nedeniyle daha fazla tabi yer buldular. 1 de bu en önemlisi kelebek dönemine döndüğü zaman bunlar yaklaşık 2 bin ile 3 bin kilometre uçuyor.
Belki ülkemizdeki bu çayır tırtılları Ukrayna’dan savaştan kaçtı. Bulgaristan’da da görülmüş zaten tırtıllar. Karadeniz’e uçarak geçerek buraya yuva yaptılar. Ondan sonra Bursa’ya geçti. Arkasından da Samsun’a kadar ulaştı.
Kelebekler 150’den fazla bitkiye zarar veriyor. Bunlar yeşil canavarı zaten. Hangi yeşil varsa yeşil yaprak ağaç da olsun, yerde olsun fark etmez, çime zarar veriyor, yabancı otlara da zarar veriyor, ayçiçeğine de zarar veriyor. Hatta meradaki otlara da zarar veriyor. Her türlü yeşili yiyor zaten. Yeşil canavarı bir böceğimiz bu.” şeklinde konuştu.
