Son bir yılda döviz kurundaki artıştan ve buna paralel olarak gelen artırımlardan en çok inşaat kesiminin etkilendiğini ve bölümün durma noktasına geldi. Türkiye’de değerli bir iş gücünün inşaat bölümünde istihdam ediliyor.
İnşaat kesimini etkileyen bu olumsuz sürecin düzelmesi ve çözülmesi için hükümetin, dal temsilcilerinin, sanayi odalarının ve ilgili kuruluşların öncelikle bir ortaya gelip konuşması gerektiğini tabir eden Diyarbakırlı iş adamı Musa Karagöz, “Kamu ihalelerinde hükümetin verdiği tasfiye kararı düzgün tarafta bir adımdı lakin kâfi değildi. Fiyat farkları güncellense bile bu adımın bir yararı olmuyor. Kar marjımızda bir değişim olmuyor. Tasfiye ettiğimiz işler olduğu üzere ziyan ettiğimiz işler de oldu. Açıkçası inşaat kesimi şu durumda çok düzgün değil. Banka kurulları ve teminat kurulları çok yüksek. Bu mevzuda bankaların ve ilgili ünitelerin müteahhitlere yardımcı olması gerekiyor. Genel bir inşaat badiresi var ancak ben burada Diyarbakır firmalarına vurgu yapmak istiyorum. Müteahhitlerin iş alması lazım. Artık birçok kişinin ekipmanları boşta, birçok emekçi meskenine ekmek götüremiyor. Piyasadaki koşullardan ötürü makineler bağlı ve müteahhitler iş yapamıyor. Diyarbakır’daki taahhüt nezdinde değerlendirirsek, Diyarbakır’ın yerli firmaları iş alamıyor, ithal firmalarla işler yürütülüyor. Diyarbakır firmaları göz gerisi ediliyor. En büyük kahır dışarıdan gelen firmalar iş alıp, buradan aldığı parayı diğer yerlere götürmeleridir. Diyarbakır firmamız bir iş yaparsa, parasını burada harcıyor. Kar ve ziyanı geçtim, Diyarbakır firmaları iş alamıyorlar” formunda konuştu.
Yap-sat bölümündeki kasvetlere da değinen Musa Karagöz, “Yap-sat bölümünde de büyük dertler var. Arsa bedelleri ve imalatlar çok yüksek yap-sat müteahhitleri âlâ fiyata satamıyor. Satamayınca da taahhüt bitmiyor ve şantiye duruyor. Mazota gelen artırımdan otomatik etkilenen kesimlerden biriyiz. Mazota artırım gelince başta beton ve demir fiyatları olmak üzere bütün kalemlerin maliyetleri artıyor. İnşaatın ham unsuru olan demir ve beton zamlanınca inşaat kesimi durağanlaşıyor. Zira birinci kazma hafriyat demir ve betonla başlıyor. Bilhassa mazot fiyatlarının inmesi, arsa bedellerinin düşürülmesi gerekiyor” dedi.
“HAZİNE TOPRAKLARI DAR GELİRLİ AİLELERE BEDELSİZ VERİLMELİ”
Hükümetin, konut ve arsa bedellerindeki KDV indirimi konusunda attığı adımları olumlu değerlendirdiklerini söyleyen Karagöz, hem inşaat bölümünün canlanması, hem de dar gelirli vatandaşların konut sahibi olabilmesi için hazine topraklarının bedelsiz tahsis edilmesini önererek; “Konut ve arsa bedellerindeki KDV indirimi üzere birçok şey yapılabilir. Hazine toprakların dar gelirli ailelere bedelsiz olarak verilmesi ve ailelerin müteahhitlerle anlaşarak konut sahibi olması hem inşaat kesimine hem de mesken sahibi olamayan vatandaşlara bir nefes olabilir” diye konuştu.
Konut fiyatlarındaki öngörülemeyen artışların en kıymetli nedeninin ekonomik krizin yeterli yönetilememesi olduğunu söz eden Karagöz, “Türkiye’deki ekonomik krizin âlâ yönetilememesi, konut fiyatlarında öngörülemeyen artışlara neden oldu ve faturası inşaat bölümü açısından çok ağır oldu. Bilhassa döviz kurunun düşmesi gerekir. Döviz kuru yükseldikçe bütün maliyetler buna paralel olarak yükselmeye devam ediyor. Öncelik, dövizdeki yükselişi durdurmak ve sabitlemek olmalı. Bu olduğunda inşaat kesiminde müspet bir hava esebilir, buna paralel olarak da konut fiyatları düşmese bile durağanlaşır” halinde konuştu.
“GENÇ NÜFUSA İSTİHDAM OLUŞTURULMALI”
Genç nüfus oranı Türkiye ortalamasının üzerinde olan Diyarbakır’da öncelikli maksadın işsizliğin azaltılması olması gerektiğini vurgulayan Musa Karagöz, “Bunun yolu da kente yatırım, tarım, dokuma, turizm ve ticaret merkezi haline getirmektedir. Bu başlıklar altında atılabilecek çok adım var, lakin birinci ve en kıymetli adım, mesleksel eğitim imkanlarını arttırmak olmalı. Böylece sektörel bazda eğitimlerini tamamlayan gençlerimiz direkt olarak hem iş hayatına atılmış olur, hem de yetişmiş oldukları için daha yüksek maaşlarla çalışma imkanı bulur” dedi.
Diyarbakır’da iş dünyasında ayrışmanın olduğunu söyleyen Karagöz; “Kente dair bir gözlemimi aktarmak istiyorum. İş dünyası benim gördüğüm kadarıyla ayrışmış, herkes farklı bir arayışta. İş dünyası bir ortaya gelmeli, barışçıl bir biçimde sıkıntılara tahlil bulmalı, projeler geliştirmeli ve Diyarbakır’ı kalkındırmayı hedeflemeli. Ben Diyarbakır’da iş yapmaktan fazla Diyarbakır’ı nasıl bir arada kalkındırabiliriz niyetindeyim. Maalesef Diyarbakır’ımız istenilen yerde değil. İşsizlikte de üst sıralardayız. Diyarbakır’ın tarımda, dokumada, turizmde ve lojistikte üs olması gerekir. Ortadoğu’nun kalbi pozisyonunda ancak ticaret ve üretimde maalesef kalbi değil. Diyarbakır’ın bir marka kent olması gerekir. Medeniyetler beşiği Diyarbakır, Ortadoğu’nun en kadim kentidir. Turizm alanında o kadar pahalı varlıklarımız var ki, Diyarbakır’ı hem Türkiye’de hem de dünyada turizm merkezi haline getirebiliriz” formunda konuştu.