İran Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya nazaran, Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan ile Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ortasında iki ülkenin münasebetleri ile bölgesel ve global problemlerin ele alındığı telefon görüşmesi gerçekleşti.
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi‘nin, Tayvan’ı ziyareti başta olmak üzere Washington’un Beijing’e yönelik tavrını kınadığını belirten Abdullahiyan, “İran’ın hem tarihi kayıtlara nazaran hem de bölgesel istikrarın korunması için tüzel bir yükümlülük olarak tek Çin prensibine bağlı olduğunu” belirtti.
Görüşmede, Avusturya’nın başşehri Viyana’da yapılan nükleer müzakerelere de değinen Abdullahiyan, nükleer görüşmelerde sundukları tekliflere ABD idaresinden gerçekçi bir cevap verilmesini beklediklerini kaydetti.
‘ABD’nin ülkelerin iç işlerine müdahalesine karşıyız’
Çin Dışişleri Bakanı Yi ise İran’ın, Çin’in toprak bütünlüğü konusundaki tavrını takdir ettiklerini ve memleketler arası toplumunun büyük bir çoğunluğunun da ABD’nin ülkelerin iç işlerine müdahalesine ve tek taraflı adımlarına karşı olduğunu tabir etti.
Viyana’daki müzakerelerin devamını ve İran’ın müzakerelerdeki yaklaşımını desteklediklerini belirten Yi, iki ülke yetkilileri ortasında daima ve yakın istişarenin de ehemmiyetini vurguladı.
İran ve ABD ortasındaki nükleer müzakereler
İran ile 2015’te imzalanan nükleer muahedenin tekrar tam manasıyla uygulanmasını sağlama ve ABD’nin mutabakata dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler, Nisan 2021’den bu yana aralıklarla Viyana’da yapılıyor.
Viyana’da Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran’dan üst seviye temsilcilerin iştirakiyle yapılan müzakerelere eski ABD Lideri Donald Trump devrinde 2018’de mutabakattan tek taraflı çekilen Washington, AB aracılığıyla dolaylı iştirak sağlıyor.
Washington, Tahran’ın mutabakattaki taahhütlerine geri dönmesini isterken, İran nükleer mutabakattan ayrılan taraf olarak öncelikle ABD’nin mutabakata dönerek tüm yaptırımları kaldırmasını ve mutabakattan tekrar ayrılmayacağına dair teminat vermesini talep ediyor.
AB’nin arabuluculuğu ilerleme sağlayamamıştı
AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, ABD ile İran ortasında AB aracılığıyla yapılan dolaylı görüşmelerin Doha’da sürdürülmesine karar verilmişti. 29 Haziran’da yapılan görüşmelerde de ilerleme sağlanamadığı açıklanmıştı.
Borrell, 20 Temmuz’da İran ile ABD ortasındaki uyuşmazlığı çözmek için taraflara yeni bir taslak metin sunduğunu duyurmuştu. Tahran ve Washington idareleri de AB’nin sunduğu yeni tahlil tekliflerini olumlu karşıladıklarını açıklamıştı.
Taraflar, müzakerelere tekrar başlamak için 4 Ağustos’ta yine Viyana’da toplanmıştı.