İngiliz Kalkınma ve Toplumsal Konut Bakanı Michael Gove’un 7 Aralık’ta ülkenin kuzeybatısındaki Cumbria bölgesindeki bir kömür madeni projesine onay verdiği açıklandı.
Bu kararla, İngiliz hükümeti 30 yıl sonra birinci sefer ülkede bir kömür madeni projesini onaylamış oldu. Yaklaşık 165 milyon sterlin yatırım yapılacak projenin İngiltere’nin sera gazı emisyonlarını yıllık 400 bin ton artıracağı iddia edilirken, üretilecek kömürün çelik üretiminde kullanılacağı tabir edildi.
Öte yandan, İngiltere, geçen yıl Glasgow’da mesken sahipliği yaptığı Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı 26. Taraflar Konferansı’nda (COP26) “kömürü tarihe gömmek için” ağır gayret harcamış ve COP26 Lideri Alok Sharma, tepenin sonuç bildirgesinde “kömürden çıkış” yerine “kömür kullanımının azaltılmasına” ait unsurun yer aldığını gözyaşlarıyla özür dileyerek açıklamıştı.
Bu doruğun üzerinden şimdi bir yıl geçmişken İngiltere’nin 30 yıl ortadan sonra birinci sefer ülkede bir kömür madeni projesine onay vermesi, dünyanın birçok bölgesinden iklim aktivistleri, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, iklim uzmanları ve kamu temsilcileri tarafından tenkitle karşılandı.
Birçok kişi bilhassa toplumsal medya üzerinden yaptığı açıklamalarla, İngiltere’yi iklim değişikliğiyle uğraş siyasetlerinde ikiyüzlülük ve yeşil aklamayla suçladı.
Karara birinci reaksiyon gösterenlerden biri olan İngiltere İklim Değişikliği Komitesi İdare Heyeti Lideri John Gummer, kömürden çıkışın sıfır emisyona ulaşmakta en net yol olduğunu belirterek, “Bu kararı kınıyoruz. Bu karar, global emisyonları artırırken, ülkenin net sıfır emisyona ulaşma gayretlerini da baltalıyor” sözlerini kullandı.
İngiltere’nin iklim liderliği sorgulanıyor
Düşünce kuruluşu Powershift Africa Yöneticisi Muhammed Adow, İngiltere’nin bir iklim başkanı olduğunu tez ettiğini ama bu kararıyla sicilini altüst ettiğini belirterek, şu sözleri kullandı:
“Ana maksadı kömür çağının sonunu getirmek olan COP26’ya konut sahipliği yaptıktan 12 ay sonra yeni kömür madenine onay vermek ikiyüzlülüğün tepesi. Kömür kullanımının azaltılmasına ait karar COP26’daki ender olumlu sonuçlardan biriydi. İngiltere artık bunun altını kendisi oydu. İklim krizinin tesirlerine karşı en kırılgan durumda olan beşerler bu kararı dehşetle izliyor. Umalım ki iklim sağduyusu galip gelsin.”
CCC İcra Yöneticisi Chris Stark ise toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Söylemesi inanılmaz lakin kömürden çıkış için son yıllardaki tüm tartışmalara karşın bugün İngiltere’de bir kömür madenine onay verilmesini konuşuyoruz. Bu, geçmişin teknolojisini destekleyen ve yeni iş imkanları yaratmak için oluşturulmuş çok makûs bir yol. Kelam konusu karar, iklim önceliklerimizle ilgili başka ülkelere büsbütün yanlış sinyaller gönderiyor. Ne yazık ki İngiltere’nin global iklim tartışmalarındaki tesiri bugünkü kararla epey azaldı” değerlendirmesinde bulundu.
Enerji Dönüşümleri Komitesi İdare Şurası Lideri Adair Turner ise kararı “iklim vandalizmi ve ekonomik aptallık” olarak nitelendirdi.
“İngiltere, iklim ikiyüzlülüğü harika gücü olma riskiyle karşı karşıya”
Fiji Başbakanı Frank Bainimarama Twitter hesabından, İngiltere’nin yeni kömür madeni kararına “Glasgow İklim Paktı’nda savaştığımız gelecek bu mu? Fosil yakıtların kullanımı sonlanmalı, artmamalı” diye reaksiyon gösterdi.
Greenpeace İngiltere Bilim İnsanı Doug Parr, daha evvel İngiltere’yi iklim başkanı olarak görenlerin bu onayın akabinde niyetlerini değiştireceğini söz ederek, “İngiliz hükümeti bu kararla iklim liderliğinden fazla iklim ikiyüzlülüğünde bir harika güç olma riskiyle karşı karşıya” değerlendirmesinde bulundu.
Afrika Güç Odası Lideri NJ Ayuk ise, “Kral kömür geri döndü. Petrol ve gaz şirketlerini ve doğal gaz kaynaklarını kullanmak isteyen Afrikalıları şeytanlaştıran bu beşerler, artık yeni kömür madenleri açıyor” sözlerini kullandı.
Temiz teknoloji analisti Gniewomir Flis de Twitter hesabından reaksiyon göstererek, “İngiltere’nin yeni kömür madeni kararı yalnızca kendi iklim gayeleriyle çelişmiyor. Bu açıkça fark edilen bir ikiyüzlülük ve Glasgow mirasını yok etmek için tek istikametli bir bilet” diye açıklama yaptı.
Çelik bölümündeki dönüşümle zıt istikamette bir karar
ABD merkezli memleketler arası niyet kuruluşu Güç İktisadı ve Finansal Tahlil Enstitüsü’nün kararın akabinde yayımladığı bir tahlile nazaran, üretilen kömürün çelik dalında kullanılacağı açıklanmasına karşın, Avrupa’daki çelik üreticileri hükümet takviyesiyle düşük karbonlu üretim sistemlerine geçmeye çabalıyor.
Söz konusu madenden üretilen kömürün lakin küçük bir ölçüsünün çelik üreticileri tarafından kullanılabileceği öngörülürken, kararın Avrupa’daki çelik dalında devam eden dönüşümle büsbütün zıt tarafta olduğu vurgulanıyor. Avrupa’daki çelik dalı, global piyasalarda rekabetçi olmak için hidrojen başta olmak üzere düşük karbonlu kaynaklara geçiş yapıyor.