İskoçya Bölgesel Hükümeti Başbakanı Nicola Sturgeon, İskoçya’nın İngiltere’den bağımsızlığını kazanması durumunda mümkün olan en kısa müddette yeni “İskoç sterlini” ni kullanıma koyacaklarını bildirdi.
Sturgeon, İskoçya’nın başşehri Edinburgh’ta düzenlediği basın toplantısında, İskoçya’nın İngiltere’den ayrılması durumunda olabileceklere dair şimdiki argümanları özetledi.
Halihazırda İskoç para ünitesi oluşturmak için bir vakit çizelgesinin belirlenmediğini söyleyen Sturgeon, lakin İngiliz sterlini kullanımının uygun vadede kısa süreceğini ve vakti geldiğinde kendi para ünitelerini kullanıma koyacaklarını açıkladı.
Sturgeon, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bağımsızlık konusunda İskoçya’nın bir İskoç sterlini benimseme siyasetine geçmeden evvel bir müddet İngiliz sterlini kullanmaya devam etmesini öneriyoruz. İskoçya, hala sterlini kullanırken, para siyasetinin birçok istikameti İngiliz Merkez Bankasınca belirlenmeye devam edecek. Bununla birlikte İskoçya’daki mali ve ekonomik şartların nezareti ve finansal istikrardan sorumlu bağımsız bir İskoç Merkez Bankası kurulacak.”
İskoç önder, bağımsızlığın kazanılmasının akabinde Avrupa Birliği’ne (AB) tekrar katılmak için de çalışacaklarının altını çizdi.
İskoçya’nın, İngiltere’den ayrılması durumunda bunun “Birleşik Krallık ve İrlanda’nın geri kalanıyla ortak seyahat alanında kalması” manasına geleceğini belirten Sturgeon, şu sözleri kullandı:
“Bu, İngiltere’deki akrabaları ziyaret etmek için rastgele bir pasaport kullanılacağı söylentilerinin büsbütün saçmalık olduğu manasına geliyor. İnsanların adalarımız üzerinde özgür sirkülasyonu eskisi üzere devam edecek.”
İngiltere Başbakanı Liz Truss hükümetinin vergi indirimleri paketinin piyasalardaki olumsuz tesirini de sert halde eleştiren Sturgeon, “Başbakan’ın en ufak bir güvenilirlikten yoksun” olduğu yorumunda bulundu.
Sturgeon, İskoçya’nın, Birleşik Krallık içerisinde kalması durumunda “kemer sıkma, düşük büyüme, fiyatlar ve ömür standartları” yla karşı karşıya kalacağı değerlendirmesinde bulundu.
İkinci referandum
Sturgeon, 10 Ekim’de yaptığı açıklamada, İskoçya’nın İngiltere’den bağımsızlığını kazanması için ikinci bir referandumun, Yüksek Mahkemenin lehte karar vermesi halinde 19 Ekim 2023’te yapılabileceğini duyurmuştu.
İngiliz parlamentosundan müsaade alınmasını zarurî kılan yasaya karşı mahkemeye başvuran Sturgeon, Yüksek Mahkemenin İskoç parlamentosunun referandum düzenlemeye yönelik yetkisinin olup olmadığını değerlendireceğini aktarmıştı.
İskoç Ulusal Partisi, 18 Eylül 2014’te yapılan referandumda, İskoçlar yüzde 55’le bağımsızlığı reddetmiş olsalar da Brexit’in durumu değiştirdiğini ve yeni bir referanduma gereksinim olduğunu savunuyor.
Brexit referandumunda, İngilizlerin bilakis yüzde 62 ile karşı oy kullanan İskoçlar, istemedikleri halde AB’den çıkarıldıklarını belirtiyor.
Ancak yeni bir bağımsızlık referandumu düzenlemek için İngiliz Parlamentosundan müsaade alınması gerekiyor. Öte yandan Muhafazakar Parti’nin çoğunluğu elinde bulundurduğu 650 üyeli parlamentodan bu türlü bir müsaadenin çıkması imkansız görülüyor.
Bu nedenle bağımsızlık yanlılarının alternatif yollar deneyebileceği bedellendiriliyor. Bu seçeneklerden birini, İngiliz Parlamentosundan müsaade alınmasını mecburî kılan yasaya karşı mahkemeye gitmek oluşturuyor. Başka bir yol ise merkezi hükümete karşın referanduma gitmek ve olumlu sonuç çıkması halinde tek taraflı bağımsızlık ilan etmek.
Ancak bunun, Katalonya’da olduğu üzere gerginliğe ve merkezi hükümetin sert yansısına yol açabileceği belirtiliyor. Tıpkı vakitte bu durumun, Katalanlar üzere İskoçların da AB’nin dayanağını kaybetmesine neden olabileceği tabir ediliyor.
İngiltere, Galler, Kuzey İrlanda ve İskoçya’dan oluşan Birleşik Krallık’ta, Haziran 2016’da yapılan AB referandumunda yüzde 48’e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı alınmıştı. Referandumda, İngiltere ve Galler “evet”, İskoçya ve Kuzey İrlanda ise “hayır” oyu vermişti.
İngiltere’nin AB ile vardığı Brexit muahedesiyle Kuzey İrlanda’ya ayrıcalıklı bir pozisyon verilerek, fiili AB üyesi olarak kalmasına yol açan düzenleme yapılmış ama İskoçya, İngiltere ile birebir şartlarda 31 Ocak’ta AB’den resmen ayrılmıştı. (AA)