İskoçya, İngiltere’den bağımsız olmak istiyor. Fakat bu ülkenin isteği, İngiltere’de Yüksek Mahkeme’ye takıldı.
Mahkeme, İngiliz parlamentosunun müsaadesi olmadan İskoçya’nın bağımsızlığını kazanması için ikinci bir referandumu düzenleyemeyeceğine karar verdi.
İngiltere’den İskoçya’ya ‘kötü’ haber
Mahkeme Lideri Robert Reed, yaptığı açıklamada, “İskoçya’nın, ikinci bir referandumun İngiliz parlamentosuyla ilgili olmadığı istikametindeki iddiası”nı reddetti ve referandumun yalnızca “hukuki tesirinin değil, maddi etkisinin” de dikkate alınması gerektiğini söyledi.
“İskoç parlamentosu yetkiye sahip değil”
Reed, “İskoç parlamentosu, İskoçya’nın bağımsızlığı konusunda bir referandum için yasama yetkisine sahip değil.” değerlendirmesinde bulundu.
İskoçya Bölgesel Hükümeti Başbakanı Nicola Sturgeon, 10 Ekim’de yaptığı açıklamada, İskoçya’nın İngiltere’den bağımsızlığını kazanması için ikinci bir referandumun, Yüksek Mahkeme’nin lehte karar vermesi halinde 19 Ekim 2023’te yapılabileceğini duyurmuştu.
İngiliz parlamentosu mahzurunu aşmak istiyorlar
İngiliz parlamentosundan müsaade alınmasını mecburî kılan yasaya karşı mahkemeye başvuran Sturgeon, Yüksek Mahkeme’nin İskoç parlamentosunun referandum düzenlemeye yönelik yetkisinin olup olmadığını değerlendireceğini aktarmıştı.
2014 referandumunda bağımsızlık reddedildi
İskoç Ulusal Partisi, 18 Eylül 2014’te yapılan referandumda, İskoçlar yüzde 55’le bağımsızlığı reddetmiş olsalar da Brexit’in durumu değiştirdiğini ve yeni bir referanduma gereksinim olduğunu savunuyor.
Brexit referandumunda, İngilizlerin tersine yüzde 62 ile karşı oy kullanan İskoçlar, istemedikleri halde AB’den çıkarıldıklarını belirtiyor. Lakin yeni bir bağımsızlık referandumu düzenlemek için İngiliz parlamentosundan müsaade alınması gerekiyor. Öte yandan Muhafazakar Parti’nin çoğunluğu elinde bulundurduğu 650 üyeli parlamentodan bu türlü bir müsaadenin çıkması imkansız görülüyor.
Tek taraflı bağımsızlık ilanı ihtimali
Bu nedenle, bağımsızlık yanlılarının alternatif yollar deneyebileceği bedellendiriliyor. Bu seçeneklerden birini, İngiliz Parlamentosu’ndan müsaade alınmasını mecburî kılan yasaya karşı mahkemeye gitmek oluşturuyor. Başka bir yol ise merkezi hükümete karşın referanduma gitmek ve olumlu sonuç çıkması halinde tek taraflı bağımsızlık ilan etmek.
Ancak bunun, Katalonya’da olduğu üzere gerginliğe ve merkezi hükümetin sert yansısına yol açabileceği belirtiliyor. Birebir vakitte bu durumun, Katalanlar üzere İskoçların da AB’nin dayanağını kaybetmesine neden olabileceği tabir ediliyor.
İskoçya ve Kuzey İrlanda halkları, Brexit’e karşı oy kullandı
AA’nın haberine nazaran, İngiltere, Galler, Kuzey İrlanda ve İskoçya’dan oluşan Birleşik Krallık’ta, Haziran 2016’da yapılan AB referandumunda yüzde 48’e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı alınmıştı. Referandumda, İngiltere ve Galler “evet”, İskoçya ve Kuzey İrlanda ise “hayır” oyu vermişti.
İngiltere’nin AB ile vardığı Brexit muahedesiyle Kuzey İrlanda’ya ayrıcalıklı bir pozisyon verilerek fiili AB üyesi olarak kalmasına yol açan düzenleme yapılmış lakin İskoçya, İngiltere ile birebir şartlarda 31 Ocak’ta AB’den resmen ayrılmıştı.