İstanbul zelzelesi, Türkiye’de meydana gelen sarsıntı felaketlerinin akabinde sorgulanmaya başladı. 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzeleler, ülkemizde 10 ili etkiledi ve büyük yıkıma yol açtı. Yaşanan bu felaketlerin akabinde gözler endişe içinde beklenen İstanbul sarsıntısına çevrildi. Yaklaşık 25 milyon kişinin yaşadığı İstanbul’da sarsıntının ne vakit ve kaç şiddetinde olacağı merak konusu. Pekala, İstanbul sarsıntısı ne vakit olacak? İşte uzman görüşleri.
PROF. DR. NACİ GÖRÜR: İSTANBUL İÇİN VAKİT GELİYOR
Hasarın Kahramanmaraş zelzelesinden daha fazla olacağını belirten Prof. Dr. Naci Görür, “Nasıl 3 gün evvel ‘Maraş’tan telaş ediyoruz’ diye yazdıysam birebir formda İstanbul’dan telaş ediyorum.” dedi.
“Bilimsel bütün araştırmalar, İstanbul’da vaktin gelmekte olduğunu gösteriyor.” diyen Naci Görür, durumun hiç de âlâ olmadığına dikkat çekti.
PROF. DR. CENK YALTIRAK: KIRILMAYAN DÖRT FAY KESİMİ BULUNUYOR
Prof. Dr. Cenk Yaltırak, “Sürekli zelzele olan bir bölgede birebir şeyi tekraren söyleyip birinin tutması bilim olmuyor.” birtakım açıklamalara yönelik yansısını ortaya koydu.
Yaltırak ayrıyeten, Marmara Denizi içinde 240 ile 510 yıl ortası kırılmayan dört fay kesimi bulunduğunu vurgularken, “Bunlardan en riskli olanı ve kırılmasını öngördüğümüz fay sınırı Osmangazi Köprüsü’nün olduğu yerden başlayıp, İmralı Adası kuzeyine uzanan 110 kilometrelik 7.6 büyüklüğüne ulaşma potansiyeli olan doğu Marmara sınırı.” açıklamasında bulundu.
Araştırmalar sonucunda kırılma, tarihi datalara nazaran 1509’da olduğu üzere doğu Marmara segmenti üzerinde olacağını da kelamlarına ekleyen Yaltırak, “Marmara Ereğlisi ile İzmit Körfezi ortasındaki alanda, İstanbul, Yalova, Bursa vilayetlerinde ağır hasarlar oluşur.” diyerek de bir ihtarda bulundu.
7 BÜYÜKLÜĞÜNDE 2 DAKİKALIK ZELZELE BEKLENTİSİ
Marmara’da en az 7 büyüklüğünde zelzele beklediklerini söyleyen Celal Şengör de bu zelzelenin müddetinin iki dakika olabileceğini düşündüğü belirtti.
Şengör, “Şiddeti 9’a çıkabilir. Fay Silivri’den Büyükçekmece’ye kadar kırılırsa korkulacak bir durum olmaz fakat kırılma Gebze açıklarına kadar uzanırsa 7.5 büyüklüğünde sarsıntı üretir.” diye konuştu.
PROF. DR. AHMET ERCAN: TÜRKİYE BÜSBÜTÜN GÖÇER
“Celal ekseriyetle büyük zelzele taraftarıdır, zelzele üzerine halüsinasyonlar görür. Daima olarak uçlarda durur.” diyen Prof. Dr. Ahmet Ercan da şu tabirleri kullandı:
“Türkiye büsbütün göçer. Zati biz bu kurguyu İstanbul için hazırlıyorduk. Marmara’nın etrafında 25 milyon kişi yaşıyor. Marmara’da olan her zelzele 150 kilometre uzağı etkiliyor. Bu bir Kuzey Marmara sarsıntısıdır. Etkileyeceği en büyük alan İstanbul olacaktır. Zira zelzele gören alan 160 bin kilometrekare iken İstanbul’un yüzey alanı, yerleşim alanı 5 bin kilometre karedir. Artık 160 bin kilometre karede kilometrekare başına 125 kişi düşüyordu sarsıntı bölgesinde ve oradaki mevt sayısı şu anda 41 bin kişi ve 87 milyar dolarlık bir kayba neden oldu.
Kuzey Marmara’da olacak bir sarsıntıda İstanbul’un kilometre kare başına düşen kişi yoğunluğu 3 bin kişidir. Ve ondan sonra katlanarak gitmiştir. İstanbul’da kilometre kare başına düşen konut sayısı 340’tır. Zelzele olan yerde 25 yapı vardı. İstanbul’da 340, yaklaşık 7 katı falan var İstanbul’da. Münasebetiyle İstanbul’da ne olur olayını daha fazla konuşmaya gerek yok. Orana baktığınız vakit fecî bir durum ortaya çıkıyor.”
İSTANBUL ZELZELESİNDE TARİH BEKLENTİSİ
Ercan ayrıyeten beklenen bu zelzelenin 2045’ten evvel olamayacağını öne sürdü. Tarih konusunda bir başka açıklamada Naci Görür tarafından ortaya atılmış “30 sene içerisinde bekleniyordu, 23 sene geçti.” demişti.
Prof. Dr. Okan Tüysüz, “En berbat senaryoda zelzelenin şiddeti 7,5… Bu senaryolar insanları korkutmak için değil, önlem almak için… Afet olacak yerde nüfus ve bina yoğunluğu artırılmaz. Keşke 1999 sonrasında bu yoğunluğu azaltsaydık. İstanbul’da durum kabul edilebilir değil” dedi.
DEPREM MÜMKÜNLÜĞÜ YÜZDE 64
Marmara içerisinde kırılmayan bir alan olduğunu ve buna da sismik boşluk denildiği tabir eden Kandilli Rasathanesi Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Doğan Kalafat’ın kelamlarına de şu halde:
“Bu kırılmayan alan bir biçimde kırılarak gücünü boşaltacak ve büyük bir sarsıntı meydana gelecek. Büyüklük 7.1, 7.2 olabilir lakin yeniden de büyük bir zelzele. 2030’lu yıllara kadar yüzde 64 mümkünlük, 2050’li yıllara kadar yüzde 75 mümkünlük, 2090’lı yıllara kadar yüzde 95 olasılıkla bu sarsıntı olacak. Ancak bu hiçbir vakit 2090 yılında bu sarsıntı katiyen olacaktır manasına gelmiyor.”