Birleşmiş Milletlerin (BM) yargı organı olan ve Hollanda’nın Lahey kentinde bulunan Memleketler arası Adalet Divanı’ndaki (ICJ) duruşmalarda, İran, ABD’nin kendisine ilişkin mal varlıklarını dondurmasının 1955’te iki ülke ortasında imzalanan “Dostluk, Ekonomik Münasebetler ve Konsolosluk Hukuku” mutabakatını ihlal ettiğini vurguladı.
İran tarafının avukatları, ABD’nin İran Merkez Bankasına ilişkin yaklaşık 2 milyar dolarlık varlığı dondurmasının memleketler arası hukuka ve kelam konusu dostluk muahedesine alışılmamış olduğunu tez etti.
ABD tarafı ise İran’ın, Ekim 1983’te, Lübnan’daki ABD askeri üssüne düzenlenen bombalı akının sorumlusu olduğunu öne sürerek, dondurulan mal varlığının atakta hayatını kaybeden 241 ABD deniz piyadesinin yakınlarına tazminat olarak ödeneceğini vurguladı.
ABD ayrıyeten İran devletinin terör faaliyetlerinde bulunarak memleketler arası hukuka karşıt hareket ettiğini savundu.
“Bazı İran Varlıkları” davasında duruşmalar, çarşamba ABD tarafının savunmasıyla devam edecek.
Perşembe İran tarafının, cuma ABD tarafının son savunmalarının akabinde ICJ yargıçları temele ait kararı görüşmeye başlayacak.
ABD mahkemeleri İran’ı sorumlu tutuyor
23 Ekim 1983’te Lübnan’ın başşehri Beyrut’ta ABD üssüne bombalı araçla yapılan atakta 241 ABD deniz piyadesi ölmüştü. Tıpkı gün Beyrut’taki Fransız askeri üssüne düzenlenen bir öteki taarruzda 58 Fransız askeri hayatını yitirmişti.
ABD bu tarihten sonra Lübnan’daki askeri varlığını önemli oranda azaltırken, Washington’daki lokal mahkeme 2003 yılındaki kararında, İran’ın o dönemki Suriye Büyükelçisi’nin “Devrim muhafızları mensubu bir kişi, akına ait talimat verdi ve azmettirdi” biçimindeki beyanlarına da dayanarak akından İran’ı sorumlu tutmuştu.
Ölen ABD askerilerinin yakınlarına verilmek üzere İran Merkez Bankasının New York Citibank’taki hesabında bulunan 1 milyar 750 milyon dolar ve bunların faiz ve yan gelirlerinin tamamı dondurulmuştu.