Başbakan, ortak teşebbüsün İngiltere’de binlerce şahsa istihdam sağlayacağını ve güvenlik işbirliğini de geliştireceğini söyledi.
Üç ülke, gelecek kuşak savaş uçağının 2030’ların ortasında kullanıma girmesini hedefliyor. Yeni tip savaş uçağı böylelikle Tayphoon (Tayfun) tipi savaş uçaklarının yerini alacak.
Yeni savaş uçağının İngiliz Tempest ve Japon FX savaş uçaklarının özelliklerini bir aaya getireceği de açıklandı. Yeni uçak, en gelişmiş silah sistemlerine de sahip olabilecek.
Jeti geliştirmek üzere çalışmalara başlandı bile. Gelişmiş sensörler kullanarak zımnilik içinde çok sürat yapması planlanan savaş uçakları, pilotların çok baskı altındayken ya da birebir anda birden çok karar vermesi gerektiği durumlarda yapay zeka kullanarak pilota tekliflerde bulunacak, yani bir nevi asistanlık yapacak.
Uçağın gerektiği durumlarda bir pilotun yönlendirmesi olmadan uçabilmesi ve hipersonik füze de fırlatabilmesi hedefleniyor.
Ancak bu kadar gelişmiş bir savaş uçağını geliştirmek bir oldukça kıymetli olacak. Örneğin F35, Pentagon’un bugüne kadar başlattığı en kıymetli projeydi ve ABD, kendisine proje ortakları bulmuştu.
İngiltere de birebir mantıkla yola çıkarak kendisine ortaklar aramaya başladı. İtalya esasen projede yer almaya hazırdı. İngiltere’nin, gitgide daha baskın siyasetler izleyen Çin’e karşı güneydoğu Asya’daki müttefikleriyle daha sıkı bağlar geliştirmeye çalıştığı bir periyotta, Japonya da proje için devreye girdi. Bu, İngiltere için kritik kıymette bir uzlaşma oldu.
Projeye iştirak artabilir ve üç ülke, daha fazla ülkeyi üretime ortak edebilir.
Fransa, Almanya ve İspanya, kendi gelişmiş savaş uçakları üzerinde halihazırda çalışıyor. ABD de o denli.
Proje, İngiltere için yalnızca savunmayla ilgili değil; tıpkı vakitte ekonomik değeri olan bir adım. Yeni bir savaş uçağı üretiminin binlerce bireye kalıcı istihdam sağlaması ve daha fazla silah ihracatına kapı açması umuluyor.
Sunak, Cuma günü bir merasimle açılışını yapacağı projeyle ilgili “Birleşik Krallık’ın güvenliği, hem bugün hem de gelecek jenerasyonlar için, bu hükümetin çok büyük ehemmiyet verdiği öncelikli bir bahistir. İtalya ve Japonya’yla bugün ilan ettiğimiz milletlerarası işbirliği de bunu hedefliyor; ve bize Avrupa-Atlantik ile Hindistan-Pasifik güvenliğinin ayrılamaz olduğunu gösteriyor.” dedi ve ekledi:
“Tasarladığımız gelecek jenerasyon savaş uçağı bizi ve dünya genelinde müttefiklerimizi, dünyanın başka savunma endüstrilerinden çok daha üstün olan savunma endüstrimizin gücünü kullanarak koruyacak; yeni iş alanı yaratacak ve hayat kurtaracaktır.”
İngiltere’nin Emekçi Partili gölge savunma bakanı John Healey, partisinin bu işbirliğine takviye verdiğini açıkladı fakat pilotların eğitimine öncelik verilmesinin değerli olduğunu söyledi.