Gülsüm YILDIRIM – Zübeyde ÖZLÜ – Herkes Duysun / BURSA (İGFA) – Sanayileşmenin hızlanması ve teknolojinin gelişmesinden sonra iş yerlerinde çalışan bireylerin güvenlikleri ile ilgili alınması gereken önlemler artmış, iş yerlerini inançlı bir ortam haline getirmek için gerekli olan iş güvenliği konusunun kıymeti de hakikat orantılı olarak yükselmiştir.
İş sıhhati ve güvenliği konusunda Herkes Duysun’a değerlendirmelerde bulunan İSG Uzmanı Sefa Kayhan, iş yeri tehlike sınıflarının tespitinde o iş yerinde yapılan asıl işin dikkate alındığını belirterek, tehlike kümelerinin temelde üçe ayrıldığını söz ederek şunları kaydetti:
“Yapılan düzenleme ile iş yerleri, iş sıhhati ve güvenliği tarafından az tehlikeli, orta tehlikeli ve çok tehlikeli olarak 3 sınıfına ayrılmıştır. Alışılmış bu mevzudaki en değerli konu, iş yerlerinin tehlike sınıflarına nasıl ayrıldığıdır. İş yeri tehlike sınıfı, o iş yerinde yapılan asıl işin tehlike düzeyi dikkate alınarak belirlenir. Burada Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) devreye girmektedir. Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun iş yerinin tehlike sınıfını belirlemedeki desteği ise “İş sıhhati ve güvenliğine ait iş yeri tehlike sınıfları bildirisidir.”
“EN ÇOK TARTIŞILAN BAHİS, İŞ YERLERİNE GİDİP GELİRKEN YAŞANAN KAZALAR”
Hangi durumların iş kazası kapsamına girip girmeyeceğinden evvel, iş kazasının ne olduğunu bilmemiz gerektiğine işaret eden Kayhan, “İş kazası, 6331 sayılı iş sıhhati ve güvenliği kanununun üçüncü unsurunda de belirtildiği üzere iş yerinde yahut işin yürütümü nedeniyle vefata sebebiyet veren, beden bütünlüğünü ruhen yada bedenen engelli hale getiren olayların bütünü olarak tanımlanmaktadır. İş kazalarını örneklerle açıklayacak olursak, iş yerinde geçirilen kalp krizi, çalışanın intihar etmesi, fazla mesai yapıldığı sırada yaşanan kazalar, misyonlu olarak giderken transfer aracında yaşanan bir kaza sonucu mevt vb olaylardır. Olağan bu iş kazalarında çok tartışılan konulardan biri de iş yerlerine gidip gelirken yaşanılan kazalardır. Örneğin sigortalı çalışan iş yerine kendi aracıyla giderken kaza yapıyorsa, bu iş kazası olarak nitelendirilmiyor ancak patronun tahsis etmiş olduğu araçla işine gidip gelirken kaza yapmışsa, bu iş kazası olarak değerlendirilebilmektedir.” dedi.
“İŞ SIHHATİ VE GÜVENLİĞİ ALANINDA EĞİTİMİN KIYMETİ BÜYÜKTÜR”
İş sıhhati ve güvenliği alanında en değerli bahislerden birinin eğitim olduğunu ve iş sıhhati ve güvenliği şuurunun oluşmasının lakin buna ait eğitim ile gerçekleşeceğinin altını çizen İş Sıhhati ve Güvenliği Uzmanı Sefa Kayhan, “İş sıhhati ve güvenliği hem patron hem de emekçi açısından yükümlülüktür. Eğitimlerde işin çeşidine nazaran program yapılması, yer ve araç gereç temin edilmesi gerekmektedir. Verilen eğitim sonucunda bir imtihan yapılmaktadır ve başarılı olan tüm personellere ‘katılım sertifikası’ verilmektedir. Bu sertifika sonrası kuralların bildirimi, bir bakıma emekçilere yapılmış olur. Patron kanadında da, iş sıhhati ve güvenliği uzmanı tarafından işin gerçekleştiği ortamın risk kıymetlendirme raporu oluşturulur. Oluşturulan bu rapor patrona sunulur. Rapor, içerisinde iş ortamında kazaya sebebiyet verebilecek durumları içermektedir. Bu çeşit durumların da patron tarafından en kısa müddette ortadan kaldırılması gerekmektedir. Şayet patrona bildirip ortadan kaldırılmayan durumlardan ötürü bir iş kazası oluşmuş ise yaptırım uygulanması gereken taraf patron olur. İdari yaptırımların içerisine işin vadeli olarak durdurulması, idari para cezası, kamu ihalesinden yasaklama vb. cezalar girmektedir. Daha ağır durumlarda ise Türk Ceza Kanunu taksirle adam öldürme ve yaralama üzere kararlar uygulanıp, daha farklı yaptırımlar da gündeme gelebilir. Şayet iş kazası, emekçinin kusurundan ötürü oluşmuşsa patronun, çalışanı olan iş kontratını feshedebilme, gerekli ihbar ve kıdem tazminatından da mahrum bırakma üzere yaptırımı olabilmektedir.” tabirlerini kullandı.
“İŞ KAZASINI BİLDİRMEMENİN YAPTIRIMI VARDIR”
İş kazalarının meydana geldikleri tarihten itibaren üç gün içinde SGK‘ya bildirilmesi gerektiğini hatırlatan Kayhan şöyle konuştu:
“Burada kıymetli olan iş günü kavramıdır. İş günü natürel ki cumartesi-pazar idari müsaadeleri, resmi tatiller dışında kalan işin yapıldığı günleri kapsamaktadır. İş kazası bildirimi, patronun tuttuğu bir tutanak ile oluşturulur. Şayet bu tutanak oluşturulmaz ve iş kazası bildirilmezse ve az evvel bahsettiğim üç iş günü kapsamı dışına çıkarsa, patrona ‘iş kazası bildirmeme cezası’ uygulanır. Bu uygulama da nakdî olacaktır, parası da tehlike sınıfına nazaran değişmektedir.”