Sanayici krediye erişemediğinden yakınırken, Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun ‘ucuz kredi kullanıp döviz alıyorsunuz, hepinizin listesi elimizde var’ üzere ithamlarda bulunmasına yönelik reaksiyonlar büyüyor. Sozcu.com.tr’ye konuşan endüstrici ve ihracatçılar, “Şu an yüzde 50’ye kadar çıkan kredi faizleri var. Sorun yoksa neden bekliyoruz” dedi.
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) temmuz ayı meclis toplantısında endüstriciler ile Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu ortasında yaşanan tartışmanın yankıları sürüyor.
Sanayiciler, TCMB’nin siyaset faizi yüzde 14 iken bankalarda yüzde 50’lere varan oranlarda kredi faizleriyle karşı karşıya kaldıklarını ve Eximbank’tan da kâfi kredi takviyesini alamadıklarını söylemiş; Kavcıoğlu ise ‘ucuz kredi kullanıp döviz alıyorsunuz, hepinizin listesi elimizde var’ üzere ithamlarda bulunmuştu.
Sozcu.com.tr’ye konuşan endüstriciler ve ihracatçılar, kredi faizlerinin halihazırda yüzde 30 ila yüzde 50 ortasında değiştiğini; kredi kullanmak isteyen iş insanlarının da 3-4 ay boyunca sırada beklediklerini anlattı.
‘SORUN YOKSA NEDEN 3-4 AY SIRA BEKLİYORUZ?’
Sozcu.com.tr’ye konuşan Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Lider Vekili Ahmet Hamdi Gürdoğan, “Şu an yüzde 50’ye kadar çıkan kredi faizleri var. Bu sorunu tüm iş insanları yaşıyor. Var olan bir sıkıntıya yok demek tahlil getirmiyor” dedi.
“Eximbank da kredi musluklarını çok kıstı. Eximbank’tan kredi kullanmak isteyen arkadaşlarımızdan 3-4 ay sıra bekleyenler var” diyen Gürdoğan, “Bu sıkıntılar yoksa biz neden eza yaşayıp da 4 ay bekliyoruz? Bir ay içinde vereceğin krediyi 3-4 ayda verirsen sene bitiyor” diye konuştu.
‘PARAYI BEKLETECEK DURUMUMUZ YOK’
Bankaların, kredi çekmek isteyen firmalara çıkardığı zorluklara da değinen Gürdoğan, şöyle devam etti:
“Firmanın teminatı, mal varlığı dört dörtlük olduğu halde ‘çöp olsa gözlerine batıyor.’ Borcu olmayan, yalnızca bir taksitini bir hafta geciktirmiş birinin bile bu geciktirmesi önüne sorun olarak konuluyor. Kimin bu periyotta günü gününe taksit ödeyebilecek gücü var?
Bunlar bizim karşılaştığımız çok temel meseleler. Bu süreçlerin hızlanmasını istiyoruz. Yalnızca adım atmak, yürümek istiyoruz.
Parayı bekletecek durumumuz yok. Para beklerse ihracat durur. İhracatta büyümek, finansman takviyesine ulaşmakla olur Biz borçlu olanları affedin demiyoruz ki. En azından günü kurtarmak için finansman takviyesine akışı hızlandırın.”
KAMU FİNANSE ETMİYOR, ÖZELDE KREDİ FAİZİ YÜZDE 50
Sozcu.com.tr’ye konuşan Ege Bölgesi Sanayi Odası Lideri Nadir Yorgancılar da “Şu an kredi faizleri yüzde 30 ila yüzde 50 arasında” dedi.
Kamu bankalarındaki faiz oranının daha düşük oranlarda olduğunu belirten Yorgancılar, lakin bu kredileri herkesin alamadığını, hasebiyle bu kredilerine bütün piyasayı finanse etmekten uzak olduğunu vurguladı.
Yorgancılar, Kavcıoğlu’nun sanayiciye yönelik ithamlarına yönelik ise “Sanayiciyi desteklemek yerine motivasyonunu düşüren telaffuz ve uygulamalar son derece yanlış” değerlendirmesinde bulundu.
“Merkez bankasının ana vazifesi para siyasetlerini düzenlemek ve fiyat istikrarını sağlamaktır. Liderinin yapmış olduğu konuşmalar öncelikle piyasaya inanç vermelidir” diyen Yorgancılar, şöyle devam etti:
’51 ÜLKE FAİZ ARTIRDI, BİZ NE YAPTIK?’
“Çünkü herkes merkez bankası liderinin ağzından çıkan kelama bakıyor fakat lider ‘sanayi kredilerle döviz alıyor’ ithamında bulundu mesela.
Sanayici makine alıyor dövizle, ham husus alıyor o da dövizle. Kendisini enflasyona karşı koruyabilmek için ne alması gerekiyor? Döviz alıyor zira lakin bu formda kendisini koruyabiliyor. Zati enflasyon yüksek olmasa bunları konuşmazdık.
AKP iktidara geldiğinden beri faiz, döviz ya da merkez bankası liderinin ‘elimde liste var’ üzere konuşları hiç gündeme gelmemişti. Artık gelmesinin tek nedeni enflasyonun bu düzeyde olması. Enflasyonu düşürmek için de yapılması gereken süreçler aşikâr. Yalnızca temmuz ayında 51 ülke faiz artışı yaptı. Biz ne yaptık?”
‘BORÇ ÇOK, TEKNİK İFLAS KONUMUNDALAR’
Ankara Sanayi Odası Lideri Nurettin Özdebir de, sozcu.com.tr’ye ilettiği değerlendirmede krediye ulaşmakta düşünce çeken çok sayıda endüstricinin olduğunu vurguladı.
“İşletmelerimiz çok borçlu. Bu borcun döndürülebilmesi için üretime devam edebilmeleri lazım” diyen Özdebir, şöyle dedi:
“Firmalarımızın finansal kaldıraç oranları çok yüksek, yüzde 80’leri aşmış durumda. Bu aslında firmaların öz varlıklarından daha fazla borçlu olduklarını gösterir ki bu da teknik iflas demektir.”
‘ALINAN KARARLAR KAOS YARATIYOR’
Sozcu.com.tr’ye konuşan Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Lideri Jak Eskinazi ise, İSO meclisinde sanayicilerin yükselen taleplerini ‘haklı bir serzeniş’ olarak kıymetlendirdi.
“İthalata dayalı bir ihracatımız var. Birtakım dallarda bu oran yüzde 80’e çıkıyor” diyen Eskinazi, “İthalatı yüksek olan bölümlerin döviz bulundurma zorunlulukları var. Onların krediye erişimleri çok sıkıntı oluyor” dedi.
“Sektörler ihracat yapmadığı vakit Türkiye’nin döviz darboğazı başlar. Ellerinde döviz bulundurmadıkları surece imalat yapamazlar” diyen Eskinazi, “Şu an Merkez Bankası’nın verdiği kararlar, uygulamaları ihracatı desteklemiyor, köstekliyor. Bu kararlardan vazgeçilmemesi de kaos ortamı yaratıyor” diye konuştu.
‘PARAYA ULAŞAMADIĞIN YERDE STOĞA MAL KONMAZ’
Sozcu.com.tr’ye konuşan Kocaeli Sanayi Odası’ndan bir endüstrici ise, Kavcıoğlu’nun sanayicileri stokçulukla suçlamasına yönelik sert reaksiyon gösterdi.
“Stok maliyeti endüstricinin en önemli maliyetidir. Maliyetini en fazla şişiren işlerden bir tanesidir” diyen endüstrici, “Dolayısıyla haklı bir nedeni olmasa stoğa mal koymayız. Paraya ulaşımın güç olduğu bir yerde bu en son yapılacak iştir” dedi.
“Bize anlatılan şu: Özel dalda firmaların elinde 90 milyar dolar para var. Bunu bozsunlar isteniyor” diye endüstrici, şöyle devam etti:
“İhtiyacı olmayan doğal ki bozsun, tartışmıyoruz. Fakat endüstrici stokçu olamaz. Bunu kabul etmiyorum.”