Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Mahsa Emini’nin 16 Eylül’de hayatını yitirmesi üzerine başlayan şovlar, toplumsal medyada paylaşılan imajlara nazaran ülkenin birçok vilayet, ilçe ve kasabasına yayıldı.
İranlı yetkililer şovlar sırasında yaşanan can kayıplarıyla ilgili net bir bilgi vermese de canlı yayında konuşan devlet televizyonu spikeri, “Maalesef bu olaylar sırasında polislerin de ortalarında bulunduğu 26 kişi hayatını kaybetti.” dedi.
Devlet televizyonu spikeri, kesin meyyit sayısının resmi makamlar tarafından açıklanacağını belirtti.
Sosyal medyada yayınlanan manzaralarda, dün akşam Tahran ve İsfahan üzere büyük kentler başta olmak üzere ülkenin farklı noktalarında olayların şiddetlendiği ve güvenlik güçlerinin protestolarla başa çıkmak için daha sert müdahalelerde bulunduğu görülüyor.
Tahran’daki Veliasr Caddesi’nin Şehriyar bölgesinde polis ile göstericiler ortasında gerginlik yaşandı. Kentin farklı noktalarında da şovlar düzenlendi. Polis konteynerlerle yolları kapatan göstericilere göz yaşartıcı gazlarla müdahalede bulundu.
ARALARINDA GAZETECİLERİN DE BULUNDUĞU BİRÇOK KİŞİ GÖZALTINA ALINDI
Ülke medyasına yansıyan haberlere nazaran, son günlerde ortalarında gazetecilerin, siyasi ve sivil aktivistlerin de bulunduğu birçok kişi gözaltına alındı. Güvenlik güçleri olayları organize ettikleri tespit edilen ve kamu mallarına ziyan veren bireylere yönelik operasyonlar düzenleyerek, yüzlerce kişiyi gözaltına aldı.
Tahran Belediye Lideri Ali İstek Zakani, devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, kentte hizmet veren 43 otobüsün, 54 otobüs durağının ve 23 itfaiye aracının göstericiler tarafından tahrip edildiğini duyurdu. Ülke medyasında yayınlanan imgelerde göstericilerin otobüsleri taşladığı görüldü.
Ülkede evvelki gece sosyal medya ağlarına getirilen kısıtlamalara karşın protestolar devam ediyor. Şovlarda meyyit, yaralı ve gözaltına alınanların sayısı konusunda hala kesin bir bilgi olmasa da yetkililerin farklı vakitlerde yaptığı açıklamalara nazaran, şimdiye kadar 6’sı güvenlik vazifelisi en az 17 kişi, şiddete dönüşen protestolar sırasında hayatını kaybetti. Yetkililer, protestocuları güvenlik güçlerinin vurduğunu yalanlayarak, silahlı muhalifler tarafından öldürüldüğünü öne sürüyor.
OLAYLAR SIRASINDA BİR SUBAY ÖLDÜ
Son olarak yarı resmi Tesnim Haber Ajansı, Rezevi Horasan eyaletine bağlı Koçan kentindeki olaylar sırasında bir subayın hayatını kaybettiğini duyurdu.
Öte yandan İran ordusu, olaylarla ilgili yazılı bir açıklama yayımladı. Polis ve güvenlik güçlerine dayanak verilen açıklamada, şovlar “düşmanların komplosu” olarak nitelendirildi.
Açıklamada, “Silahlı Kuvvetlerin, düşmanların çeşitli komplolarıyla gayrete hazır olduğu ve düşmanların bu durumdan faydalanmasına asla müsaade verilmeyeceği” söz edildi.
Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Emini’nin 16 Eylül’de ömrünü yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.
Tepkiler üzerine Tahran polisinden yapılan açıklamada, İrşad devriyesinin Emini’yi bir saatlik “brifing” için karakola götürdüğü, genç bayanın burada ansızın şuurunu kaybetmesi ve kalp rahatsızlığı yaşaması üzerine hastaneye sevk edildiği belirtilmişti.
İran devlet televizyonunda yayınlanan imgelerde de Emini’nin polis merkezine getirildikten ve bir görevliyle konuştuktan sonra apansız kötüleşerek yere düştüğü görülüyor.
Sosyal medyadaki aktivistler ise polisin, genç bayanın “aniden” şuurunu kaybettiği tarafındaki açıklamasını reddederek, Emini’nin polis merkezine getirilmeden evvel darbedildiğini tez ediyor.
Emini’nin 17 Eylül’de memleketi Sakkız kentinde düzenlenen cenaze merasimi sonrasında, Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde protestolar başlamıştı.
Şu ana kadar Tahran, Senendec, Kerec, Tebriz, Meşhed, Kiş, Kirman, Yezd, Reşt, Bender Abbas, Abadan, Kirmanşah, Erdebil, İsfahan, Urumiye, Kazvin, Zencan, İlam, Mazenderan Hemedan başta olmak üzere birçok kentte şovlar düzenlendi. Birçok noktada aksiyoncular ile güvenlik güçleri ortasında şiddete dönüşen olaylar yaşandı.