Bayan Suzi Özsinay Aranya birebir vakitte İsrail’deki Türkiyeliler Birliği eski liderlerinden Momo Uzsinay’ın kızı.
İsrail Parlamentosu Knesset’te eksik olan bir ses, tahminen de yakındaki seçimlerde hak ettiği yeri bulacak.
Suzi Özsinay Aranya röportaj teklifi geri çevirmedi ve sorularıma içtenlikle karşılık verdi.
“BABAM VAKTİNİ DAİMA KAMU İŞLERİNE HARCADI”
Rafael Sadi: Uzun yıllar İsrail’deki Türkiyeliler Birliği üzere bir kurumun lideri olan Momo Uzsinay’ın kızı olmak sanırım sizin de hayatınızda değerli bir etken olmuştur. Bu hususta kısa bir cümle almak isterim.
Suzi Özsinay Aranya: Babam uzun yıllar İsrail’deki Türkiyeliler Birliği Derneği’nin başkanlığını yaptı ve iş hayatı için harcaması gereken vaktin birçoklarını, aile ile ferdî vakitlerini ve özel uğraşları kıymetine kamusal faaliyetlere, aile ve iş hayatı yerine toplumsal hayata katkıda bulunmak uğruna harcadı. Büyüyünce anladım ki bu misyon Babamın, doğal ortamı ve hayat alanı olan İsrail’deki Türkiyelilerin faydasına yapılan kutsanmış bir kamusal faaliyetten mutluydu.
“SEÇİLİRSEM HUKUK YA DA DIŞ BAĞLAR DE OLABİLİRİM”
Rafael Sadi: Aldığınız hukuk eğitimi Likud partisi ve yan kuruluşu olan Likud Partisi BETAR kurumunun sonucu. Ve bu kurumda da fiili vazife almanız kuşkusuz gerek İsrail siyaseti gerekse Ulsuslarası siyaset arenasında size enteresan bir deneyim kazandırmış. Şayet seçilirseniz -ki bunun için neredeyse eminim- İsrail parlamentosunda kendinizi nasıl bir misyonda görüyorsunuz. Dışişleri mi yoksa Adalet Bakanlığı mı yahut öbür bir bakanlık bünyesinde mi vazife almak istersiniz. Doğal ki LİKUD partisi iktidara gelebilirse.
Suzi Özsinay Aranya: Sizin de haklı olarak belirttiğiniz üzere, evvel Likud hareketi devletin liderliğindeki doğal yerine dönmelidir. Birçok İsrail vatandaşı bunu destekliyor ve gerçek şu ki Likud en fazla sandalyeye sahip hareket. Likud tarafından yönetilmeyen rastgele bir hükümet, halkın açık ve açık iradesine karşıt olan doğal olmayan bir koalisyondur. İkincisi, benim açımdan, akademik çalışmaların art planına karşı ve birçok lisan konuşmam nedeniyle doğal yerimin hukuk yahut dış ilgiler alanları olduğu açıktır. Lakin, siyasette yeniyim ve hareketin lideri tarafından bana verilen rastgele bir misyonu alçakgönüllülükle kabul edeceğim ve en uygununu yapacağım.
“DİĞER SEÇENEK DENENDİ VE BAŞARISIZ OLDU”
Rafael Sadi: Laf iktidardan açılmışken LİKUD partisinin bu seçimleri alabileceğini düşünüyor musunuz?
Suzi Özsinay Aranya: Evvelki seçimlerde de Likud hareketi en fazla sandalyeyi kazandı ve bunun tekrar olacağına inanıyorum. Daha evvelki seçimlerde, Yüksek Mahkeme, bir kişinin aleyhine dava açılsa dahi yasanın bir kişinin başbakan olmasına müsaade verdiğine karar vermesine karşın, Likud hareketi ile koalisyon kurmayı kabul etmeyen partiler vardı. Bu nedenle kimi partilerin hareketi boykot etmesi yasal değildir ve aslında seçmenin iradesine alışılmamıştır. Sonuçlar önünüzde terör destekçilerini içeren bir hükümet kuruldu ve yalnızca bir yıl sürdü. Boykotlarda ve “öfkede” bir devleti yönetmek mümkün değildir. Doğal olarak bir koalisyon kurulmalı. En fazla sandalye kazanan hareket tarafından yönetilmeli, ideolojik çizgisini paylaşan öteki partilerle karıştırılmalı, 4 yıl boyunca istikrarlı bir hükümete sahip olacak formda. Bu bir koalisyon kurmanın doğal yolu ve eminim bu sefer olacak, zira öbür seçenek denendi ve başarısız oldu.
“AKSİ TAKDİRDE BU ÇOCUKLARI SONSUZA KADAR KAYBEDECEĞİZ”
Rafael Sadi: Ülkede düzeltilmesi gereken maddelerde ve oluşturulması gereken kurumlardan kelam ettiniz basın haberinizde. Hata işlemiş gençlerin hapishane yerine eğitilebilecekleri kapalı kurumlar teklifinizi hürmet ile karşılıyorum. Bu mevzuyu biraz daha açabilir misiniz?
Suzi Özsinay Aranya: Avukat olarak vazifem gereği, kanuna karşı cürüm işleyen birçok reşit olmayan çocuğu temsil ettim. Bir çok durumda bunlar, tarafını kaybetmiş ve birinin elinden tutup onlara yanlışsız yolu göstermesine gereksinim duyan kayıp çocuklardır. Rehabilitasyon yoluyla, fakat uygulamada rehabilitasyon bütçeleri çok düşük ve bu çocukları hakikat yola döndürmek için uygun tahliller sunabilecek kâfi gençlik kurumu yok. Knesset’e üye seçilirsem, toplumsal hizmetlere ve gençlerin rehabilitasyonuna yapılan bütçe ekleri için gayret edeceğiz zira aksi takdirde toplum olarak bu çocukları sonsuza kadar kaybedeceğiz.
“ARAP ÖĞRENCİLER İSRAİL DİPLOMASINI SEÇİYORLAR”
Rafael Sadi: Bunun dışında düzeltilmesi gereken daha onlarca tahminen de yüzlerce sorun daha var. Örneğin ülkede bildiğim kadarı ile bir BAYRAK kanunu yok. Bayrağa hürmet konusunda eksiğimiz var güya. Milletvekili bile olsa kimsenin İsrail bayrağına PAÇAVRA demeye hakkı olmamalıdır. (MV Zahalka) Millet Vekili dokunulmazlıklarının da hududu olması gerekmez mi sizce?
Suzi Özsinay Aranya: Her şeyden evvel İsrail’de Bayrak ve Amblem Yasası var ve bir de devletin sembollerini hukukta kuran Vatandaşlık Yasası var. Tıpkı vakitte, İsrail’in bu sembollere ve ulusal marşına hürmet duymayan büyük bir Arap vatandaş kümesi da var. Bunun yanlış bir şey olduğundan hiç kuşkum yok, zira günün sonunda İsrail Devleti, içindeki Arap azınlığa rahat bir hayat ve kendi içlerinde olmayan gelişme ve ilerleme fırsatları sağlıyor.
Bunun bir örneği, Golan Tepeleri’ndeki uzun yıllar Esad’a bağlılıklarından ötürü İsrail kimlik kartlarını kabul etmeyi reddeden, fakat son on yılda durumlarının Suriye’deki kardeşlerinden çok daha uygun olduğunu içselleştiren dürzilerdir. İsrail’de vatandaş olmak ve iklime alışmak için tez etti. Doğu Kudüs’teki Arap lise öğrencileri bile, Filistinli diploması ile İsrailli diploması ortasında seçim yapma talihine sahipler. Bunu yapmanın zorluğuna karşın, bunun daha güzel bir diplomaya giden bir bilet olduğunu anlayarak çoklukla İsrail diplomasını seçiyorlar. Ayrıyeten devletin hudutları tüm vatandaşlarına açıktır ve buradaki hayatından mutlu olmayan herkesin ülkeyi terk etmesine müsaade verilir. İsrail Devleti, vatandaşlarının oradan ayrılmasını kısıtlamaz. Lakin bence burada kim kalır ve devletin kendisine verdiği yeterlilikten yararlanırsa, onun maddelerine ve simgelerine hürmet göstermelidir.
“BİR TÜRK KIZI OLARAK MEMNUN OLACAĞIM AÇIK”
Rafael Sadi: Şu sıralarda İsrail Devleti ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti ortasındaki alakalar bir normalizasyon süreci geçiriyor. Yalnızca bir kıymetli nokta var. Gerek Sayın Erdoğan gerekse Sayın İbrahim Kalın şimdiye kadar bu uzlaşmanın gerçekleşmeme nedeni olarak Hükümette Sayın Natanyahu’nun olmasını sebep göstermişler ve Natanyahu “çok sağda bir partidir bu nedenle uzlaşamadık” demişlerdi. “Şayet Natanyahu yine iktidar’a gelirse ne olacak uzlaşma geri mi gidecek” diye de kimse sormadı ve kimsede yanıtını vermedi. Bu bahisteki görüşünüzü almak isterdim.
Suzi Özsinay Aranya: Her şeyden evvel, Türkiye ile İsrail ortasındaki yakınlaşmadan yalnızca iki ülkenin Ortadoğu’da ortak çıkarları olduğu için değil, birebir vakitte Türkçe konuşan bir Türk kızı olarak ferdî seviyede de keyifli olduğum açık.
Özünde, yanılgı yapmayın: Erdoğan’ın İsrail ile münasebetleri ısıtma kararı, İsrail devlet liderinin kimliğine ait ferdî dertlerden değil, Türkiye’nin çıkarlarıyla ilgili nedenlerden kaynaklanmaktadır. Türkiye, vatandaşlarının içinde bulunduğu güç ekonomik durumu düzeltmenin yolunun ABD idaresinden geçtiğini içselleştirmiştir. Ve ABD idaresinin kalbine giden yol İsrail’den geçiyor. Likud hareketinin lideri Bay Netanyahu’nun iktidardaki yıllarında ABD ile özel bir bağ kurulmuş. Bu büyük başarılarından biridir. Sayın Netanyahu’nun beklenen yükselişiyle Türkiye ile ilgilerin soğuyacağını da düşünmüyorum.
Rafael Sadi: Umarım seçilir ve Meclise girersiniz ve bundan sonraki görüşmemizi de Meclisten yaparız.
Başarılar dilerim.
Suzi Özsinay Aranya: Çok teşekkür ederim. Hepimize, Likud hareketine ve en kıymetlisi İsrail Devleti’ne düzgün talihler.
Rafael Sadi