2018 yılında yaklaşık 34 milyar dolar olan İşsizlik Sigortası Fonu’nun nakit varlığı bugün prestijiyle 6.2 milyar dolara indi. İşsizin parası düşük faizle eridi.
İşsizler ordusu günden güne büyürken işsizin parası düşük faiz yoluyla her geçen gün daha da eriyor. İşsizin parası Hazine kağıtları ve kamu bankalarının düşük faizlerine yatırılınca büyük kayıp yaşadı. 4 yıl öncesine kadar 34 milyar dolara kadar çıkan fonun nakit varlığı bugün 6.2 milyar doların bile altına düştü. Fon kaynakları gerçek getiri sağlayan yatırım araçlarında değerlendirilseydi, bugün ekonomik kriz altında ezilen işsizlere tıpkı Almanya üzere kuralsız nakit para dağıtılabilirdi.
KAĞIT ÜSTÜNDE BÜYÜDÜ
İşsizlik Sigortası Fonu birinci çıktığında, nakit kaynağın en yüksek faizi veren bankalarla, yüksek getiri sağlayan yatırım araçlarında kıymetlendirilmesi karara bağlanmıştı. Bu düzenleme bir müddet uygulandı. Bu sayede fon gelirleri süratle büyüdü. Lakin, daha sonra fon kaynaklarının yalnızca Hazine borçlanma kağıtlarıyla kamu bankalarının düşük faizli mevduat hesaplarında kıymetlendirilmesine karar verildi. Böylelikle işsizin parası kağıt üstünde büyüyor üzere görünse de bilhassa 2018 yılından sonra enflasyon ve kurlardaki artışın tesiriyle gerçek olarak erimeye başladı.
DÜŞÜK FAİZDE TUTULDU
Fonun nakit varlığı en son 2018 yılında 127.6 milyar TL’ye, o dönemki kurla dolar karşılığı ise 33 milyar 947 milyon dolara kadar çıktı. Şayet işsizin parası düşük faiz yerine örneğin dolara yatırılmış olsaydı, pandemi harcamalarına karşın bugün fonda 35 milyar doların üzerinde para olacaktı. Fakat, yanlış yatırım tercihi yüzünden işsizin parası 2021 sonunda 6.8 milyar dolara, bu yılın ağustos sonu prestijiyle de 6.2 milyar dolara kadar geriledi.
GAP’ın 118 milyar TL borcu var
İşsizlik fonunda biriken paralar AKP hükümetleri devrinde bir çok sefer emeli dışında kullanıldı. Yasa birinci çıktığında vergiden muaf tutulan fon sonradan Gelir Vergisi kapsamına alınarak bütçeye kaynak aktarmaya başladı. 2010 yılında ise Güneydoğu Anadolu Projesi’nin (GAP) hayata geçirileceği teziyle işsizin fonundan 10 milyar liralık borç alındı. Periyodun kuruyla yaklaşık 6.5 milyar dolar olan ve bugün 118 milyar liraya karşılık gelen o borç hala işsizlik fonuna ödenmedi.