Hz. Hüseyin ve öteki Kerbela şehitleri çeşitli ritüellerle anıldı. Ellerini ve yüzlerini kırmızı ve siyah renge boyayarak cinleri temsil eden vatandaşlar renkli manzaralar oluşturdu.
Irak’ın Kufe kenti yakınlarındaki Kerbela Çölü’nde hicri takvime nazaran 10 Muharrem 61’de (10 Ekim 680) Emevi Devleti’nin birinci halifesi Muaviye bin Ebu Süfyan‘ın vefatından sonra yerine geçen oğlu, Emevilerin 2’nci Halifesi Yezid bin Muaviye‘nin, Hazreti Hüseyin’den kendisine biat etmesini istemesi nedeniyle yaşanan üzücü hadiseler, Hazreti Muhammed‘i ve onun ehlibeyti ile sevenlerini derinden yaraladı.
Yezid tarafından Hazreti Hüseyin ve ehlibeytin 1383 yıl evvel, muharrem ayının 10’uncu günü olan “Aşure Günü”nde şehit edilmeleri nedeniyle bugün, “matem günü” olarak anılıyor.
Kerbela olayında yaşananlar
Uzun süren siyasi gayretler sonucu miladi takvime nazaran 661’de halifelik makamını ele geçiren Muaviye, Hazreti Hasan‘ın şehadetinden sonra “halifelik” makamının saltanata dönüştürülmesi ismine oğlu Yezid için halktan biat almaya başladı. Ancak Hazreti Hüseyin bu durumu kabullenmedi.
Muaviye’nin 680’de vefatından sonra yerine geçen oğlu Yezid, birinci iş olarak Hazreti Hüseyin’in biatını almak istedi. Hazreti Hüseyin, biat ettirilmesine yönelik baskılar artınca durumun berbata gideceğini anlayarak, aile fertleriyle mayıs 680’de Mekke’ye hakikat hareket etti.
İran’da Muharrem ayının 8. günü münasebetiyle kimi Şii kümeleri aktiflik düzenledi.
Mekke’ye gelen Kufeliler ise Hazreti Hüseyin’i kentlerine davet ederek, Emevilere karşı birlik oluşturmayı teklif etti. Hazreti Hüseyin daha evvel hem babası Hazreti Ali’ye hem de ağabeyi Hazreti Hasan’a karşı ihanetlerine şahit olduğu Kufelilerin samimiyetlerini anlamak için amcasının oğlu Müslim bin Akil’i Kufe’ye gönderdi. Kufe’de 18 bin kişi, Müslim bin Akil’in önünde Hazreti Hüseyin’e biat etti. Fakat daha sonra Kufeliler ihanet ederek, Emevilerin bin Akil’i öldürmesine göz yumdu.
Son gelişmelerden haberdar olamayan Hazreti Hüseyin, aile fertleriyle Kufe’ye yanlışsız yola çıktı. Hazreti Hüseyin yolda Müslim’in başına gelenleri haber aldı. Ancak Müslim’in oğullarının, babalarının intikamını almak istediklerini söylemesi üzerine yoluna devam etti. Kufe Valisi Ubeydullah bin Ziyad’ın, bin askerle birlikte gönderdiği Hürr bin Yezid, kafilenin yola devam etmesine müsaade vermeyerek, Hazreti Hüseyin’e validen yeni buyruk gelinceye kadar Kufe ile Medine ortasında bir yol takip etmesini söyledi.
Bunun üzerine Fırat Irmağı kenarındaki Kerbela Çölü’ne evvel Hazreti Hüseyin, sonra sahabelerden Sad bin Ebu Vakkas’ın oğlu Ömer bin Sa’d ulaştı. Kufe Valisi Ubeydullah, Ömer bin Sa’d’a, Hazreti Hüseyin’den Yezid ismine biat almasını, aksi halde suyla temasının kesileceğini söyledi. Biat teklifini kabul etmeyen Hazreti Hüseyin ve yanındakiler, boyun eğmedi. Hazreti Hüseyin ile beraberindeki 32 atlı ve 40 piyade, bölgede kurulan çadırda savaş hazırlıklarını tamamladı.
Daha sonra Hazreti Hüseyin, beraberindekiler ve Yezid taraftarları, Kerbela’da karşı karşıya geldi. Ordusunun isyanından çekinen Ömer bin Sa’d, şahsen birinci oku atınca savaş başladı. Savaş meydanında Hazreti Hüseyin tarafından çok kişi öldü, geriye ehlibeytten diğer kimse kalmadı. Babası Hazreti Hüseyin’den müsaade alarak çadırından savaş alanına çıkan 19 yaşındaki Ali el-Ekber, Kufeliler tarafından mızrak ve kılıç darbeleriyle şehit edildi. Kufeliler, Hazreti Hüseyin’in başka çocukları Cafer ve Abdullah’ı da şehit etti.
Savaşta aldığı ok ve mızrak darbeleriyle atından yere düşen Hazreti Hüseyin’in başı kesildi. Hazreti Hüseyin ve beraberindekilerin kesik başları Yezid’e gönderildi, cenazeleri ise Beni Esed mensubu El-Gadiriye köylülerince Hair denilen yerde toprağa verildi.