İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO), ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2021 Araştırması’nın sonuçları açıklandı. İSO 500’e göre 2021 yılında üretimden satışlara göre zirvede 136 milyar 793 milyon TL ile TÜPRAŞ (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.) yer aldı. Sıralamada ikinci 67 milyar 305 milyon TL ile Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., üçüncü 55 milyar 187 milyon TL ile Star Rafineri, dördüncü 46 milyar 152 milyon TL ile Toyota Otomotiv ve beşinci ise 38 milyar 669 milyon TL ile İskenderun Demir ve Çelik oldu.
ÜRETİMDEN SATIŞLAR 2 TRİLYON LİRAYI AŞTI
İSO 500’de üretimden satışlar geçen yıl yüzde 73,8 artışla 1,3 trilyon liradan 2,1 trilyon liraya yükseldi. 2021 yılında ihracat yüzde 33,9 artışla 85,8 milyar dolara ulaştı. Şirketlerin faaliyet karı yüzde 139 artışla 342 milyar TL’ye yükseldi.
TOPLAM BORÇLAR YÜZDE 71 ARTTI
İSO 500’ün 2021’de faaliyet kârı yüzde 139 oranında artarak 342 milyar liraya çıktı. Finansman giderleri de Türk lirasındaki değer kaybı, enflasyondaki artış ve faiz oranlarındaki yükselişin etkisiyle yüzde 135 oranında artarak 209 milyar liraya yükseldi. Böylece finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı hafif düşüşe rağmen son yıllarda olduğu gibi yüzde 60’ın üzerinde kaldı. Özkaynaklar yüzde 53 artarak 624 milyar liraya yükselirken, toplam borçlar yüzde 71 arttı ve 1,5 trilyon liraya çıktı.
DEVREDEN KDV 24 MİLYAR LİRAYA DAYANDI
İSO 500’ün üzerindeki devreden KDV yükü yüzde 91 artışla 24 milyar liraya yaklaştı. Kâr eden kuruluş sayısı 405 olurken, faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr elde eden firma sayısı ise 489 oldu. Yine İSO 500’de teknoloji yoğunluğuna göre yaratılan katma değer dağılımına göre, en yüksek payı yüzde 33,3 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler almaya devam etti. Bununla birlikte orta-düşük ve orta-yüksek teknolojilerin payının yüzde 53’lerden yüzde 60’lara yükselmesi de teknolojik dönüşüm açısından umut verici oldu. Diğer yandan yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı yüzde 6,4’ten yüzde 6,1’e geriledi.
İSTİHDAM YÜZDE 5,6, ÜCRETLER YÜZDE 33 ARTTI
İSO 500’de AR-GE harcaması yapan kuruluş sayısı 2021’de 265 olurken, AR-GE harcamaları anket verileri ile yaklaşık 9 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Bu durum 2020’ye göre yaklaşık yüzde 44’lük artışa işaret etti.
İSO 500’ün istihdamı ise 2021 yılında yüzde 5,6 artarak 757 bin 24 kişiye yükseldi. Aynı yılda ödenen maaş ve ücretlerdeki artış yüzde 33 oldu.
SANAYİDEKİ AĞIRLIK ANADOLU LEHİNE GELİŞTİ
İSO 500 içinde yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 1 adet daha azalarak 109’a indi. Ayrıca İSO 500’de yer alan kuruluşların bağlı olduğu oda bilgilerine göre sıralanması sonucu sanayideki ağırlığın Anadolu lehine geliştiği görüldü. Son yıllarda sayısal olarak düşüş eğiliminde olmasına karşın en büyük pay 158 firma ile halen İstanbul Sanayi Odası’na ait olurken, İstanbul’u 41 kuruluş ile Kocaeli Sanayi Odası ve 40 kuruluşla Ege Bölgesi Sanayi Odası izledi. Bu odaları da 33’er kuruluş ile Ankara Sanayi Odası ve Gaziantep Sanayi Odası, 18 kuruluş ile Kayseri Sanayi Odası ve 16 kuruluş ile de Bursa Ticaret ve Sanayi Odası takip etti.
BAHÇIVAN: İÇ VE DIŞ TALEP BÜYÜMEYİ DESTEKLEDİ
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, İSO 500 verilerine ilişkin şu değerlendirmede bulundu: “Türkiye ekonomisi, geçen yıl dünya genelinin çok üzerinde gerçekleşen yüzde 11’lik büyüme ile son 10 yılın en güçlü performansını sergiledi. İSO 500’ün ihracat rakamlarında da görüleceği üzere bu durum özellikle dış talepteki artıştan kaynaklandı. Genişleyen iç talep de ekonomik büyümeyi destekledi. Sanayi sektörü yüzde 16,6, imalat sanayi de yüzde 17,2 artışla büyümeye en yüksek katkıyı sağladı. Sanayi sektörünün sürükleyici rolü, her ay açıkladığımız İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI’ın geçen yılki verilerinde zaten görülüyordu.” (EKONOMİ SERVİSİ)