Azalan konut üretimi ile başlayan arz sorunu, evlenmeler, öğrenciler ve yabancılarla birlikte artan konut talebi ve kimi fırsatçı mülk sahiplerinin tesiri ile kiralar süratle arttı. Bilhassa son 1-1.5 yılda başta İstanbul olmak üzere birçok vilayette vatandaş bütçesine uygun kiralık mesken bulamaz oldu, kiracılar fahiş artırım baskısı ile karşı karşıya kaldı. Uzmanlar kira artış suratında azalmanın başladığına dikkat çekerken, istenen sayılar hâlâ dar ve orta gelirli aileleri zorluyor. Gayrimenkul değerleme platformu Endeksa tarafından 5 büyük vilayet için yapılan araştırma da kiraların ne kadar yükseldiğini gözler önüne seriyor. İşte vilayet il, ilçe ilçe kiralar…
2 YILDA ARTIŞ YÜZDE 320
İstanbul’da konut kiraları son bir yılda yüzde 144, son iki yılda ise yüzde 319 artış gösterdi. İstanbul genelinde ortalama metrekare kira 94 TL, ortalama kira 10 bin 229 TL oldu. İlçelere bakıldığında ise ortalama kira 28 bin liraya kadar çıkıyor. Kiranın 5 bin liranın altına düştüğü yalnızca 2 ilçe görülüyor, o da Silivri ve Çatalca.
BAŞKENTTE ORTALAMA KİRA 5 BİN 500 TL
Ankara’da konut kiraları son bir yılda yüzde 163, son iki yılda yüzde 269 arttı. Ankara genelinde ortalama metrekare kira bedeli 44 TL olurken, ortalama kira 5 bin 466 TL olarak hesaplandı. İncelenen 17 ilçe içinde kiranın 3 bin TL altında olduğu 4 ilçe olması dikkat çekiyor. Merkezi ilçelerde ise sayı 6-7 bin liraya çıkıyor.
TALEPLE BİRLİKTE FİYATLAR COŞTU
Pandemi ve yapılan ulaşım projelerinin tesiri ile ilginin arttığı İzmir kira artışından nasibini aldı. Kent genelinde konut kiraları son bir yılda yüzde 154, son iki yılda yüzde 269 arttı. Ortalama metrekare kira bedeli 63 TL, ortalama kira 6 bin 932 TL oldu. Farklı vilayetlerde gelen taleple birlikte Çeşme, Güzelbahçe ve Urla’da ortalama kira 10-15 bin bandında çıkarken, kentin merkezi ilçelerinde 7-8 bin TL’ye ulaştı.
YABANCI İLGİSİ TESİRLİ OLDU
Rusya ve Ukrayna savaşı gayrimenkul piyasasını da etkiledi. Rusların ve Ukraynalıların birinci tercihi olan Antalya’da kiralar bir yılda yüzde 213, 2 yılda yüzde 395 arttı. Kentte ortalama metrekare kira 89 TL, ortalama kira 10 bin 219 TL oldu. Konut sahiplerinin daha yüksek kira için yabancıları seçmesi, bölgede yaşayanları, üniversite kazananları ve atanan memurları güç durumda bıraktı.
1 YILDA 2 KATINA ÇIKTI
Verilere nazaran 5 büyük vilayette en uygun fiyatlı seçenekler Bursa’da olsa da, kira artışı bu vilayette yaşayanları da zorladı. Kentte konut kiraları son bir yılda yüzde 91, iki yılda yüzde 173 arttı ve ortalama metrekare kira bedeli 33 TL’ye, ortalama kira 3 bin 974 TL’ye çıktı.
ZAM HUDUDUNA UYULMUYOR
Kiralardaki artış sonrası yasal düzenlemeye gidildi. TÜFE 12 ay ortalamasına nazaran yapılan yıllık artış oranı, 1 yıl müddetle yüzde 25 ile sonlandırıldı ve ‘11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri ortasında yenilenecek konut kira kontratlarındaki artış, bir evvelki kiranın yüzde 25’ini geçemeyecek’ denildi. Lakin bu oranı kâfi bulmayan kimi konut sahipleri, fahiş artırım taleplerine ve tahliye baskısına devam ediyor.
‘ARTIŞ SURATINDA GERİLEME VAR’
Araştırmayı kıymetlendiren Endeksa.com Genel Müdürü Görkem Öğüt, “Pandemi ile başlayıp sonrasında kurunda yaşanan hareketlenmeler ve enflasyonun artması sonucu kira fiyatları son bir yılda ülke genelinde yüzde 155, iki yılda yüzde 258 arttı. Ortalama kira ise 6 bin 520 TL oldu. Son periyotta kiralarda artışın sürat kestiğini görüyoruz. Nisan, mayısta aylık yüzde 15-17 artışlar görmüşken, geldiğimiz noktada aylık yüzde 4-5 düzeyinde artış oluyor. Önümüzdeki periyotta de kiraların düşmesini beklemiyoruz ama geçtiğimiz devirdeki üzere yüksek artışlar da olmayacaktır” dedi.