AHENK BAYAZIT – Uzun yıllardır farklı kültürlere mesken sahipliği yapan Türkiye’de pek çok yabancı asıllı kişi yaşıyor. Onlardan biri de komşu ülke İran’dan gelen Sevecen Arboni. 2017 yılında İstanbul’a yerleşen Hoş Arboni, burada bir kafe işletiyor. Arboni’nin eşi Ferhad Arboni ve kızı Fernaz Arboni ticaret yapıyor, oğlu Ferbot ise Kahramanmaraş’ta tıp okuyor. Sevecen Arboni ile Bayrampaşa’daki kafesinde buluştuk, İran’dan Türkiye’ye uzanan kıssasını konuştuk.
Arboni, “Zencan’da doğdum, 18 yaşıma kadar burada kaldım. Evlenince Tahran’a yerleştim. 4 yıl iç mimarlık 2 yıl da inşaat okudum. İki tane çocuğum varken üniversite bitirdim. Bundan daima gurur duyarım. Türkiye’ye sık sık tatile gelirdik. Oğlum Ferbot küçük yaşta astıma yakalandı. Tabipler hava değişikliğinin güzel geleceğini söyleyince Türkiye’ye yerleştik. Burada bir dükkan açtık. Eşimin Kolombiya’da bir arkadaşı vardı oradan kahve getirip satıyordu. Sonra ikinci bir yer açtık. Ben orayla ilgilendim, içini dizayn ettim, kafeye çevirdim. Kafemin ismi Neshat, yani Farsça’da ‘neşe veren’ demek” dedi.
Şirin Arboni ile Neshat ismini verdiği kafesinde konuştuk. Arboni, neshatın Farsça sevinç veren manasına geldiğini söyledi.
‘Müslüm Baba’yı seviyorum’
Arboni, “Türkiye’de Müslüm Baba, Selami Şahin, Ahmet Kaya ve Sezen Aksu’yu seviyorum. Oyunculardan Burcu Biricik, Binnur Kaya ve Kerem Bursin’i beğeniyorum” dedi.
Arboni, İran’da rejim değişikliği ile birlikte değişen ömrü şöyle anlattı: “Kadınlar için hicap dediğimiz başörtüsü mecburî. Başörtüsü ve kıyafeti uygun olmayanları polis uyarıyor, bazen de tutuklayıp polis istasyonuna götürüyorlar. Ailenden biri gelip seni alıyor. Benim kızımı 2-3 defa götürdüler, ben gidip aldım. İlkokul, ortaokul ve lisede kız-erkek farklı okullarda okuyor lakin üniversitede birlikte eğitim alıyorlar. Kent içinde toplu ulaşım araçlarında erkekler ve bayanlar başka farklı oturuyor fakat kent dışına giderken ayrım yok. Bayanların seçme-seçilme hakkı var. Lakin başbakan erkek olmak zorunda. Resmi nikahlı tek eşin olabilir. Şayet bayan müsaade verirse eşi ikinci bir şahısla evlenebilir. Kız çocukları mirasın 3’te 1’ini, erkek çocukları 3’te 2’sini, eşler de 8’de 1’ini alabiliyor. Nafakaya evlenmeden evvel aileler bir ortaya gelip karar veriyor. Boşanma olursa ne kadar para ya da altın verileceği evlilik cüzdanlarımızda yazıyor.”
“Bizim memleketimiz çok hoş. İnsanları güleryüzlü, cömert. Mutfağımız çok zengin” diyen Arboni “Dönmeyi çok isterim ancak şu anki durumda güç. Buradan İran’a gittiğimde orası bana dar geliyor. İran’ın değişmesini çok isterim. Baskılar, ambargolar kaldırılsın. Herkes özgür olsun” sözlerini kullandı.