Maraş merkezli zelzelenin akabinde bölgeye giderek çalışmalara katılan İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, Antakya’da karbon elyaf tekniğiyle güçlendirilen ve üç zelzelede de yıkılmayan binayı inceledi. İmamoğlu, “25 yıl kentsel dönüşüm açısından boşa harcandı. Bu süratle devam edilirse de 100 yılda lakin tamamlanabilir. O yüzden İstanbul’da muhtemel bir zelzelede yıkılacağı kesin olan binalarda insanlarımızı kaybetmemek için ivedilikle karbon elyaf tekniğiyle müdafaa sistemine geçiyoruz” dedi.
Karar gazetesine konuşan İmamoğlu, İstanbul’da dönüşümü yapılamadığı için zelzeleye dayanıksız olarak belirlenen binaların güçlendirilmesi için yeni projesini açıkladı.
İmamoğlu, Antakya Sümerler Mahallesi Belediye Kooperatif Evleri’nde karbon elyaf metoduyla güçlendirildiği için 3 sefer art geriye yaşanan şiddetli zelzeleye karşın ayakta kalan binayı inceledi. Etrafındaki emsal binalar yıkılırken ayakta kalan binanın ‘sırrının’, 13 yıl evvel ‘karbon lifli polimerle’ yapılan güçlendirme çalışmasıydı. İmamoğlu, bu mevzudaki çalışmalara sürat vererek, İstanbul’da kentsel dönüşümü yapılamadığı için rastgele bir sarsıntıda enkaza dönüşme riski taşıyan binalarda bir an evvel bu güçlendirmenin yapılması için düğmeye bastı. Hala birçok binada uygulanmakta olan prosedürün yaygınlaşması için de yeni model geliştireceklerini belirten İmamoğlu şunları söyledi:
“Kaybedilen 25 yıl için içimiz yanıyor. Daha fazla beklemek vefata davetiye çıkarmak demektir. O yüzden bir an evvel karbon elyaf yolunu İstanbullular’ın hizmetine sunacağız. Bunun için karbon elyafla güçlendirilecek binaların maliyeti için vatandaşa takviye vereceğiz. Güçlendirme bedelini belediye olarak biz ödeyeceğiz, İstanbullular da bunu 3 yıla yayılan taksitlerle geri ödeyecekler. Böylece dayanıksız binaların en azından ayakta kalmasını ve vefat riskinin azalmasını sağlayacağız.”
İmamoğlu ayrıyeten, şu anda yetersiz olan karbon elyaf üretim ve uygulama kapasitesini de birinci etapta beş katına çıkarılacağını belirterek “Vakit kaybetmeden bütün riskli binaları sarsıntıya sağlam hale getireceğiz. Bir yandan kentsel dönüşüm projelerimizi devreye sokacağız” dedi.
İBB Lideri Ekrem İmamoğlu, yeni projenin hafta sonu İstanbullulara açıklanacağını da kelamlarına ekledi.
YIKILMAYAN BİNANIN ‘SIRRI’
Antakya Sümerler Mahallesi’nde 1975 yılında temeli atılan Belediye Kooperatif Evleri’nde bulunan A3 Blok zelzelede büsbütün yıkıldı, A1 Blok ağır hasar gördü. A2 Blok ise, Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli 7.7 ve 7.6’lık, Hatay Defne merkezli 6.4 büyüklüğündeki zelzelelere direnerek ayakta kaldı. A2 Blok’un ‘sırrı’, bina sakinlerinin anlatımıyla kamuoyu ile paylaşıldı. Yıkılmayan blokun, 2008 Ekim ayı ile 2009 Mart devrinde duvarlarında ‘lifli karbon polimer’ kullanılarak güçlendirildiği öğrenilirken, birinci defa denenen bu formül sayesinde zelzelede bir kişinin bile burnu kanamadı.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu, yıkılmayan blokta incelemelerde bulundu. İmamoğlu, Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği öğretim vazifelisi Dr. Erkan Töre tarafından bilgilendirildi. Dr. Töre, yıkılmayan A2 Blok’un ODTÜ ve İTÜ tarafından, ağır hasar gören A1 Blok’un ise lokal bir mühendislik şirketi tarafından güçlendirildiğini belirterek, “Türkiye’de geliştirilen ve yönetmelikte de yer alan duvar güçlendirme tekniğiyle, dolgu duvarları karbon lifli polimerle güçlendiriyoruz. Böylelikle, taşıyıcı sistemin davranışlarını etkiliyoruz. Perde beton üzere bir dönüşüm sağlanıyor. İçeride incelemelerde bulunduğumuzda, güçlendirme çalışmalarının gerçek çalıştığını tespit ettik. Yapı içinde güçlendirilmeyen kısımlar, ağır hasarlı durumda. Lakin günün sonunda 2 binada yaşayan beşerler, kendi imkanlarıyla konutlardan çıktılar” bilgilerini paylaştı.
KARBON ELYAF METODU NEDİR?
Karbon elyaf, metallere oranla, gerilmeye karşı çok daha sağlam, direnci yüksek ve hafif bir gereç. Yüzde 95’ten fazlası karbon atomlarından oluşan, insan saçından daha ince filamentler halinde hazırlanıyor. Uygulanacak materyal, 3000, 6000, 12000, 24000 üzere sayıda değişen filamentten oluşan iplikler biçiminde üretiliyor. Akabinde bu iplikler dokunarak 1 mm’den daha ince kumaş haline getiriliyor. Karbon fiberin yapısı, çelikten 5 kat daha hafif olmasına karşın, gerilmeye karşı çelikten daha sağlam olarak biliniyor. İplik yumuşaklığında olan lifler basitçe istenilen hale getirilerek kolon, kiriş üzere uygulama yapılan yüzeylere epoksi reçine ile yapıştırılıyor. Bu formülün uygulandığı zelzeleye dayanıksız binaların ayakta kaldığı ve vefatla sonuçlanan hadiselerin önlendiği belirtiliyor. (KAYNAK)