Sunak, Blackpool kentinde düzenlenen 38. İngiliz-İrlanda Kurulu kapsamında İrlanda Başbakanı Michael Martin’le bir ortaya geldi.
Başbakanlık Ofisi 10 Numara’dan görüşmeye ait yapılan açıklamaya nazaran, Sunak, bilhassa Rusya’nın Ukrayna’daki saldırganlığı ve buna bağlı güç krizi karşısında, ülkesi ve İrlanda’nın ortak çıkarına ait yakın çalışma ve bağları derinleştirme konusundaki kararlılığını lisana getirdi.
Görüşmede, İngiltere Başbakanı Sunak, Belfast (Hayırlı Cuma) Muahedesi’ni tüm boyutlarıyla destekleme konusundaki kesin kararlılığını yineledi.
Başbakan Sunak, AB’yle gerginliğe neden olan Kuzey İrlanda Protokolü’nde ülkesinin güçlü tercihinin Birlik’le müzakere edilmiş bir tahlil olduğunu vurguladı.
İngiltere Başbakanı Sunak, ayrıyeten, Brexit muahedesinin bir kesimi olan Kuzey İrlanda Protokolü’ne ait rastgele bir mutabakatın, protokolün neden olduğu tüm meseleleri çözmesi gerektiğini, lakin esneklik ve pragmatizm umduğunu lisana getirdi.
“Kuzey İrlanda’daki halk ve işletmeler, mutabakata varılmış tahliller istiyor”
İrlanda Başbakanı Martin de görüşmenin akabinde yaptığı açıklamada, İngiliz mevkidaşı Sunak’la Rusya-Ukrayna savaşı, iktisat ve Kuzey İrlanda Protokolü hususlarını ele aldıklarını belirtti.
Martin, ayrıyeten, Kuzey İrlanda’daki halk ve işletmelerin, protokole ait sıkıntılar üzerinde muahedeye varılmış tahliller istedikleri konusunda çok net olduğunu ve artık bunu yapmanın vaktinin geldiğini tabir etti.
Tartışmalı Kuzey İrlanda Protokolü
Brexit muahedesinin bir kesimi olan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık’ın kesimi olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ortasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole nazaran, Brexit’e karşın Kuzey İrlanda, AB’nin gümrük birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor. Birleşik Krallık’ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere’yle birlik yanlısı Protestanlar ortasındaki savaşı sona erdiren Belfast Mutabakatı (Hayırlı Cuma Anlaşması) gereği, denetimlerin yapılabildiği fiziki bir kara hududu oluşturulamıyor. Bu yüzden denetimlerin fakat denizde yapılması kararlaştırılsa da uygulanmasında sıkıntılar yaşanıyor.
İngiltere, ülkenin toprak bütünlüğünü tehdit ettiğini savunduğu protokolün geniş ölçüde değiştirilmesini istiyor. AB ise protokolün değiştirilmesine sıcak bakmıyor.