Türkiye’nin Global His Raporu’nda hudut, gerilim ve hüzünde dünya sıralamasında birinci üç sırada yer alması dikkat çekerken; gelecek derdi, siyasi atmosfer, ekonomik kriz, artan belirsizliğin getirdiği gelecek tasası üzere durumların toplum ruh sıhhati üzerinde tesirinin olduğu vurgulandı. Psikiyatrist ve sosyologlar, “Olumsuz hisler bulaşıcıdır. Hudut, gerilim ve keder dert bozukluğu, depresyon üzere ruh sıhhati sorunlarına neden olabilir. Ülkede antidepresan kullanımı ve psikiyatrik dayanak muhtaçlığı da giderek artıyor” ikazlarında bulundu.
Dünya genelinde 100 ülke ortasında yapılan anket çalışmasında Türkiye’nin, Avrupa’nın en sonlu ülkesi olduğu belirlendi. Lübnan’ın birinci sırada çıktığı çalışmada, Finlandiya en sakin ülke oldu. Araştırma, en çok keder ve gerilim yaşayan ülkeler sıralamasında da Türkiye’nin birinci üçte yer aldığını ortaya koydu.
ÇÖZÜM DÜZENEĞİ YOK
Psikiyatrist Dr. Şahut Duran, olumsuz hislerin bulaşıcı olduğunu belirterek “Olumsuz hisleri çoklukla engellendiğimiz ya da gelecekle ilgili dertli olduğumuzda yaşarız. Bunları yaşadığımızda da öfke, hüzün üzere hisler hissederiz. Aile içine ya da toplum içine baktığımız vakit daima öfkeli ve hüzünlü bir aile yapısında bunun bulaştığını görebiliriz. Bunu topluma dağıttığımız vakit da emsal tablo çıkar. Gerginlik bulaşıcı bir durumdur. Bu ülke idaresi ve siyasetle de ilgili” dedi.
Ülkede son devirde önemli ekonomik kriz yaşandığını, bunun ruh sıhhatimize da tesirlerinin olduğunu anlatan Duran, özetle şunları kaydetti:
“Toplumda belirli periyotlarda, ekonomik kriz, savaş üzere olumsuz hisler karşısında birçok araç kullanılır. Medyadan tutun da toplumsal olarak organize edilen pek çok şenlik üzere…Yani insanları memnun edebilecek pek çok aktivite insanlardaki gerginliği bir formda azaltır. Bunu etkileyecek bir tahlil tertibi ise maalesef yok. Bu periyotta genel olarak toplumda gerilim oluşturabilecek nedenlerden birisi ekonomik kriz ve gelecekle ilgili belirsizliktir. Ayrıyeten ülke siyasetleri ile paralel biçimde olumsuz hislerin da geliştiğini söyleyebiliriz. Danimarka, İsviçre üzere siyasi, ekonomik manada badire yaşamayan, korkusu olmayan toplumlara baktığımızda gülümsemelerin, mutluluğun daha fazla olduğunu görebiliriz. Ülkede anlık da olsa üzgün olma, gülümseyememe tasa bozukluğu ve depresyonun bir modülü olarak kıymetlendirilebilir. Bu durumun sonucu olarak psikiyatri kliniklerine ya da psikiyatriye yönelik müracaatların ve ihtiyacın de arttığını, antidepresan kullanımının arttığını biliyoruz. Meseleleri sosyopolitik olarak çözümlemek yerine maalesef ruhsal olarak çözümlemeye çalışıyoruz, bastırmaya çalışıyoruz aslında. Sorunu yaratan ne ise onu çözmek gerekir. Yani ülkedeki siyasi atmosfer, ekonomik gelişmeler vatandaşın ruh sıhhatini da etkiliyor.”
İŞSİZLİK TASAYI ARTIRDI
Bahçeşehir Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Nilüfer Narlı ise ülkede olumsuz his yaşayan insanların yüksek sayıda olma nedenini açıklarken Covid-19 pandemisinin getirdiği konuta kapanma, ekonomik problemler, artan belirsizliklerin getirdiği gelecek korkusu ve gerilemek yerine daima artış gösteren aile içi şiddet oranları üzere faktörlerin dikkate alınması gerektiğini söyledi. The Lancet mecmuasının 2021’de yayımlanan 204 ülkede yapılan araştırma bulgularına dikkat çeken Prof. Narlı, şöyle devam etti:
“Türkiye, Covid-19 kaynaklı majör depresyon hadiselerinin artışında Avrupa’da birinci sırada yer almıştır. Türkiye’de majör depresyon olaylarındaki artış en az yüzde 38, anksiyete olaylarındaki artış da en az yüzde 32 olarak genel ortalamanın üstündedir. Hem gençler, hem yaşlılar üzerine yapılan bilimsel araştırmalar, Covid-19 periyodunda bu iki kümede depresyon oranının yüksek olduğunu göstermiştir. Gençlerin durumunu anlamak için online eğitime geçiş ve kapanma periyodunda öğrenme ve kendi denkleri ile irtibat ve etkileşim potansiyellerinin kısıtlanması, ebeveynlerin iş kaybı, kendilerinin işsizlik riski ile müsabakası onların olumsuz hislerini güçlendirmiş olabilir. Çaresizlik, çökmüş hayat algısı üzere ruh hallerinin de olumsuz hisleri tetiklediğini düşünebiliriz. Gençlerin eğitim, istihdam ve cazip meslek imkânları üzere hudutlu kaynaklara ulaşmak için kıyasıya rekabet içinde olması, artan belirsizlikle baş edebilme sıkıntıları ve aile içi irtibat sıkıntıları sonluluk, kızgınlık, hüzün üzere olumsuz hisleri besliyor olabilir.”
AVRUPA’NIN EN SONLU ÜLKESİYİZ
Gallup kamuoyu araştırma şirketinin, 100 ülkeyi kapsayan Global His Raporu geçen günlerde yayınlandı. Çalışmada, her ülkeden 15 yaşından büyük bin şahsa, bir evvelki gün yaşadıkları duygusal durumları soruldu. Sonlanma hissine kapılanlar sıralamasında Lübnan birinci sırada yer alırken, Türkiye ikinci oldu. Bu iki ülkeyi, Ermenistan, Irak ve Afganistan takip etti. Kızgınlık hissi yaşayanların en az olduğu ülke ise Finlandiya. Türkiye bu sıralamada Avrupa’nın en hudutlu ülkesi oldu. Keder hissini yaşayanlar sıralamasında ise Afganistan birinci sırada gelirken, Lübnan ikinci, Türkiye ise üçüncü sırada yer aldı. En az hüzün yaşan ülkeler ise Kosova, Tayvan ve Singapur olarak sıralandı. Çalışmada gerilim konusunda da benzeri sonuçlara ulaşıldı. Bu histe da sırasıyla Afganistan, Lübnan ve Türkiye dünyada birinci üç sırayı aldı. İzlanda ve Paraguaylılar ise zevk hissini en çok tadanlar oldu. Türkiye ise zevk hissini da Afganistan ve Lübnan’ın akabinde en az yaşayan ülke olarak kayda geçti.