İZMİR – Doktora tezinde intihal yaptığı için 2012 yılında üniversiteden atılan Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Kısmı Öğretim Üyesi Ahmet Yıldırım’a 2022 yılı şubat ayında ikinci kere doktora diploması verildi. Üniversitede uygun bir takım açıldığı takdirde Yıldırım yine öğretim üyesi olabilecek.
5 YILDA 270, HAFTADA 1 MAKALE
2011 yılında Ekşi Sözlük’te “felixis” rumuzuyla yazan bir kullanıcı, “5 yılda 270 makale yazan akademisyen” isimli bir başlık açtı. Müellif, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Kısmı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yıldırım’ın 5 yılda toplam 270 makale (haftada yaklaşık 1 makale) yazmış olmasının biraz “tuhaf” olduğunu belirterek, bu derece yüksek bir süratle yazılan bilimsel makalelerin intihal kuşkusu taşıdığını ve şaibeli olduğunu argüman etti. Yıldırım, hakkındaki intihal savlarını çeşitli mecralarda “iftira” olarak değerlendirse de yayınlarının kimilerinde intihal olduğu milletlerarası kimi mecmua editörlerince de tescillendi.
‘KARARIN AKABİNDE ÜNİVERSİTE İLE MÜNASEBETİ KESİLDİ’
Üniversitelerarası Kurul’a, Uygulamalı Matematik Ana Bilim Dalı’nda Araştırma Vazifelisi takımında çalışan Ahmet Yıldırım’ın doçentlik belgesi inceleme basamağındayken, Yıldırım’ın doktora tezinin yüzde yüz intihal olduğunu argüman eden bir ihbar mektubu gönderildi.
Ancak iki yıla yakın bir müddet geçtiği halde üniversite idaresi tarafından hiçbir süreç yapılmadığını fark eden Dr. Tansu Küçüköncü, bilgi edinmek üzere YÖK’e çok sayıda müracaatta bulundu. Bu müracaatlar üzerine Ege Üniversitesi Rektörlüğü Hukuk Müşavirliği, Küçüköncü’ye 10 Mart 2015 tarih ve 1325 sayılı yazı ile Yıldırım’ın tezinin iptal edilip edilmediğine ait açıklama yaptı. Yapılan açıklamada, “Soruşturma Kurulu raporunda sunulan tüm değerlendirmelere nazaran; Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yıldırım’ın doktora tezinin tamamının intihal olduğu kanısında oldukları, intihalde bulunan eser açısından ise kısmi intihalin kelam konusu olduğu, Yönetmeliğin II/a-3. hususuna nazaran intihal fiilinin cezasının ‘Üniversite Öğretim Mesleğinden Çıkarma’ olduğu, somut olayın bu unsurla büsbütün örtüştüğü kanaatini taşıdıkları tarafında görüş bildirildiği” tabirlerine yer verildi.
Açıklamanın devamında, “Rektörlüğümüzce belge üzerinde yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda her ne kadar Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yıldırım’ın doktora tezinin tamamının intihal olması nedeniyle ‘Üniversite Öğretim Mesleğinden Çıkarma’ cezası ile tecziyesi gerekiyorsa da ismi geçenin son 10 sene içerisinde de rastgele bir disiplin cezasının bulunmadığının anlaşılması nedeniyle Disiplin Yönetmeliği’nin ‘İyi Halin Değerlendirilmesi’ başlıklı 16. hususu gereği Yıldırım’ın ‘Görevinden Çekilmiş Sayma cezası’ ile tecziyesi hususu Yükseköğretim Heyeti Başkanlığı’na gönderilmiştir” denildi.
“Doktora” unvanı alınan Yıldırım’ın tez danışmanı olan Prof. Dr. Turgut Öziş hakkında da disiplin soruşturması açıldı. Soruşturma sonucunda “iyi hal indirimi” uygulanarak Öziş’in “kınama” cezası ile cezalandırılması uygun görüldü.
‘YILDIRIM, EGE ÜNİVERSİTESİ’Nİ DÜNYA ÜNİVERSİTELERİ ORTASINDA İKİNCİLİĞE YÜKSELTİYOR’
İddiaya nazaran, Ege Üniversitesi’nin intihal doktora teziyle ilgili soruşturma sürecinde Ahmet Yıldırım’ı muhafazasının en değerli nedeni, Yıldırım’ın 5 yıl boyunca haftada bir makale yazarak üniversitenin bilimsel performansına büyük bir katkıda bulunması. Bu katkı sayesinde Ege Üniversitesi, Hollanda Leiden Üniversitesi’nin 2013 yılında, 2008-2011 periyodu Web of Science (WoS) atıf indekslerine dayanarak yaptığı dünya üniversiteleri sıralamasında tüm kısımlar temelinde 474’üncü olarak dünyanın en uygun birinci 500 üniversitesi ortasında yer aldı.
Ayrıca Ege Üniversitesi, “Matematik ve Bilgisayar Bilimleri” kolunda da dünya ikincisi oldu. Ege Üniversitesi, Matematik ve Bilgisayar Bilimleri kolunda aldığı bu ikincilikle Harvard, Chicago, Princeton, Berkeley üzere dünyanın en yeterli üniversitelerini geride bıraktı.
Ancak genel sıralamada 474’üncü olarak birinci 500’e son sıralarda girebilen üniversitenin, Matematik ve Bilgisayar Bilimleri alanında ikinci olması, milletlerarası akademik topluluk ortasında kuşku ile karşılandı. Kimi bilim insanları olayın üzerine gitti ve Leiden sıralaması 2013 listeleri ile WoS dataları üzerinde yaptıkları incelemeyle kuşkularının haklılığını ortaya koydu. Yapılan inceleme, Ege Üniversitesi’nin Leiden 2013 sıralamasında elde ettiği derecelerin, Yıldırım’ın yaptığı yayın ve aldığı atıf sayılarından kaynaklandığını gösteriyordu.
Ege Üniversitesi’nin 2013’ de aldığı beklenmedik dereceler, bilimsel üretimin sayılarla ölçülmesi konusunda uzman olan merkezin lideri Prof. Dr. Paul Wouters’in gözünden de kaçmadı. Bilim insanlarının bu derecelerin altında yatan yayın ve atıf sayılarının şaibeli olduğuna dair bulguları Wouters’e kadar ulaştı. Bunun akabinde Wouters, yaptığı özel inceleme sonunda, “Üniversiteler sıralaması, sıkıntılı yahut hileli araştırmaları ortaya çıkarabilir mi?” başlıklı bir yazı yayımladı. Wouters bu yazıda, E.Ü rektörünü üniversitenin sıralamadaki yerinin kuşkulu olduğu konusunda bilgilendirerek, “Ahmet Yıldırım’ın pozisyonu hakkında daha fazla bilgi verilmesini istediklerini lakin bir karşılık alamadıklarını” yazmış ve üniversitenin elde ettiği derecelerin şaibeli olduğunu tüm dünyaya ilan etmişti. Wouters yazısıyla ayrıyeten, Yıldırım’ın yayınları olmasaydı Ege Üniversitesi’nin Matematik ve Bilgisayar Bilimleri alanındaki yerinin 2’ncilik değil 300’üncülük olacağını da saptadı.
‘ARAŞTIRMA VAZİFELİSİ OLARAK GERİ DÖNDÜ’
Mevzuata nazaran “intihal” nedeniyle öğretim üyeliği mesleğinden atılanlar tıpkı vazifeye tekrar dönemezken, “görevinden çekilmiş” sayılanlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 94 ve 97’inci hususları yeterince yine devlet memuru olabiliyor. Yardımcı doçentlik takımını intihal nedeniyle kaybetmesine karşın “görevinden çekilmiş” sayılan Yıldırım da açtığı iptal davasını bu sayede kazanarak Ege Üniversitesi’ne geri döndü. Yıldırım’ın ismi, uzun bir müddetten beri Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Kısmı’nın internet sayfasında uygulamalı matematik Anabilim Kolu Araştırma Vazifelisi olarak yer alıyor.
Üniversitenin matematik kısmında araştırma vazifelisi olarak çalışmaya devam eden Yıldırım, geçtiğimiz şubat ayında da Prof. Dr. İsmet Karaca danışmanlığındaki, “Topolojik özellikler yardımıyla manzara sürece sorunlarının tahlilleri üzerine” başlıklı doktora tezi ile tekrar hekim unvanı aldı.
‘YILDIRIM’IN İKİNCİ DEFA ALDIĞI DOKTORA DİPLOMASI DA ŞAİBELİ’
Gazete Duvar’a değerlendirmelerde bulunan Dr. Tansu Küçüköncü, Yıldırım’ın doktora öğrencisi olmasının 2013 yılında özel Gediz Üniversitesi’nin Makina Mühendisliği doktora programına kabul edilmesiyle başladığını söz etti. Yıldırım’ın 2. defa doktora diploması alabilmesinin de şaibeli bir süreç olduğunu argüman eden Küçüköncü, şunları söyledi:
“Üniversite, 15 Temmuz 2016 tarihinde kapatılınca Ahmet Yıldırım’ın doktora öğrenciliği YÖK kararları yeterince Kâtip Çelebi Üniversitesi, Makina Mühendisliği doktora programına aktarıldı. Yıldırım’ın mühletinin dolmasına 1 ya da 2 yarıyıl kala 2018 yılı ağustos ayında Ege Üniversitesi Matematik Anabilim Kısmı doktora programına yatay geçiş yaptırıldı. Yıldırım’ın 2. doktora mühleti 2019’da dolmasına rağmen Şubat 2022’de teslim ettiği 2. doktora tezi kabul edilip, EÜ Fen Bilimleri Enstitüsü tarafından 2. doktora diploması verildi.
‘YILDIRIM’IN ÜNİVERSİTEYE HİLELİ YATAY GEÇİŞİ İPTAL EDİLMELİ’
İntihal doktora tezini ve diplomasını iptal eden Ege Üniversitesi’nin Yıldırım’a kanunlara muhalif bir biçimde bir sefer daha doktora diploması alma ve öğretim üyesi olma imkanı sağladığını söyleyen Küçüköncü, üniversite için bir “onursuzluk” örneği olan bu durumun dünyada öbür bir örneği olmadığını lisana getirdi. Küçüköncü, son olarak şunları söyledi:
“Şimdi sıra uygun bir takım ilan edilip Ahmet Yıldırım’ın üniversiteden kovulmuş biri olarak yine öğretim üyesi yapılmasına gelmiştir. Şayet bu gerçekleşirse geçmişinde bilim hırsızlığı bulunan Ahmet Yıldırım evvel doçent, akabinde profesör olabilecek, yöneteceği tezlerle geleceğin öğretim üyelerini yetiştirebilecek. Ahmet Yıldırım’ın üniversiteye hileli yatay geçişi iptal edilmeli, şaibeli bir formda 2. defa aldığı doktora diploması da iptal edilip tüm sorumlular hakkında gerekli isimli ve idari süreçler yapılmalıdır. Baştan beri faili muhafaza tarafında davranan YÖK ve üniversite idaresinden bu türlü bir süreç yapması beklenemeyeceğine nazaran misyon cumhuriyet savcılıklarındadır. Tüm sorumlular hakkında gerekli isimli ve idari süreçler yapılmalıdır.”
‘NİCELİĞİ KUTSAYAN BİR ÇÜRÜMÜŞLÜĞÜN İÇERİSİNDEYİZ’
Eğitim Sen İzmir 3 No’lu Üniversiteler Şubesi Lideri Doç. Ümit Akıncı’ya nazaran, üniversitedeki atama ve yükseltmelerin akademisyenlerin eserlerinin niteliğine değil yalnızca niceliğine dayalı olarak gerçekleştirilmesi, intihal olgusunu daha da körüklüyor.
Üniversitelerde intihalin neden bu kadar yaygınlaştığını Gazete Duvar’a kıymetlendiren Akıncı, YÖK’ün ve üniversitelerin lisansüstü eğitim-öğretim yönetmeliklerinin intihale dair net kararlar içermediğini söz etti. Ahmet Yıldırım örneğinde olduğu üzere meslekten çıkarmanın öteki birtakım yollar ile olduğu durumlarda mesleğe yine dönebilmenin yasal açıdan mümkün olduğunu söyleyen Akıncı, “İntihal bu kadar yaygın iken, intihal fiili sabit görülüp disiplin cezasını alarak meslekten atılmış kişi sayısı o kadar az ki. Kaldı ki, Yıldırım örneğinde olduğu üzere kişi kimi davalar açmış ve hatta kazanmış da olabilir. Lakin intihal yaptığı milletlerarası topluluk tarafından da sabit görülen bir kişinin yine hekim unvanı alması ve üniversitedeki mesleğine dönmesi akademik teamüllere külliyen alışılmamıştır. Bu noktada yasanın etrafından dolanmak üzere bir yol izlenmiş olabilir, bu da üniversite idaresinin açık ihmali olduğu gerçeğini gösteriyor” dedi.
‘İNTİHAL OLGUSU AKADEMİDE GÜNLÜK HAYATIN BİR MODÜLÜ OLDU’
Türkiye’de intihalin kestirimlerinden çok daha ileri noktalarda olduğu bilgisini paylaşan Akıncı, her ay “tekil olay” olarak görülen örneklerin gün yüzüne çıktığını belirtti. Tahlilin akademik bedellere ve unsurlara sahip çıkmaktan geçtiğinin altını çizen Akıncı, şunları söyledi:
“Elbette üniversitedeki atama ve yükseltmelerin akademisyenlerin eserlerinin niteliğine değil yalnızca niceliğine dayalı olarak (bilimsel yayın sayısı, patent sayısı, öğrenci sayısı, proje sayısı vb.) gerçekleştirilmesi, akademik teşvik ismi altında akademik yaşantımızın merkezine oturan ‘akademik performans sistemi’ üzere konular intihal olgusunu daha da körüklüyor. Gitgide büyüyen ve içselleştirilen yalnızca niceliği kutsayan bir çürümüşlüğün içerisindeyiz. ‘Kaç makalen var?’, ‘Kaç kitap yazdın?’, ‘Kaç projen var?’ sorularına büyük sayılarla cevap veremeyen akademisyenin akademiden dışlandığı bir periyottan geçiyoruz. Bu da akademik teamüllerin ve prensiplerin süratle aşınması ile sonuçlanıyor.”
Telefonla ulaştığımız Ahmet Yıldırım, devlet memuru olması nedeniyle müsaadesiz röportaj veremeyeceğini söylerken, Fen Fakültesi Dekanlığı, “Yetkililer vazifeye yeni atandıkları için bahse husus olay ile ilgili bilgileri bulunmamaktadır. Talebiniz onay görmemiştir” diye karşılık verdi.