Lübnan Güç Bakanlığında düzenlenen gaz mutabakatı merasiminde Lübnan Güç Bakanı Velid Fayyad, Suriye’nin Beyrut Büyükelçisi Yardımcısı Ali Abdulkerim Ali ve Mısır’ın Beyrut Büyükelçisi Yasr Allavi hazır bulundu.
Üç ülke ortasındaki muahedeyi Lübnan Petrol Dairesi Müdürü Arur Fahali, Suriye Petrol Dairesi Müdürü Nebiye Hurasti, Mısır Meclis Yönetimi Lideri Mecdi Celal imzaladı. Mısır’dan Lübnan’a ithal edilecek doğalgazın yıllık 720 milyon metreküp olduğunu belirten Lübnanlı Bakan Fayyad, “Mısır gazı ile vatandaşlara günlük 4 saat daha elektrik verilebilecek” dedi.
ABD’ye takviye çağrısı
Anlaşmanın taraflarından Mısır’ın ABD’nin Suriye’ye uyguladığı yaptırımları kapsayan Sezar Maddesi’nden muaf tutulması talebini de değinen Fayyad, Mısır’ın ABD’den sonuncu olarak muafiyet beklediğini belirterek Washington idaresine muahedenin hayata geçmesi için dayanak vermesi davetinde bulundu.
Fayyad, Mısır gazı ithalatının büsbütün Dünya Bankası tarafından finanse edildiğini hatırlattı.
ABD’nin yaptırımına takılan anlaşma
Mısır’a ilişkin “Arap Doğal Gaz Boru Hattı”nın tekrar faaliyete geçmesi ve Lübnan’a gaz ihracatı için ortalarında Ürdün’ün de yer aldığı 4 ülke, birinci olarak 9 Eylül 2021’de Ürdün’ün başşehri Amman’da bir toplantı düzenleyerek yol haritası çıkarmıştı. ABD’nin Suriye’ye uyguladığı yaptırımları kapsayan Sezar Maddesi’nden ötürü Amman’daki toplantının üzerinden yaklaşık 9 ay geçmesine karşın somut gelişme kaydedilmemişti.
Ürdün ve Mısır’ın Sezar yaptırımlarına maruz kalmayacaklarına dair ABD’den yazılı olarak onay istediği söz ediliyor. Sözkonusu kaygılara karşı Lübnan Güç Bakanı, Aralık 2021’de, ABD’nin projenin hayata geçirilmesine yeşil ışık yaktığını söylemiş, fakat buna karşın adım atılmamıştı.
‘Yaptırımlara uygunluğuna bakılacak’
Lübnan ile İsrail ortasındaki tartışmalı deniz hududu için orta buluculuk yapan ABD Dışişleri Bakanlığının güç güvenliği kıdemli danışmanı Amos Hochstein ise 14 Haziran’da Beyrut’ta geldikten sonra yaptığı açıklamada, doğalgaz projesinin yaptırımlara uygunluğunu kıymetlendirmek için Mısır ve Lübnan ortasındaki kesin mutabakata bakacaklarını tabir etmişti.
Arap Doğalgaz Boru Hattı
Açık kaynaklara nazaran 2009’da 1 milyar 200 milyon dolara mal olan toplam 1200 kilometre uzunluğundaki boru çizgisinin 90 kilometrelik üçüncü kısmının Suriye’den geçtiği belirtiliyor. Arap Doğalgaz Boru Sınırı’ndan Lübnan’a gaz ithalat testi 2009’da başladı ve birebir yıl kısa müddetliğine Trablusşam’daki Deyr Ammar Elektrik Santraline gaz verildi.
Ancak 2010’da Mısır’ın Sina Yarımadası’ndaki güvenlik olayları, akabinde ülkedeki Arap Baharı şovlarıyla meydana gelen gelişmeler ve Suriye’deki iç savaşın patlak vermesiyle Lübnan’a doğalgaz ithalatı büsbütün durdu.
Lübnan’da 2019’dan beri yaşanan derin ekonomik kriz nedeniyle vatandaşlara günde yalnızca 4 saat devlet elektriği verilebiliyor.