Ekrem İmamoğlu ve takımının Sultanahmet’te İslam yapıtlarını yıkarak Antik Roma Hipodromunu tekrar ihya etmeye dair açıklamaları kamuoyunda sert reaksiyon gördü.
İstanbul’u İslamsızlaştırıp Bizans’ı ortaya çıkarma çabası içindeki CHP’li Belediyeye vatandaşlar ağır reaksiyon gösterdi. Bizansçı yapıların projelerini uygulamaya kalkan belediye idaresine yönelik tenkitler sürüyor. Bu tartışmalar Bizansçıların ileriye yönelik amaçlarını ve aksiyonlarını de yine gündeme getirdi.
Anadolu’nun Müslüman kimliğine hâlâ tahammül edemeyen haçlı zihniyeti boş durmuyor. Arkeolojik hafriyatlar ismi altında Bizans diriltilmeye çalışılıyor. Hem içeriden hem dışarıdan bu mevzuda büyük dayanak olan sinsi yapıların ülkemizdeki en büyük destekçisi ana muhalefet partisi CHP. CHP her alanda Türkiye düşmanlarıyla işbirliğini sürdürüyor.
Belediye liderleri Yunan propagandası yapıp Bizans yapıtlarını ortaya çıkarma uğraşı içinde. Hepsinin ardında Bizansçı yapıların olması tesadüf değil. Bizansçıların ne yaptıklarını anladığımızda CHP’nin ne yapmaya çalıştığını daha kolay anlayabiliriz. Bizans kongreleri niye toplanıyor ülkemizden kimler katılıp hangi bildirileri sunuyor. Bu alanda uzun vakittir araştırmalar yapan Tarihçi Müellif Tolga Saçıkara ile tertipli toplanan Bizans Kongrelerini dünyadaki ve Türkiye’deki kirli gayelerini ve sinsi çalışmalarını konuştuk.
İstanbul’da kimler Bizans hayali kuruyor ve ne istiyorlar gayeleri nedir?
İstanbul’da Bizans hayali kuranlar Paganistler ve Bizantinistler. Bunlar tıpkı küme zati. Aytunç Altındağ’ın tabiriyle Bizans, Doğu Roma, Paganizm ve Ortodoks bir arada işlenmesi gereken kavramlar. Bu bir konsersuyum. Yani çok büyük bir birlik var burada. On yedi devletin birliği var. Bunlar zati hanedanlar. Yeni dünya dediğimiz sıkıntının kendisi bu. İçinde Osmanlı olmayan bir eski dünya. Bugün bu paganistler ve Bizantinistler İstanbul Fatih’te birçok devletin birlikte yöneteceği Ortadoks bir devlet kurmayı planlıyorlar.
Hangi isimle çalışmalarını sürdürüyorlar?
Uluslararası Bizans Çalışmalar Birliği ismi altında faaliyet yürütüyorlar. 1924’ten beri faaliyetteler. Sofya’daki kongrelerinde Ayasofya’nın müzeye çevrilme kararı alınmıştı. Ve daha sonrasında bunların görüşleri çerçevesinde Amerikan Bizans Enstitüsü Lideri Thomas Whittemore Ayasofya’nın onarımıyla ilgilendi. Ve uzun müddet müzeye çevirme sürecinde faal rol oynadı.
CHP bu tehlikeli yapıya dayanak veriyor mu?
CHP en başından itibaren bu kümeye dayanak veriyor. Yalnızca CHP’de değil Cumhuriyet tarihinde bir çok hükümet bunlara dayanak verdiler. Cumhuriyet›in birinci yıllarından itibaren İstanbul’da yıkılan binlerce eser var. Tam 9665 vakıf yapıtı var. Bunun 3200’ü şu an ayakta kalmayı başarmıştır. Yedi bine yakını yıkılmıştır.
Viyanalı Bizantolog profesör Marcel Restle İstanbul’a Osmanlı yapıtlarının bilhassa yıkıldığını açıkça söylüyor. Altından bizim Bizans yapıtlarımız çıktı. Bu bizim işimize yaradı diyor. Kendi itirafı var bununla ilgili.
İBB Ekrem İmamoğlu periyodunda bunlarla sıkı bağ içinde. Bizansı İmamoğlu üzerinden mi diriltecekler?
Son periyotta İBB miras değişik faaliyetlerde bulunuyor. Birkaç tarihi çeşmeyi restore ediyor üzere görünse de İBB, Ekrem İmamoğlu periyodunda, kültür işlerindeki onarım işlerindeki büyük bir meblağı Bizans yapıtlarına yatırıyor. Yalnızca Bukeleon sarayına yapılan harcama başka İslam yapıtlarının bütçesinden kat ve kat fazlasıdır.
Sultanahmet’teki Antik Roma Hipodrumuyla alakalı İBB’nin açıklamaları kendi kararları mı yoksa artta kirli bir güç var mı?
Enteresan olan şu ki bir ay öncesinde yirmi iki, yirmi yedi Ağustos ortasında İtalya’daki Bizans Kongresi’ne katılıp ne yapmaya çalıştıklarını izledim. Orada Ayşe Ercan ve Barış Altan isimli Türkiye’den iki akademisyen İBB Miras’ın yaptığı Bizans yapıtlarının onarımlarını örnek olarak göstermişlerdi. Orada da hipodromla ilgili Bizans’ın İstanbul’daki kıymetli yapılarından bir tanesi diye bahsedilmişti. Hipodrom evvel orada gündeme gelmişti. Üstünden bir ay geçmeden hipodromun ihya edilmeye çalışılmasına dair çıkan haber birlikte hareket ettiklerini net bir halde gösterdi. Türkiye’deki değerli Bizantologlar İBB Kültür Mirası dairesinin danışman hocaları. Maalesef kültürel bir işgal var ve biz bunun farkında değiliz.
Bizantinistler nasıl bir yol izliyor gayelerine ulaşmak için? Devlet ne yapmalı?
Bizantinistlerin en büyük kozu arkeoloji. Bunu silah olarak kullanıyorlar. Türkiye arkeolojide hiçbir ülkenin yapmadığı kusurları yapıyor. Cumhuriyet tarihi boyunca yanlışlar devam ediyor. Bir sefer mütekabiliyet temeline uyulması lazım arkeolojik hafriyatlarda. Yani neyi kastediyorum? Aydos hafriyat alanı yahut Haydarpaşa Garının ardındaki bölgeler Bizans yapıları. İstanbul’daki Buralarda arkeolojik hafriyatlar devam ediyor.
Eğer biz İstanbul’da yahut Türkiye’nin rastgele bir yerinde bir arkeolojik hafriyata, bir Bizans yapısına müsaade edeceksek, Yunanistan’la son yüzyılda yıktığı on bin Türk İslam yapıtından rastgele bir adedinin tekrar hafriyat müsaadesine ve tekrar ihyasına müsaade etmesi lazım.
Bir sefer bu kimi mescitlerde uygulanıyor. Milletlerarası hukukta mütekabiliyet aslı bizim hakkımız. Hem milletlerarası hukukun genel düsturu olarak hakkımız hem de Lozan’a nazaran özel bir hak var bu mevzuda. Oradaki azınlıklarla, buradaki azınlıklar yani Yunanistan’daki Türklerle Türkiye’deki Rumlar eşit haklara sahip. Buna uyulması lazım. Hiçbir formda hiç kimse buna itiraz edemez. Sanat tarihçileri ve arkeologlar bilerek yahut bilmeyerek bu kurumlara bu yapılara hizmet ediyor. Bizim kültür insanlarımız maalesef kültür diplomasisinden bihaberler. Bir kez bunun net olarak altının çizilmesi lazım. Bunu son periyotta Balat’taki Demir Kilise’de gördük. on altı milyon liraya vakıflar genel müdürlüğü tarafından restore edildi. Karşılığında da mütekabiliyet aslına uygun olarak Bulgaristan Filibe’deki Cuma Cami onarıma alındı. Yani bu karşılıklı olan şeylerdir.
Biz kiliseleri onarıyoruz, Yunanistan mescitleri onarıyor mu?
Şimdiye kadar Yunanistan’ın bizim hiçbir yapıtımıza müsaade ettiğini görmedik. Atina’da hâlâ açık bir cami yok. Buna karşın bizim içimizdekiler kültür adamları yalnızca sanattır, kültürdür diyerek bu çeşit işlere müsaade ediyorlar. Bu akıl alacak iş değildir. Mesela Edirnekapı’daki Aya Yorgi Kilisesi dört milyon liraya restore edildi. Ne cemaati var, ne turizme rastgele bir katkısı var. Ve şu anda orada daima çan çalınıyor. Ve bunu Vakıflar Genel Müdürlüğü yaptı. Yani bunun hem Türkiye’deki yapıtların gayrimüslim yapıtların bilhassa Bizans yapıtlarının bütçesi bizden gitmemeli. Bunun parasını biz veriyoruz. Bizim üniversitelerimiz onu karşılamamalı. Bunu Yunanistan talep ediyorsa, Amerika talep ediyorsa artık yurt dışından nereden besleniyorlarsa, oralar en azından yapılacaksa kültür işi oradan finans sağlanmalı. Ve bunun karşılığında bize Balkanlar’da bir yer göstermeleri lazım. Size burada müsaade ediyoruz. Lakin karşılığında siz ne vereceksiniz bize? Mesela şayet ki hipodrom yapılacaksa, Yunanistan’da Atina’da en az on tane cami istememiz lazım. Yunanistan ahmak değil. Lakin maalesef bizim kültür adamlarımız ilgili ve yetkililerimiz için durum farklı.
Ayasofya’nın açılmasında buna emsal pazarlık yapıldı mı?
Azınlıklara İstanbul Galata Üniversitesi Ayasofya’ya ses çıkartmamaları karşılığında verilmişti. Mütevelli Heyetine bakarlarsa görürler. Bütün Rum, Yahudi ve Ermeni cemaatlerin vakıf liderleri derneğin mütevelli heyetindedir. Bu da güzel bir pazarlık. Pek uygun bir pazarlık. Ayasofya bir semboldü. Fakat doğal bu Bizans’la ilgilenen bu lobi yani Bizans lobisi ona çok ağır reaksiyon gösterdi. Hatta onursal liderleri, profesör, Helena Arşivil, doksan sekiz yaşında şu an. Yunan akademisyen. Şu anda Ayasofya’nın mülkiyeti bize ilişkin. Bizim topraklarımızda ve senelerce bizim İstanbul’umuzun Ulu Cami’si olmuş eser. Pek doğal asli hakkımızdır onu bu mescide çevirmek. Ya onu tartışma konusu olması bile gariptir yani.
Arkeolojik kazılarla Anadolu’yu Yunan Havzasına mı çevirmek istiyorlar?
Antik Yunan havzası olarak görüyorlar hem İstanbul’u hem Anadolu’nun birçok bölgesini bu kabul edilebilir bir şey değil. Arkeoloji en büyük silahları. Türkiye’de altı yüz küsür, geçen sene altı yüz tane hafriyat vardı. Bu sene yedi yüze çıktığı kestirim ediliyor. Bu yedi yüz hafriyatın tahminen ellisi İslam yapıtıdır. Türkiye’de arkeolojik kazıların çok büyük bir kısmı, gayrimüslim yapıtlardır. Onun da çok büyük bir kısmı da Bizans yapıtlarıdır.
Suriçi’nde nasıl bir planları var?
Bütün herkes zati birbiriyle akrabadır. Tekrar güneşe tapılan paganist eski Rma adetlerinin hakim olduğu eski inançlarının hakim olduğu bir devlet kurmayı düşünüyorlar.
Yani İstanbul’da bilhassa Suriçi’nde bir devlet planlanıyor. Bunun milletlerarası boyutu da var. Bununla ilgili yapılan muahedeler da var. Adnan Menderes’ten zati talep etmişler. Menderes’in bu duruma müsaade etmeyince idam edildiği argümanı boş bir sav değil.
Bu yapıların Türkiye’de kimlerle hangi partilerle yakınlıkları var?
Bu paganist ve bizantinist yapının Doğu Roma’yı tekrar diriltmeye çalışan, Anadolu’yu bir antik Yunan havzası olarak gören, arkeolojik bir laboratuvar üzere gören hastalıklı başın maalesef çok önemli ilişkileri var. Hem CHP’yle hem derin düzenekle yahut boğazdaki aşiret diye tabir edilen derin yapıyla önemli bağları var. Hatta akrabalık bağları bile var.
Bizans Kongreleri Cumhuriyetin ilanıyla mı başladı?
Bizans Kongresinin birincisinin 1924’te toplanması enteresandır. Cumhuriyetin ilanından çabucak sonradır. Yani Osmanlı’nın yıkılmasından çabucak sonra sistematik hale gelmiş bir gruptan bahsediyoruz. Yirmi dördüncü kongre düzenlediler İtalya’da. Yirmi beşincisini Viyana’da düzenleyecekler. Bu yapının otuz sekiz tane ayağı var. Yani otuz sekiz ülkede komiteleri var. Bir tane komitede Türkiye’de.
Türkiye’deki temsilcileri kimler bu yapının? Akademik ayağında kimler var?
Türkiye’deki komitenin başında melek delibaşı. Akademisyen. Ondan sonra en tesirli isim Boğaziçi Üniversitesi’nden Nevra Necipoğlu.
Zaten kendi sitelerinde var. Bizans Çalışmaları Vakfı’nın Türkiye’deki bunlar akademik ayağı. Yalnız bu yalnızca akademik ayak değil. Yani kültür üzerinden bir fiili işgale gerçek giden bir süreç var burada. Mesela Tekfur Sarayı Ayvansaray’da yapıldı. Yani bugün Osmanlı’nın bir büyük yapısını biz Macaristan’da tekrar inşa etsek Avrupa ayaklanır. Ancak biz onların sarayını kendimiz ihya ediyoruz. Bu kabul edilebilir bir şey değil.
Türkiye’den finans dayanağını kimlerden alıyorlar?
Anadolu Medeniyetleri, Araştırmalar Merkezi ve Gabam onun dışında Vehbi Koç Vakfı Avrupa’daki en son yirmi dördüncü kongrenin sponsorlarından biriydi. Onun dışında Sevgi Gönül Bizans Çalıştayı düzenleniyor. Koç kümesi altında. Koç Üniversitesi çok önemli takviyeler veriyor bu kümeye. Aslında iki tane üniversite var. Bu sıkıntıyı çok önemli manada destekleyen bir tanesi Boğaziçi Üniversitesi orada Nevra Necipoğlu Bizans kürsüsünün başında. Oburu de Koç Üniversitesi ve Koç Kümesi. Bilhassa bu çalışmaları finanse ediyor, destekliyorlar.
Bizansçıların bu çalışmalarına karşı kamuoyunu uyaran kimse olmadı mı?
Karşı çalışma yapan çok fazla insan yok. Daha doğrusu bir sorun tespitini yapabilen insan çok az. Yani bunu bir sorun olarak görmek lazım. Bir defa bunu en düzgün analiz eden isim Aytunç Altındal’dı. Türkiye ve Ortodokslar kitabında bunu ayrıntılı işlemişti. Onun haricinde “tarihçilerin kutbu” lakaplı büyük Prof. Halil İnalcık da Bizans araştırması yapan akademisyenlerin İstanbul’u işgal planlarına dikkat çekiyor. İnalcık, NTV’de katıldığı bir programda yaptığı açıklamada, Bizantistlerin asıl emeline dair anısı şöyledir:
“Bir tarihçi olarak sizi uyarıyorum. Batı, İstanbul’dan hiçbir vakit vazgeçmedi. Bütün bunlar oyundur. Ayasofya’nın kubbesi üzerinde ‘Hıristiyanlığın yıldızı parlayacak.’ Bunu kim söyledi biliyor musunuz? Bu kelamları Papa olacak olan Bavyera Kardinali bir Bizans kongresinde söyledi. Bunu söylediği vakit bütün o kelamda ilim adamı olan Bizantistler ayağa kalktılar ve dakikalarca alkışladılar. Bu olay Münih’te 1958’de yaşandı. Ben bunu unutmuyorum. Biz Lozan’da patriği İstanbul’daki Rumların dini başkanı olarak tanıdık. Bugün devlet önderleri ile görüşmeye hakkı yoktur.” Prof Halil İnalcık hayatı boyunca birçok konuşmasında yetkilileri Bizantinistlere karşı uyardı. Lakin memlekette ehli vicdan olan ve kültür diplomasisinden anlayan bürokratımız yok maalesef. Varsa da kararı geçmiyor anlaşılan…
Bizansçı bu kümeye dünya genelinde fon sağlayanlar kimler? Bu tehlikeli ilerleyişe tedbir alınmazsa sonuç ne olur?
Yani yarın on altı, on yedi. Devletin konsorsiyumunda yalnızca Fatih’te sur içerisinde Ortodoks bir devlet görebiliriz. Yani şayet tedbir alınmazsa bu görülebilir. Maalesef.
Peki, yeni kuşakları bu hususlarda bilinçlendirmek için neler yapılmalı?
Bir defa kendi medeniyetimizi yeterli tanıtmamız lazım. Batılılar kendilerinin çok önemli propagandasını yapıyor. Kendi medeniyetlerinin propagandasını yapıyor bu beşerler. Mesela Göbeklitepe bir paganist mabet olduğu için göklere çıkarılıyor. Çizgi sineması yapıldı. TRT’deki bir çizgi sinemanın Göbeklitepe versiyonu yapıldı. Turizm katkısında bulunularak. Fakat onlar altı yüz yıl daha eski olan Hasankeyf bir İslam mabedi olduğu için Müslüman izine orada rastlandığı için sular altında bırakıldı. Maalesef kamuoyu bunları bilmiyor. Bunun üzere çok fazla mevzumuz var. Mesela Efes Antik Kenti İzmir’de milyon dolarlar dökülerek restore ediliyor. Tamam turizm için yapalım. Fakat çabucak Çeşme’nin sırtında olan bin yıllık Çaka Beyefendi Külliyesi durumdadır. Orada bugün hamamı, mescidi, meskenleri, harabe durumdadır. İslam arkeolojisi konusunda adımlar atılması lazım. Kendi medeniyetimizi pazarlamamız lazım. Bu kültür ismi altında gelen Haçlılara bizim birebir halde kültür ismiyle karşılık vermemiz lazım. Bununla ilgili kendi medeniyetimizin kültür kodlarını işlememiz lazım çocuklara. Köprü yapacak milyon dolarları dökecek. Parası var devletin. Bu türlü bahisleri çizgi sinemalarla aktaracak gücü yok mu? Kendi medeniyetini işleyecek parası yok mu? Elbette var. Buralara değinilmesi lazım. Yani farklı çalışma. İstanbul Muhafızları diye bir çizgi sinema vardı. Ha bunların muharrir takımında ve çizim takımında çok yetişmiş yalnızca çizim işlerini bilen değil, kendi medeniyetini de uygun bilen, kıymetli şuurlu insanların yer alması lazım. Maalesef biz bu mevzuda çok zayıfız.
Bizansçı bu kümeye dünya genelinde fon sağlayanlar kimler?
Bu kümeye mesela İtalya’daki kongrenin finansörlerinden bir tanesi Morgan Stanley para fonunun başındaki isimdi. Işte onun vakfı. Finansörlerden bir tanesiydi. Ki şu an ismini hatırlamayacağım ancak eski Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanlarından bir Papadapulos’un kayınpederi. Onun vakfı. O Vakıf bir numaralı finansörüydü. İtalya’daki kongrenin. Onun haricinde İtalya’daki İçişleri Bakanlarından, eski İçişleri Bakanlarından bir adedinin vakfı. Sponsorlardan bir tanesiydi. Yani çok büyük devletin en zirvesindeki isimler yahut ülkenin en varlıklı isimleri bu insanlara para aktarıyorlar.
İzleyici olarak katıldığınız Bizans Kongresinde Türkiye’yle alakalı bildirimler sunuldu mu?
İtalya’daki Venedik’teki Bizans kongresinde Türkiye’yle alakalı yüzlerce bildiri sunuldu. Binin üzerinde akademisyen bildirim sundu esasen. Bu bildirilerdeki hedef Türkiye›deki Bizans yapıtlarının tekrar ortaya çıkartılmasıdır. Ana fikir Bizans yapıtlarının ihya edilmesi. Bu arkeolojiyle birlikte turizm gelirlerini mazeret ederek mazeret ederek organize edilmiş bir işgal formu. Buna karşı uyanık olmamız lazım.
GENÇLER FATİH’İ ÖĞRENMEDEN BİZANS’I ÖĞRENMİŞTİR!
Milli Eğitim Bakanlığı bu hususlarda ne yapmalı?
Kendi kültür kollarımıza nazaran kendi medeniyetimizi tanıtmamız lazım. Mesela İstanbul’da ismi bilinmeyen binlerce sahabe vardır. Bununla ilgili. Yanlışsız dürüst insan bile bulamazsınız. Bunu bile anlatamıyoruz gençlerimize. Hatta kültür adamlarımızın bile bu durumdan haberi yok. Sayısı bilen otuz sekizdir. Sayısı bilinmeyen binlerdir. Hatta Bizans Vakfının başındaki Simi John Haldo’nun bir makalesinde iki yüz bin kişilik ordudan yüz otuz bin Müslüman’ın öldürüldüğünü yazıyor. Yani şehit edildiğini yazıyor. Bunların çok büyük bir kısmı evet ancak ortasında da çok büyük oranda bir sahabe var. Yani peygamber efendimizin vefatından otuz iki sene sonra gelen bir takım var. Bunları rehberler aracılığıyla insanlara aktarmamız lazım. Ve İstanbul Medeniyet Dersleri ismi altında üniversitelerde, hatta liselerde bile kendi medeniyetimizi gösterebiliriz.
Sanat tarihi çalışmalarında bu baş yapısı öne geçiyor değil mi?
CHP’nin Bizantistlere verdiği takviyelerden bir tanesi de sanat tarihi dayanağıdır. Sanat tarihi derslerinde büsbütün bizantoloji okutulmuştur. Gençler, Fatih’i öğrenmeden Bizans’ı öğrenmiştir.