Fransa, Almanya ve İngiltere’nin (E3 ülkeleri) ortak açıklamasında, “İran’ın tavrı Kapsamlı Ortak Hareket Planı’nı restore etme umutlarını tehlikeye atıyor” sözlerine yer verildi.
Bloomberg’in aktardığı habere nazaran, E3 ülkeleri, İran’ın nükleer programla ilgili 2015 yılında varılan mutabakatın canlandırılmasına yönelik tavrının ‘müzakereleri tehlikeye attığını’ açıkladı. Tahran idaresinin mutabakata varmak için müzakerelerdeki son taleplerinin, ‘anlaşmayla ilgili başarılı bir sonuca yönelik niyetleri ve bağlılığı hakkında önemli kuşkular uyandırdığı’ vurgulandı. E3 ülkelerinin ortak açıklamasında, “İran’ın tavrı, yasal olarak bağlayıcı yükümlülükleriyle çelişiyor ve Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı’nı restore etme umutlarını tehlikeye atıyor” denildi.
Yaptırımların kaldırılması karşılığında mutabakat imzalanmıştı
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun (BMGK) daimi üyeleri Amerika Birleşik Devletleri(ABD), Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) ortasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve kontrol altına alındığı bir muahede imzalanmıştı.
Washington, eski Lider Donald Trump periyodunda, 2018’de mutabakattan tek taraflı çekilerek İran’a yine yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran da mutabakattaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve tekrar yüksek seviyede uranyum zenginleştirme dahil bir dizi adım atmıştı.
İran Dışişleri Bakanlığı, AB tarafından sunulan ve nükleer müzakerelerde son yol haritası olarak kabul edilen muahede taslağına ait görüşlerini, 15 Ağustos’ta AB’ye iletmiş ve taslak metne verdikleri karşılığa karşılık ABD’nin yanıtını beklediklerini açıklamıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise, 24 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, İran ile nükleer mutabakata ait taslak metne yönelik AB aracılığı ile İran’ın görüşlerine karşılık verdiklerini duyurmuştu. Fakat bakanlık, ABD’nin cevabının içeriği konusunda rastgele bir ayrıntı paylaşmamıştı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, 2 Eylül’de yaptığı yazılı açıklamada, taslak muahede metnine ABD’nin verdiği cevabın Tahran tarafından çeşitli seviyelerde incelendiğini ve hazırlanan yanıtın müzakerelerin koordinatörüne gönderildiğini açıklamıştı.