Küresel iktisat büyük meselelerle boğuşurken Milletlerarası Para Fonu’nun (IMF) ekonomik açıdan sıkıntılı ülkelere verdiği borçlar rekor bir düzeye ulaştı. Fakat bu düzey daha da artabilir.
Financial Times’ın IMF bilgileri üzerinden yaptığı tahlile nazaran, ağustos sonunda fon tarafından verilen kredi hacmi 44 farklı programda 140 milyar dolara ulaştı.
Bu sayının önümüzdeki aylarda daha da yükselmesi bekleniyor. Mutabakata varılan fakat şimdi ödenmemiş krediler de dahil olmak üzere IMF’nin toplam taahhütleri şimdiden 268 milyar dolardan fazla.
Son yıllarda pandemi, Rusya Ukrayna savaşı ve global faiz oranlarındaki keskin artış üzere sebepler düzinelerce ülkeyi IMF yardımı aramaya zorladı. Böylelikle borçlanma maliyetleri arttıkça önümüzdeki aylarda daha da büyümesi beklenen ödenmemiş borç ölçüsü şimdiden rekor düzeylere ulaştı.
KÜRESEL İKTİSAT SALLANTIDA
Uzmanlar, esas merkez bankaları tarafından yapılan faiz artırımının dünya çapında borçlanma maliyetlerini artıracağını ve önemli bir sakinliği tetikleme riskinin olacağını öngörüyor.
Öte yandan birtakım analistler, milletlerarası borç piyasasının dışında kalan fakir ülkelerin dayanak için fona başvurmak zorunda kalması nedeniyle IMF’nin borç verme kapasitesinin yakında hudutlarına ulaşabileceği görüşünde. IMF halihazırda toplam taahhütlerini daha da artıracak çeşitli borç görüşmelerinde bulunuyor.
TEMERRÜDE DÜŞENLER KURTARMA MUAHEDELERİ YAPIYOR
Şu anda Lübnan, Rusya ve Surinam ile birlikte pandemide temerrüde düşen Zambiya ve Sri Lanka, borçlarını tekrar yapılandırma gayretlerinin bir kesimi olarak IMF kurtarma paketlerini müzakere ediyor. Gana, Mısır ve Tunus da emsal bir dayanak için çeşitli ön görüşmelerde bulunuyor.
Öte yandan kuruluş ağustos sonunda Pakistan için 1,1 milyar dolarlık bir kurtarma paketini onaylarken Arjantin de dayanak programının bir modülü olarak önümüzdeki birkaç hafta içinde 3,9 milyar dolar alacak.
ALACAKLAR BÜYÜYOR
Boston Üniversitesi Global Kalkınma Siyaseti Merkezi’nden Kevin Gallagher dünyanın en fakir 55 ülkesinin bu yıl ve 2023’te yaklaşık 61 milyar dolar ve 2024’te neredeyse 70 milyar dolar borç geri ödemesi ile karşı karşıya olabileceği konusunda ikazlarda bulundu.
Uzmanlar IMF’nin birçok vakit borç verme sonunun üstünde ödemeler yaptığını, bunun gelecekte diğer ülkeleri de güç durumda bırakabileceğini belirtti.