On binlerce cana mal olan zelzele felaketi, doğal olarak barınma gereksinimine yönelik istikrarları de alt üst etti. Sarsıntı bölgesine yakın kentlere başlayan ağır göçle birlikte kiralık konut fiyatlarında yüksek artışlar var. Bununla birlikte, hafızalardan kolay kolay silinmeyecek Kahramanmaraş zelzelesi, akıllara bir kere daha muhtemel İstanbul sarsıntısını getirdi. İstanbulluları ise taban etüdü ve bina dayanıklılık telaşı sarmış durumda. Megakentte bina denetimleri artıyor. Bölüm temsilcilerine nazaran, bu arayış şu an için İstanbul’da kira ve satılık konut fiyatlarının yatay seyretmesinde tesirli. Natürel son periyotta sert yükselişler gösteren kira fiyatları ve azalan konut stoku da sarsıntı sonrası fahiş fiyat artışları frenleyen bir öge. Lakin uzmanlar, talebin canlanmasıyla fiyatlarda tekrar yükselişler başlayabileceğini tabir ediyor. Tüm bunların yanında hudutlu sayıda olsa da, üst gelir kümesinin kıyıya yakın ilçelerden daha iç bölgelere hakikat yönelmeye başladığı da belirtiliyor.
Üst gelir kümesi iç kesitlere bakıyor
İstanbul’daki konut piyasanın mevcut durumunu kıymetlendiren Emlakjet CEO’su Tolga İdikat, zelzele sonrası konut arayışında hafif bir hareketlilik olduğunu bildirirken, insanların büyük kısmının meskenlerinin sarsıntıya güçlü olup olmadığını ölçme arayışına girdiğini kaydetti. İdikat’a nazaran sarsıntı sonrası konut piyasasının yatay seyrediyor olmasında, düşük arz ve yüksek kira fiyatları da tesirli. İdikat, “Geçen yıl fiyatlar çok fazla yükseldi. Geçen ay enflasyonun da tesiriyle kiralar yüzde 8 artarken, satılık fiyatları da yüzde 1- 2 oranında artış sergiledi. Hasebiyle şu anda beşerler öncelikle meskenlerine baktırıyorlar. Semt değişikliği, durumu çok güzel olan üst gelir kümesinde ve bu da sonlu durumda” diye konuştu. İdikat, denizden iç kesitlere gerçek yönelen bu kısmın daha çok Kağıthane, Beşiktaş, Başakşehir, Eyüp, Gaziosmanpaşa, Ataşehir üzere ilçelere yöneldiğini söyledi.
“Test taleplerini görmezden gelenler var”
İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) Lideri Ulvi Özcan ise, “Piyasa esasen şişmişti. Şu anda birçok insan oturduğu binayı test ettirmeye çalışıyor. Kiracıların test taleplerini görmezden gelen konut sahipleri de duyuyoruz. Zira sonrasında nasıl aksiyon alacaklarını bilemiyorlar. Beşerler arayış içine girse bile şu an da konut yok” değerlendirmesinde bulundu.
“Talebin canlanmasıyla fiyatlar yükselir”
İstanbulluların hala şakın ve kaygılı bir biçimde beklemede olduğunu tabir eden İstanbul Emlak Komitecileri Lideri Nizamettin Aşa da, “Zaten insanların kımıldayacak halleri yok. Zira mesken yok, olanların da fiyatları çok yüksek” dedi. Kıyılardan üst gelir kümesinin ayrılması tarafında hafif bir hareket olsa da şu anda hem satılıkta hem de kiralıkta sakinlik var. Talep armaya başladıkça fiyatlar da değişecek” diye konuştu.
“İstanbullu’nun gidecek yeri yok”
Telefon operatörlerinden elde edilen bilgilere nazaran zelzele sonrası 10 vilayette 4 milyon insanın yer değiştirdiğini kaydeden Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Lideri Hacı Ali Taylan, “Şu anda Mersin ağır olmak üzere, Kayseri, Sivas, Antalya’ya çok fazla göç var. Ne yazık ki kiralarda önemli artışlar oldu. 3 ila 4 kat kira artışı isteyen mesken sahipleri oldu. Öbür taraftan da kiralık konut yok. Bu durum şimdi satılığa yansımadı” dedi. İstanbul üzere büyük kentlerde de insanların artan kira fiyatları ve azalan konut stokundan ötürü gidecek bir yeri olmadığını lisana getiren Taylan, “Bu kolay bir süreç değil” yorumunda bulundu.
Kira için ihtisas mahkemeleri kurulmalı
Deprem bölgesi olan Türkiye’de gayrimenkulün insan için çok değerli bir öge olduğunu vurgulayan EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, gayrimenkule bağlı tedbirlerin süratle artırılması ve gayrimenkul piyasaları şurası kurulmasının gerektiğini açıkladı. Yazıcı, vatandaşların oturduğu binaların güvenliğinden telaş ettiklerini belirterek, “Ancak kira masrafları o kadar yüksek ki bu hususta bir aksiyonda bulunamayan yüzbinler var. İvedilikle tedbirler alınması gerekli. Kira artışlarına sınırlama getirildi fakat uyan yok, taciz adabı artış hengameleri devam ediyor. Kiracılar bu sınırlamalara karşın konutlarından çıkmaya mecbur bırakılırken, mesken sahibi kiracı münasebetlerinde gerginlikler hatta şiddete varan gelişmeler yaşanıyor. Artık bu problemlerin süratle çözümlenmesi gerekli, bu nedenle gayrimenkul ihtisas mahkemeleri kurulmalı ve kira davalarının çözümleme mühletleri ivedilikle kısaltılmalı” dedi.