İslami, ülkesinin yüzde 83,7 saflıkta uranyum zenginleştirdiğine dair argümanların sorulması üzerine “Yüzde 84 oranında uranyum, mikroskopla görülemeyecek bir parçacıktı. Değerli olan üretimden sonra depolanan gereç ölçüsüdür. Müfettişler bu ölçüsü gözlemledi ve İran’ın üretim sınırının yüzde 60’ı geçmediği konusunda emin oldular. Raporda da bu belirtilmişti.” dedi.
Bloomberg, 19 Şubat’ta ismi açıklanmayan iki üst seviye diplomata dayandırdığı haberinde, İran’ın nükleer tesislerini denetleyen memleketler arası müfettişlerin tesislerde yüzde 84 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum tespit ettiğini duyurmuştu.
Uluslararası Atom Gücü Ajansının (UAEA) Twitter hesabından yapılan açıklamada ise İran’daki uranyum zenginleştirme düzeyleriyle ilgili medyada yer alan raporlardan haberdar olunduğu ve UAEA Lideri Rafael Mariano Grossi’nin mevzu hakkında İdare Heyetini bilgilendireceği söz edilmişti.
İran Atom Gücü Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi ise argümanlara, “Zenginleştirme süreci sırasında yüzde 60’ın üzerinde uranyum parçacığı yahut parçacıklarının bulunması, yüzde 60’ın üzerinde uranyum zenginleştirildiği manasına gelmez.” tabirleriyle cevap vermişti.
UAEA’nın İdare Heyeti üyesi ülkelerle her 3 ayda bir paylaştığı İran’ın nükleer faaliyetlerini ele alan ve dün medyaya yansıyan raporda, müfettişlerin 21 Ocak’ta İran’ın yer altı tesisi Fordo’da IR-6 santrifüjünün daha evvel beyan edilenden “önemli ölçüde farklı” bir halde yapılandırıldığını fark ettiği ve buradan alınan numunelerin yüzde 83,7’ye varan saflıkta parçacıklar olduğunun belirlendiği aktarılmıştı.
Buna karşın raporda, tespit edilen yüzde 83,7 saflıktaki uranyumun “parçacıklar” olduğu ve İran’ın yüzde 60’ın üzerinde zenginleştirilmiş bir uranyum stokuna sahip olmadığı belirtilmişti.
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) ortasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer mutabakat, Tahran’a yüzde 3,67 uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme müsaadesi veriyordu.
Buna karşılık ABD’nin 2018’de muahededen tek taraflı çekilmesi ve yaptırımları geri getirmesinden bir yıl sonra mutabakattaki taahhütlerini durduran İran, birinci olarak Natanz’da 17 Nisan 2020’de yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirdiğini duyurmuştu. İran, 22 Aralık 2022’de de Fordo’daki uranyum zenginleştirme merkezinde uranyumu yüzde 60 zenginleştirmeye başladığını açıklamıştı.
Tahran’ın uranyumu yüzde 60 saflıkla zenginleştirmesi Batılı ülkelerde tasalara neden oluyor; zira uranyumun yüzde 20 ve üzerinde zenginleştirilmesi nükleer bomba elde etmeye imkan sağlayacak yüzde 90 saflıkta parçalanabilir uranyuma ulaşmak için kıymetli bir basamak olarak kabul ediliyor.
Öte yandan İranlı yetkililer, UAEA Lideri Grossi’nin yakın vakitte Tahran’ı ziyaret edeceğini açıklamıştı.