Yurttaşın canını yakan kira ve konut fiyatlarındaki fahiş artışları çözemeyen hükümet, çare olarak ucuza Hazine arazisi satacağını açıkladı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un açıkladığı karara gayrimenkul sektörü ve ekonomistlerden tepki geldi. Sorunun kur ve faiz politikalarıyla yüzde 101 artan inşaat maliyetleri olduğunu söyleyen sektör temsilcileri, kamu arazisi satmanın nedensiz zenginleşme yaratabileceğini söylüyor. Ekonomistler ise “panik kararı” olarak açıkladıkları arsa satışının hiçbir çözüm getirmeyeceği görüşünde.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, önceki gün konut krizine çözüm olarak Hazine arazilerini ucuz fiyata satacaklarını ve ev yapmak isteyen yurttaşların bu arazileri satın alıp ister kendisi ister anlaştığı müteahhit aracılığıyla konut yapabileceğini açıklamıştı. Bakan Kurum, “Belki tek parselde kendi evini yapacak ya da talep örgütlenmesi ile daha büyük parseller alınacak. Ankara’da Gölbaşı, İstanbul’da Çatalca, Tuzla ve Başakşehir’de çalışıyoruz” dedi.
SEKTÖR TEMKİNLİ
Krizi çözmek için alınan daha önceki kararların da sektörü zora soktuğunu hatırlatan İnşaat Müteaahhitleri Konfederasyonu Başkanı Tahir Tellioğlu şöyle konuştu:
“Bizim sektör olarak sütten ağzımız yandığı için yoğurdu üfleyerek yiyeceğiz. Karara temkinliyiz, şimdilik bir detaylansın görelim diyoruz. Çünkü daha önce de KDV indirimi duyurulmuştu. Bu sektörümüze ve dar gelirliye KDV bindirimi olarak yansıdı. Aynı şekilde yine Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın konut kredisi çözümü de sektör dinamikleri gözetilmeden atıldığı için sektöre olumsuz olarak yansıdı. Şimdi bu karar güzel gibi duruyor ama detayları bekleyeceğiz”
Kararın ekonomideki çıkmaz sonucunda oluşan panikle alındığını söyleyen Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, “Haziranda döviz bolluğu olacak enflasyon kalmayacak sanıyorlardı. Hele konut ve kirada böyle bir kriz akıllarının ucundan bile geçmiyordu. Şimdi temele inip düzeltemiyorlar. Alınan kararı sorguladığınızda soru işaretleri ile dolu absürt bir karar olduğu ortada” dedi.
Ankara Emlakçılar Odası Başkanı Hakan Akçan ise sistemde üst gelir grubuna sahip kişilerin arsa almasının engellenmesi gerektiğini vurguladı.
SUİİSTİMALE AÇIK UYGULAMA
Brüt inşaat maliyetlerinin 6-7 bin lira olduğunu hatırlatan inşaat yüksek mühendisi Hüseyin Arslan, “Dar gelirli ve orta gelirliler bu maliyetler altında arsayı bedava verseniz de karşılayamaz inşaat yapımını. Net 100 metrekare olan bir dairenin brütlerini vesaire hesaplayınca arsa bedava olsa bile 1.5 milyon lira inşaat maliyeti var. Düşük gelirli bir insan bunu nasıl yapacak? Siz yapın bu arsalara evleri, yoksula ve dar gelirliye uygun fiyata taksitle satın. Bu yol yerine kamu arazilerini satışa açmak bir suistimal korkusu oluşturuyor toplumda” dedi.
YAP-KULLAN-DEVRET ÖNERİSİ
Konut krizine karşı söylenecek her cümlenin ve atılacak her adımın önemli olduğunu söyleyen İstanbul İnşaatcılar Derneği Başkanı Nazmi Durbakayım, “Bunun artık bir kriz olduğunun kabullenilmesi ve adımlar atılması çok güzel. Ancak dikkatli olmalı. Öncelikte sivil müteahhitlere de, vergi muafiyeti gibi kolaylıklar sağlanmalı. Konut seferberliği için arz tarafının da güçlü olması gerekir. Fiyatların artması en çok bizi vuruyor” dedi.
Kamu arazilerine de yap-işlet-devret modelini öneren Durbakayım, Hazine arazilerine yapılacak bu tarz sosyal konutların sebepsiz zenginleşmeye yol açmaması gerektiğinin altını çizdi.
Durbakayım, “Hazine arazisinin satılmasından ziyade üst hakkının 30-40 yıl gibi uzun süreli yap-kullan-devret şeklinde bedelsiz veya cüzi bir bedel ile kullandırılması devlete de vatandaşa da fayda sağlayacaktır. Arazinin üst kullanım hakkı değerlendirilsin ki 15-20 yıl sonra o bölge şehir merkezi olduğunda bugün orayı sosyal konut olarak indirimli alanlar, bu alımdan rant elde etmemiş olsun. Toprak devlette kalsın, kullanım hakkı dar gelirlinin olsun, zenginleşecekse de devlet zenginleşsin” diye konuştu.