İSO Türkiye İmalat PMI anketinin temmuz ayı sonuçları açıklandı.
Eşik kıymet olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların bölümde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, haziran ayında 48,1 olarak ölçülen manşet PMI, temmuzda 46,9’a gerileyerek üst üste 5. ay eşik bedel 50’nin altında kaldı.
Endeks, faaliyet şartlarında mayıs ayından beri en besbelli yavaşlamaya işaret etti. Temmuzdaki yavaşlama, genel bir talep yetersizliğinden kaynaklanırken, bilinmeyen piyasa şartları ve devam eden fiyat baskıları bu sorunu derinleştirdi. Hem üretim hem de yeni siparişlerde temmuzda Kovid-19 salgınının birinci dalgasından bu yana en besbelli ivme kaybı gözlendi.
Talep tarafındaki nispeten olumlu gelişme, yeni ihracat siparişlerindeki yatay seyir oldu. Bir öteki olumlu gösterge de birtakım firmaların kapasite genişletme uğraşlarına bağlı olarak istihdam artışının devam etmesiydi. Bununla birlikte yeni işe alımlar çok ölçülü seviyede kaldı ve 26 aydır süren düzgünleşme trendinin en düşük artışı gerçekleşti.
Firmalar, yeni siparişlerdeki yavaşlamayla temaslı olarak satın alma faaliyetlerini yavaşlatırken, girdi stoklarında da son 3 ayın birinci düşüşü kaydedildi.
Sektörde enflasyonist baskıların hafiflediğine ait sinyaller dikkati çekti. Girdi maliyetleri, Türk lirasındaki kıymet kaybına bağlı olarak keskin halde artmaya devam etse de bu artış şubat 2021’den beri en ölçülü seviyede gerçekleşti. Böylelikle kesin eser fiyatları, enflasyonu üst üste 4. ay geriledi ve yaklaşık 1,5 yılın en düşük artışı kaydedildi.
Tedarikçilerin gereç temin etmede yaşadığı zorluklara ve global lojistik problemlerine bağlı olarak tedarikçilerin teslimat mühletleri artmaya devam etti. Tedarik zincirlerindeki aksamalar son 3 ayın en besbelli seviyesinde olmasına karşın yılın başlarına kıyasla çok daha ölçülü seyretti.
TAKİP EDİLEN 10 DALDA ÜRETİM YAVAŞLADI
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI, temmuz ayında imalat sanayi bölümü genelinde zayıflığa işaret etti. Son 15 aylık devirde birinci kere 10 dalın tamamında üretim yavaşladı. En bariz düşüşlerin gerçekleştiği 2 dal, metalik olmayan mineral eserler ile dokumacılık eserleri olarak belirlendi.
10 dalın 9’unda yeni siparişler yavaşlama gösterirken, bu durumun istisnası kara ve deniz taşıtları kesiminde kaydedilen güçlü artış oldu. En keskin yavaşlama ise dokuma eserlerinde gerçekleşti ve bu dalın yeni siparişleri Kovid-19 salgınının birinci dalgasından bu yana en süratli düşüşü gösterdi. Dış talep tarafında ise kısmen daha olumlu bir tablo gözlendi ve 10 dalın 3’ünde yeni ihracat siparişleri artış kaydetti.
Talepteki zayıflık belirtilerinin yanı sıra üretim ihtiyaçlarındaki düşüş, kesimlerin çoğunluğunda istihdamın azalmasına yol açtı. Besin eserleri, ana metal sanayi, giysi ve deri eserlerinde istihdam artış eğilimi kesintiye uğradı.
Satın alma faaliyetlerinde de genele yaygın bir yavaşlama gözlendi. Girdi alımlarını artıran tek dal kara ve deniz taşıtları oldu. Lakin başkalarında olduğu üzere bu bölümde de firmalar girdi stoklarını azalttı.
Girdi maliyetleri enflasyonu yüksek kalmaya devam etse de dalların birçoklarında fiyat artış suratı haziran ayı ile kıyaslandığında düşük seyretti. Girdi fiyatlarındaki en bariz yükseliş metalik olmayan mineral eserler kesiminde gerçekleşirken, en yavaş artış ana metal endüstrinde kaydedildi.
Temmuz ayında satış fiyatlarındaki en ölçülü artış yeniden ana metal kesiminde gerçekleşti. Aylık bazda enflasyonun hızlandığı tek kesim ağaç ve kağıt eserleri oldu. Tedarikçilerin teslimat müddetleri tüm kesimlerde uzarken, tedarikçi performansında en besbelli bozulmanın yaşandığı kesim makine ve metal eserler olarak belirlendi. Teslim sürelerindeki en sonlu artış ise dokuma dalında gerçekleşti.
Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları kaydetti:
“Yılın ikinci yarısının başlamasıyla birlikte piyasalardaki belirsizlikler, talebin yavaş seyri ve fiyat baskıları Türk imalatçıları açısından kuvvetli faaliyet şartlarına yol açtı. Son PMI anket sonuçları, sırf yeni ihracat siparişleri ve istihdam tarafında nispeten olumlu bir görünüm sundu. Datalar, enflasyonist baskıların tepe yaptığı tarafında sinyal vermeye devam etti. Hem girdi maliyetleri hem de kesin eser fiyatlarındaki artışlar yaklaşık 1,5 yılın en düşük oranında gerçekleşti. Fiyat baskılarındaki azalış, önümüzdeki aylarda firmalara müşterilerini geri kazanabilmeleri için kimi fırsatlar sağlayabilir.”