İngiltere’nin kuzeyindeki Leeds kentinde bulunan bir kütüphanede arsenikle renklendirilmiş bir kitap bulundu. Kitap, ‘zehirli’ kitapların bulunması için başlatılan milletlerarası bir proje kapsamında kütüphaneciler tarafından ortaya çıkarıldı.
Euronews‘te yer alan habere nazaran; ABD’de başlatılan ‘Zehirli Kitap Projesi’ne (Poison Book Project) dahil olan kütüphane yetkililerinden Rhian Isaac, projenin bilgi tabanındaki kitapları çalıştığı kütüphanenin varlıklı koleksiyonu ile eşleştirerek araştırmaya başladı. Kelam konusu kitabın göz alıcı, zümrüt yeşili kapağı yetkililerde arsenikle renklendirilmiş olabileceği kuşkusu yarattı.
Leeds Merkez Kütüphanesi’nde keşfedilen kitap 1855 yılında basılan My Own Garden: The Young Gardener’s Yearbook (Kendi Bahçem: Genç Bahçecilerin Yıllığı) isimli kitabın bir kopyası.
“Ağır metaller sıklıkla kullanılıyordu”
“Ağır metaller, hayret verici halde, o devirlerde estetik olarak göze güzel göründüğü düşünülen bir yeşil tonunu elde etmek emeliyle kitap üretiminde epeyce sık halde kullanılıyordu” diyen Isaac insanların o periyotta arsenik üzere ziyanlı hususların farkında olmalarına karşın, kazara yutulduğunda nasıl tesirleri olabileceği konusunda gereğince bilgi sahibi olmadıklarına dikkat çekti.
Zehirli Kitap Projesi kapsamında kitabı keşfeden kütüphaneci Rhian Isaac
ABD’deki Müdafaa Enstitüsü (Conservation Institute) tarafından başlatılan Zehirli Kitap Projesi bir devirler arsenik üzere tehlikeli ve ağır metallerin sıklıkla kullanıldığı tarihi kitapları bulmayı amaçlıyor.
Isaac’e nazaran bu proje “zehirli kitapların” tespiti ve gerçek formda korunarak hem inançlı hem de hakikat biçimde gelecek jenerasyonlar için korunabilmesi açısından ehemmiyet taşıyor.
Leeds kütüphanesinde bulunan kitap renklendirilirken ne kadar arsenik kullanıldığı şimdi bilinmiyor. Bu nedenle kitabın ne kadar zehirli olduğu ve halk sıhhati açısından yarattığı tehlikenin derecesi de şimdi meçhul.
Arsenik, 1700’lerin sonundan 19uncu yüzyılın ortasına kadar tıpta, zehir olarak ve ayrıyeten periyodun tanınan yeşil tonunu elde etmek için pigment olarak sıklıkla kullanılıyordu.
Kitapların yanı sıra, duvar kağıtlarından perdelere ve hatta eldiven, şapka üzere şahsî eşyalarda da kullanılan bu unsurun tehlikeleri vakitle anlaşıldı ve mesken hayvanlarının ve insanların vefatıyla ilişkili olabileceği tespit edildi.