İran, Avrupa Birliği’nin (AB) nükleer görüşmelerdeki tıkanıklığı aşmak için sunduğu ve İran’ın geçmişteki nükleer faaliyetlerine ait Birleşmiş Milletler (BM) soruşturmasını kapatmayı amaçlayan öneriyi kabul edebileceğini açıkladı.
İran resmi haber ajansı IRNA’ya konuşan ismi açıklanmayan üst seviye bir İranlı diplomat, AB tarafından sunulan tekliflerin değerlendirilme kademesinde olduğunu söyledi.
İranlı diplomat, “Avrupa’nın teklifleri, İran’a güvenlik problemleriyle ilgili siyasi argümanlar, yaptırımlar ve garantiler de dahil olmak üzere çeşitli mevzularda garanti sağlarsa kabul edilebilir.” tabirlerini kullandı.
İran ile nükleer müzakereler
İran ile 2015’te imzalanan nükleer mutabakatın tekrar tam manasıyla uygulanmasını sağlama ve ABD’nin muahedeye dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler, Nisan 2021’den bu yana aralıklarla Viyana’da yapılıyor.
Viyana’da Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran’dan üst seviye temsilcilerin iştirakiyle yapılan müzakerelere eski ABD Lideri Donald Trump periyodunda 2018’de mutabakattan tek taraflı çekilen Washington, AB aracılığıyla dolaylı iştirak sağlıyor.
Washington, Tahran’ın mutabakattaki taahhütlerine geri dönmesini isterken, İran nükleer muahededen ayrılan taraf olarak öncelikle ABD’nin mutabakata dönerek tüm yaptırımları kaldırmasını ve muahededen tekrar ayrılmayacağına dair garanti vermesini talep ediyor. İran ayrıyeten kesin muahede için nükleer programıyla ilgili milletlerarası “siyasi soruşturmaların” kapatılmasını istiyor.
AB Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell’in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, ABD ile İran ortasında AB aracılığıyla yapılan dolaylı görüşmelerin Doha’da sürdürülmesine karar verilmişti. 29 Haziran’da yapılan görüşmelerde de ilerleme sağlanamadığı açıklanmıştı.
Borrell, 20 Temmuz’da İran ile ABD ortasındaki uyuşmazlığı çözmek için taraflara yeni bir taslak metin sunduğunu duyurmuştu. Tahran ve Washington idareleri de AB’nin sunduğu yeni tahlil tekliflerini olumlu karşıladıklarını ilan etmişti.
Taraflar, müzakerelere tekrar başlamak için 4 Ağustos’ta yine Viyana’da toplanmış ve taraflar 4 gün süren görüşmelerde az da olsa ilerleme kaydedildiğini açıklamıştı.
Son olarak ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, dün ismi açıklanmayan Avrupalı diplomatlara dayandırdığı haberde, AB’nin, görüşmelerdeki tıkanıklığı aşmak için İran’ın geçmişteki nükleer faaliyetlerine ait BM soruşturmasını kapatmayı amaçlayan bir öneriyi Tahran’a sunduğunu yazmıştı.
(AA)