İpeği sanata dönüştürüyorlar: Talep gün geçtikçe artıyor
Köyde yarım asırdır sürdürülen dokumacılığı daha ileri seviyeye taşıma hedefiyle yola çıkan Yalova Halk Eğitimi Merkezi, 8 yıldır kurslar düzenliyor.
Annelerinden, ninelerinden öğrendikleri el becerisini kursta öğrendikleriyle geliştiren kadınlar, her halı için 3 ay ila 1 yıl uğraşıyor.
İpek dokumacılığıyla “resim tablosu”nu andıran ürünler ortaya çıkaran kadınların halıları, aracı firmalara satılarak kursiyerlerin gelir elde etmesi sağlanıyor. Kursiyerler, işin zorluğu ve büyüklüğüne göre ayda 300 ila 2 bin lira kazanıyor.
Rengarenk saf ipek ipliklerle işlenerek yurt içi ve Avrupa başta olmak üzere yurt dışında satışa sunulan ürünlere talep her geçen yıl artıyor.
Halıların fiyatı özelliklerine göre 1000 liradan başlayıp 100 bin liraya kadar çıkıyor.
– YÜN HALI DOKUMACILIĞINDAN İPEK HALI ÜRETİMİNE GEÇTİLER
Halk Eğitimi Merkezi Müdürü Sadrettin Doğan, AA muhabirine, Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün “Köylerdeyiz Projesi” kapsamında Yalova’nın bütün köylerinde çeşitli alanlarda kurslar düzenlediklerini söyledi.
Unutulmaya yüz tutmuş meslekleri hayatta tutmayı amaçladıklarını, bunlardan birinin de halıcılık olduğunu belirten Doğan, “Buradaki vatandaşlarımız kursumuzdan çok memnun. Bizi en çok memnun eden, halı dokumayı terapi olarak görmeleri, aile bütçelerine katkıda bulunmaları ve kendilerini huzurlu görmeleri. Özellikle bu konuda öğretmenimize teşekkür ediyorum.” dedi.
Doğan, ipek halının çok rağbet gördüğünü, devamlı istenen, aranan bir ürün olduğunu dile getirdi.
Köyde halıcılık kursunun süreceğini aktaran Doğan, “Vatandaşlarımızın talepleri doğrultusunda hangi kursu istiyorlarsa onların istediği bütün kursları da açıyoruz. Bu kursu da yine vatandaşlarımızın talebi üzerine açtık.” ifadesini kullandı.
Köyde 8 yıldır kurs öğretmenliği yapan Gülcan Temel ise 25 senedir ipek halı dokumacılığıyla uğraştığını ifade etti.
Sugören’de 1950’li yıllarda yün halı dokunurken talepler üzerine 1970’lerde ipek dokumacılığa geçildiğini anlatan Temel, şöyle devam etti:
“Şu anda köyde sadece ipek halı dokumacılığı yapılıyor. İpek halı ilmek ilmek uzun süren bir iş. Kursiyerlerimiz ilmek ilmek hayallerini döşüyorlar halıya. Burada vakit iyi geçiyor. Ortaya güzel bir iş çıkınca hepimiz çok mutlu oluyoruz. 1 yıl süren halılarımız var. Santimetrekaresinde 144 düğüm bulunuyor. Bu yüzden çok zor yapılan bir şey. El emeği göz nuru. Hepimiz severek yapıyoruz işimizi. Halılarımız bittikten sonra Hereke’ye anlaşmalı olduğumuz firmaya gidiyor. Atkısı, hepsi saf ipekten oluyor. O yüzden çok değerli. Maliyeti de dokuyucu ve büyüklük, küçüklüğe göre değişiyor.”
Sipariş üzerine çalıştıklarını ve genelde çiçek motifleri yaptıklarını aktaran Temel, son dönemde en çok ilgi gören eserlerin “Çeşmi Bülbül”, “Gamlı Sonbahar” olduğunu, pano ya da çerçevelik özelliğiyle ayetler de işlediklerini belirtti.
– “HALI İLE DERTLEŞİYORUZ”
Kursa devam eden 15 kadından Makbule Erol, okuma yazmayla halıcılığı çocukluğunda öğrendiği bilgisini verdi.
Çalışmalarına değinen Erol, şöyle konuştu:
“İlk başta annelerimize yardımcı olduk. Şimdi de eşlerimize, çocuklarımıza yardımcı olmaya çalışıyoruz. Evdeki işlerimizi bitirdikten sonra buraya geliyoruz ve günümüzü halı yaparak geçiriyoruz. Ben Gamlı Sonbahar’ı yapıyorum. Burada içimizden gelenleri halıya aktarıyoruz. Halıda kafamızı dağıtıyoruz, halı ile dertleşiyoruz. Halısını 6 ayda da 1 yılda da bitiren var. Ben ise halıma bir hedef koymadım.”
“Çeşmi Bülbül” adlı eseri yapan 2 çocuk annesi Ayşe Harmancı da 13 parçadan oluşan halısını 1 yılda bitirmeyi hedeflediğini anlattı.
Daha önce annesinin yanında halı dokumayı az da olsa öğrendiğine işaret eden kursiyerlerden Özlem Karataş, kurs sayesinde becerisini daha ileri seviyeye taşıdığına dikkati çekti.
“Esmaül Hüsna” adlı ipek halıyı çalıştığını, bunu yaparken aile bütçesine katkı sağladığını söyleyen Karataş, şunları kaydetti:
“Güzel vakit geçiriyoruz ve bizim için iyi bir hobi oldu. Büyük el emeği var burada. İlmek ilmek dokudukça, yavaş yavaş ortaya çıktıkça güzel bir tablo oluyor. Bu sanatı yapmak bizim için de büyük güzellik ve çok zevkli bir uğraş oluyor. Bize bu imkanı sağlayan, bu sanatı yaşatmaya çalışan Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğüne çok teşekkür ediyoruz. Dokuma sıklığına bağlı olarak 3 ayda da 1 yılda da bitiren var. Benim yavaş yavaş bitme aşamasına geldi. 5-6 ay gibi bir sürede bitirmeyi hedefliyorum.”
