Takvimler 1959 yılını gösteriyordu. 16 Haziran günü sabah erken saatlerde George Reeves konutunun yatak odasında meyyit bulundu.
Reeves’in mevti bir anda ABD basının manşetine taşındı. Zira o rastgele biri değil, ünlü bir aktördü. Üstelik Superman karakterine televizyonda can veren birinci kişiydi. Bir öbür deyişle, beyaz camdaki Reeves çok güçlüydü. Uzaydan gelen vücuduna ne yumruk işliyordu ne de kurşun… Yalnızca kriptonitle alt edilebiliyor, dostlarına itimat düşmanlarına endişe salıyordu. Gerçek hayattaki Reeves ise yaşadığı zorlukları kaldıramamış ve tek kurşunla kendi hayatına son vermişti. Reeves hakkındaki haberlerin başlıkları da daima bu ironiye işaret ediyordu: “Televizyonun Superman’i Kendini Bir Silahla Öldürdü”
Ne var ki gerçek kıssa bu kadar kolay değildi. Reeves öldüğü gece yanında olanların sözleri boşluklarla doluydu. Fizikî ispatları toplayanlar pek güzel bir iş çıkarmamıştı ve tüm kanıtlar bir ortaya geldiğinde ortaya çıkan tablo en hafif tabirle söylemek gerekirse kuşku uyandırıyordu.
Dahası bu trajedinin yaşandığı dakikalarda, Reeves’in yakında eşi olacak nişanlısı ve üç konuğu alt katta eğlenmeyi sürdürmüştü. Silah sesini duyduktan sonra polisi aramak için 45 dakika beklemeleri de baş karıştırıcıydı.
Sözün kısası isimli makamlar Reeves’in vefat nedenini intihar olarak açıklasa da gerçeğin bundan çok daha fazlası olduğuna inanmak için çok sebep vardı.
Nihayetinde birinci Superman’in mevti asla tam olarak çözülemeyen gizemlerden biri olarak Amerikan tarihindeki yerini aldı. Gerçekleri bilenler ise ortadan geçen 63 yılda birer birer dünyaya veda etti, sırlarıyla birlikte gömüldü.
Ancak bu vefat günümüze kadar uzanan “Superman’in laneti” söylentisinin de ortaya çıkmasına neden oldu. Geçtiğimiz günlerde “Black Adam” sinemasının kapanış sahnesinde Superman olarak görünen Henry Cavill’in “Geri döndüm” açıklamasıyla bu lanet de bir defa daha hatırlandı. Biz de bu vesileyle arşivlerde tipe çıktık.
* * * * *
“Bir namludan fırlamış kurşundan daha hızlı! Bir lokomotiften daha güçlü! Tek seferde en yüksek binaların üzerinden atlayabiliyor! Bakın! Gökyüzünde! Bu bir kuş! Bu bir uçak! Bu Superman!”
Dünyanın dört bir yanında lisanlara pelesenk olan bu girişle ABD’li televizyon seyircileri birinci kere 19 Eylül 1952 akşamı tanıştı.
O sırada 38 yaşında olan ve periyodun güzel erkek standartlarına çok yeterli uyan Reeves, bir öteki gezegenden gelen pelerinli bir yabancı değildi tahminen lakin Clark Kent karakterini çok uygun taşıyordu.
Reeves dizinin tanıtımı için oradan oraya mekik dokuyordu
Dizi 6 yıl boyunca 104 kısım olarak yayınlandı. Bu süreçte Reeves, sık sık, yumruk yaptığı ellerini beline yerleştirip kameralara gülümsedi. Bugün “Superman pozu” diye bilinen bu duruşuyla kendi dizisini tanıtmak için çeşitli televizyon programlarına çıktı hatta “I Love Lucy” üzere öteki tanınan dizilere bile konuk oldu. (“Nasıl yani Ricardo, sen 15 yıldır bu bayanla mı evlisin? Bir de bana Superman diyorlar…” diye espri yapıyordu dizide Lucy’nin eşine…)
Nihayetinde Reeves “Orijinal Superman” olarak anılır oldu. Aslında teknik olarak bu hakikat bir yakıştırma değildi. Zira Bud Collyer 1940-1951 yılları ortasında radyoda bu karakteri seslendirmiş Kirk Alyn ise sinemalarda gösterilen ve 1950’de sona eren 15 kısımlık dizi sinemalarda Çelik Adam olarak seyirci karşısına çıkmıştı. Fakat kendi gezegenindeki ismi Kal-El olan Superman’i televizyon izleyicilerine sevdiren kişi Reeves’di.
ROLÜ ÇARESİZLİK NEDENİYLE KABUL ETMİŞTİ
Ancak Metropolis’te kamera gerisinde işler o kadar da yeterli gitmiyordu. Bugün bu kadar ünlü bir üstün kahramanı canlandırmak oyuncuların mesleklerinin tepe noktası kabul ediliyor lakin o devirde Reeves, Superman olmayı çaresizlik nedeniyle kabul etmişti.
Iowa doğumlu olan Reeves birinci büyük çıkışını 1939’da “Gone with the Wind” (Rüzgâr Üzere Geçti) sinemasıyla yaptı. Burada Scarlett O’Hara’ya talip olan delikanlılardan birini canlandıran Reeves, daha sonra bir dizi düşük bütçeli sinemada yer aldı. Yavaş yavaş başrollere hakikat tırmanıyordu fakat Pearl Harbor’a düşen bombalar Reeves’in hayatının değişmesine neden oldu çünkü Reeves silah altına alındı.
O kuşaktaki birçok erkek üzere savaş Reeves’in planlarını da rayından çıkardı. Cepheden yara almadan döndü ancak o günden sonra bir daha mesleği eskisi üzere olmadı. Hollywood savaşın yükünü ağır ağır üzerinden atıyordu ve kayıp vakti telafi etmek isteyen tek aktör Reeves değildi. Hayallerinden vazgeçmemişti fakat amaçlarına ulaşmak her zamankinden daha güç görünüyordu. Bir türlü istediği roller gelmiyordu.
Hayatının gidişatını belirleyecek teklif, bu periyotta yapıldı Reeves’e.
Reeves, birinci olarak 1951’de vizyona giren “Superman and the Mole-Men” (Superman ve Köstebek Adamlar) sinemasında Clark Kent / Superman olarak seyircinin karşısına çıktı. Ardından da “The Adventures of Superman” (Superman’in Maceraları) dizisi gündeme geldi.
“Superman’in Maceraları”ndan bir kare
HEP ‘SUPERMAN’ OLARAK KALMAK İSTEMİYORDU
Reeves, dizinin tanınan olabileceğini biliyordu ancak tam da bu nedenle rolü almak istemiyordu. İki münasebeti vardı: Birincisi televizyon ülkedeki meskenlerde yaygınlaşmaya başlamıştı ancak hâlâ yüksek sanat kabul edilen sinemanın bilgisiz küçük kardeşi olarak görülüyordu.
Daha da değerlisi Superman’in Maceraları, yüklü olarak genç izleyici kitlesine pazarlanan bir üretimdi. Reeves, bu rolün akabinde dünyanın ve oyuncu direktörlerinin kendisini başrollerde kanıtlamış güçlü kuvvetli üstün kahraman olarak değil de “çocukların sevgilisi George Abi” olarak göreceğinden tasa ediyordu.
Bu dehşetleri dayanaksız da değildi üstelik. Örneğin Reeves’in 1953 tarihli “From Here to Eternity” isimli savaş sinemasındaki Çavuş Maylon Stark rolü, seyircilerin Superman’i savaşta görmekten hiç hoşlanmaması nedeniyle senaryodan çıkarılmıştı.
“SUPERMAN’E İŞ YOK”
Reeves, 1958’de Evening Star gazetesine verdiği bir röportajda yaşadığı zorlukları açık yüreklilikle lisana getirdi. Röportajın “Superman’e İş Yok” halindeki başlığı da hayli vecizdi.
Rolü neden kabul ettiğinin sorulması üzerine Reeves, “Açtım çünkü” diye karşılık vermişti. Lakin altı yılın akabinde Reeves, mesleğini bir sonraki adıma taşımakta zorlanıyordu. “Yapımcılar bana iş vermiyor. Bana bir kere bakıp imkânsız diyorlar.”
Üstelik tek sorunu mesleği de değildi. Superman olarak ünlüydü tahminen fakat para kazanamıyordu. Aktörlerin fiyatları çok düşüktü. Üçüncü dönemin akabinde diziden ayrılmaya çalışan fakat başarısız olan Reeves, bu noktada yapılan artırımdan sonra bile kıt kanaat geçiniyordu.
Özetle parası yoktu, istediği roller kendisine gelmiyordu ve Superman olarak kendisinden çok şey beklendiği için öteki hiçbir şeye vakit bulamıyordu.
“BENİM GEORGE’UM O DENLİ BİR ÇOCUK DEĞİL”
Ölümünün akabinde Reeves’in mesleğinin yarattığı hüsran nedeniyle ağır depresyonda olduğunu söyleyenler oldu. Lakin menajeri, annesi ve daha birçok kişi, Reeves’in yaşadığı hayal kırıklıklarının hayatına son vermesini sağlayacak kadar güçlü olmadığını düşünüyordu. Örneğin annesi Helen Lescher Bessolo, 22 Haziran 1959’da Associated Press’e yaptığı açıklamada, “Benim George’um bu türlü bir şey yapacak bir çocuk değildir” diye konuşmuştu.
AP’nin haberi periyodun gazetelerinde geniş yer bulmuştu.
AP’nin haberi periyodun gazetelerinde geniş yer bulmuştu.
Elbette başından ne geçtiğini bilmek imkânsızdı fakat Reeves’in durumunu düzeltmek için adımlar attığı ortadaydı. Hollywood’da birçok bayanın geçtiği yolu tercih eden Reeves, istediği rolleri alamadığı için üzülmeyi bir kenara bırakıp dalın direktörlük, yapımcılık ve senaristlik kollarında eserler vermeyi seçmişti.
Bir öteki deyişle tatmin edici bir meslek inşa etmek için uğraşıyordu. Hatta kendi dizisinin son döneminde 3 kısmını de kendisi yönetmiş ve Evening Star’a yaptığı açıklamada “daha fazlasını yapmak için istekli olduğunu” belirtmişti.
İLİŞKİ DURUMU DA KARIŞIKTI
Ancak Reeves yalnızca mesleğinde sıkıntı günler yaşamıyordu. Şahsî hayatının da pek ışıltılı olduğu söylenemezdi.
Eşinden ayrıldıktan sonra Reeves aktris Toni Mannix’le üç yıl süren bir münasebet yaşamıştı. Toni, MGM Stüdyoları’nın ünlü iş bitiricisi Eddie Mannix’le evliydi.
Hollywood’da epey tesirli bir isim olan Eddie Mannix’in mafyayla da temasları olduğu sav ediliyordu. Enteresan olan ise Toni’nin Eddie’yi Reeves’le aldatıyor olması değildi; çünkü Eddie’nin kendisi de pek sadık bir koca sayılmazdı ve söylenene nazaran eşinin Reeves’le münasebeti olmasını hiç sorun etmiyordu. Asıl sorun Reeves’in ayrılma kararı alıp Toni’nin kalbini kırması ve daha sonra nişanlanacağı Lenore Lemmon’la bir arada olmaya başlamasıydı. Karısının mutsuz olması Eddie’yi de mutsuz ediyordu.
Reeves, ilerleyen devirde ayrılık kararından pişman oldu mu bilinmez lakin Lemmon’ın pek keyifli olmadığı söyleniyordu. Çünkü nişanlandıktan sonra Reeves’in ünlü bir Hollywood aktöründen bekleneceği üzere varlıklı olmadığını keşfetmişti. Bağlantılarında arbede eksik olmuyordu.
Reeves düğüne birkaç gün kala öldükten sonra, varını ağırı Toni’ye bıraktığı ortaya çıktı. Lemmon’la beraberliklerinin yalnızca 6 ay sürdüğü düşünüldüğünde bunun vasiyeti güncelleme noktasında yapılmış bir ihmalkârlık mı yoksa Lemmon’a reaksiyon olarak alınmış şuurlu bir karar mı olduğu netleşmedi.
Reeves, Clark Kent kılığıyla
“KENDİNİ VURMAK İÇİN ÜST GİDİYOR”
Sözün kısası 15 Haziran 1959 gecesi şartlar bu formdaydı. Reeves ve Lemmon her vakit olduğu üzere geç saatlere kadar içki içip eğlenmiş ve 23.00 sularında meskene dönmüştü. Birkaç saat sonra Carol Van Ronkel ve William Bliss uğradı. Lemmon ve o sırada çiftle birlikte yaşamakta olan müellif Robert Condon konukları görünce mutlu olmuştu. Lakin Reeves için birebir şey söylenemezdi. Çoktan yatmış olan Reeves, alt kattan gelen gürültülerden rahatsız olmuştu.
Alkollü vaziyette verdikleri tabirlerde Van Ronkel, Bliss, Condon ve Lemmon, Reeves’in sessiz olmalarını söylemek için alt kata indiğini, ısrarlara dayanamayıp konuklarla birlikte bir kadeh içki içtiğini ve akabinde üst kata çıktığını anlattı.
O noktadan sonra Lemmon’ın davranışları çok tuhaf bir hal almıştı. İddia edildiğine nazaran Reeves merdivenleri çıkarken, “Kendini vurmak için üst gidiyor” demişti Lemmon. Akabinde bir sürtünme sesi gelmiş ve Lemmon, “Gördünüz mü? Silahı almak için çekmeceyi açıyor” diye eklemişti. En sonunda tek el silah sesi duyulduğunda ise “Demiştim size, kendini vurdu” diye konuşmuştu.
DELİLLERLE SÖZLER BİRBİRİNİ TUTMUYORDU
45 dakika sonra polisi aradılar. Gelen memurlara nazaran, konutta ne yaşandığı ortadaydı. Reeves’i üst katta bulmuşlardı, silahı yerde yanında duruyordu, başında tek bir kurşun yarası vardı. Meskendeki görgü şahitlerinin davranışları biraz tuhaftı ancak her şeyi işitmişlerdi.
Ancak pek mantıklı olmayan birtakım ayrıntılar da vardı. Birincisi, Reeves bulunduğunda çıplaktı. Alkollü olduğu mutlaktı lakin çok sarhoş olsa dahi intihar edecek bir adamın soyunmasının sebebi açıklanamıyordu. Diğer yandan polis halıda iki, tavanda bir kurşun deliği tespit etmişti. Tavandaki deliğin tarafı Reeves’in başındaki yarayla uyumluydu lakin öbür iki kurşun açıklanamıyordu. Üstelik şahitler yalnızca tek el silah sesi duyduklarını belirtiyordu. Doğal bir de Reeves’in bedenindeki izler ve morluklar vardı.
Hollywoodland sinemasında Reeves’i Ben Affleck canlandırıyordu
Reeves’in vefatıyla ilgili komplo teorilerinin tamamı 2006 yılında “Hollywoodland” (Hollywood Ülkesi) sinemasıyla beyaz perdeye taşındı. Temelde üç ihtimalde bahsediliyordu. Birincisi Reeves’in intihar etmiş olmasıydı. İkincisi, Eddie Mannix’in karısını üzen aktörden intikam almak isteğiyle Reeves’i öldürtmesiydi.
Üçüncü ihtimalde ise Lemmon öne çıkıyordu. Buna nazaran mutsuz ve sarhoş olan bayan, birkaç gün sonra kocası olacak adamı kalıcı olarak hayatından çıkarmaya karar vermişti. Bu senaryoya nazaran, silah sesini duymalarıyla polisi aramaları ortasında geçen 45 dakikada Lemmon ve konukları cinayeti örtbas etmek için gerekli şeyleri yapmıştı.
SUPERMAN LANETİ BU TÜRLÜ BAŞLADI
Günümüze kadar uzanan bu kadar kuşkuya rağmen, Reeves’in vefatına ait kapsamlı bir soruşturma yapılmadı. Reeves’in annesi Bessolo, belgenin tekrar açılmasını sağlamak için ünlü bir avukatla anlaştı. Lakin avukat kısa mühlet sonra bilinmeyen sebeplerden dolayı bu müvekkille çalışmayı bıraktı.
Sözün kısası 15 Haziran’ı 16’sına bağlayan gece gerçekte ne yaşandığı sorusunun karşılığı hiç bulunamadı lakin Reeves’in vefatı Hollywood’da “Superman laneti” olarak bilinen bahtsız olaylar dizisinin başlangıcı oldu. İlerleyen yıllarda Superman’i canlandıran aktörlerin meslekleri ağır yaralar aldı.
Reeves’in akabinde Superman’i canlandıran bir öteki isim Christopher Reeve’di (İki aktörün soyadlarındaki benzerlik ise büsbütün tesadüftü.) Tiyatro eğitimi almış olan Reeve, Richard Donner’ın yönettiği 1978 tarihli “Superman” sinemasıyla bu role adım attı.
Reeve’in başrol oynadığı dört Superman sineması çekildi. En son 1987’de vizyona giren “Superman IV: The Quest for Peace” (Superman 4: Barış Arayışı) sinemasının eleştirmenlerce yerden yere vurulmasının akabinde Reeve mavi taytını ve kırmızı pelerinini bir daha giymemek üzere üstünden çıkardı.
Reeve’in kazadan sonra rol aldığı üretimlerden biri Hitchcock klasiği Rear Window’un (Arka Pencere) tekrar çevrimiydi
HEP SUPERMAN OLARAK HATIRLANDILAR
Reeve bu tarihten sonra televizyonda birçok rolde uzunluk gösterdi. 1995 yılında at binerken yaşadığı bir kaza sonucu felç kalarak tekerlekli sandalyeye mahkûm oldu. İlerleyen devirde birçok sıhhat sorunu yaşadı ve 2004 yılında şimdi genç denebilecek bir yaşta (52) kalp yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti. Hayatının son yıllarını hayır işlerine adamış olsa da dünya kamuoyunun hafızasında daima Superman olarak kaldı.
Reeve’den sonra Superman meşalesi Brandon Routh’a geçti. Pembe dizilerde oynadığı rollerle ün kazanan Routh’un başrolünde yer aldığı 2006 tarihli “Superman Returns” (Superman Dönüyor) sineması de eleştirmenler tarafından tam bir fiyasko olarak nitelendirildi. Sinemanın devamı gelmediği üzere Routh’un o günden sonra rol aldığı sinemaların hiçbiri de muvaffakiyet sağlayamadı.Bu sinemanın akabinde Superman’le ilgili iki televizyon dizisi yayınlandı. Başrolü “Lois and Clark”ta Dean Cain, “Smallville”de ise Tom Welling canlandırıyordu. Bu iki aktör de dizilerin yayından kalkmasından sonra birçok şey yapmış olsalar da akıllarda daima “Superman’i Oynayan Çocuklar” olarak kaldı ve bir daha değerli başroller alamadı.
BATMAN YA DA IRON MAN ÜZERE DEĞİL
Peki buna lanet demek mümkün mü? The Week mecmuasının cümbüş editörü Scott Meslow’a nazaran aktörlerin mesleklerinin sekteye uğraması tesadüf değil lakin lanet demek de biraz abartılı bir söz. Meslow, 2013’te The Daily Beast’e yapacağı açıklamada Superman lanetini şöyle açıkladı: “Eğer hakikaten bir lanet varsa, bir Amerikalı tarafından yaratılmış en ikonik karakterlerden birinden bahsettiğimiz içindir. Bu türlü bir rol oynadığınızda öteki rol alamama riskiniz büyüktür. Bir sefer Superman olduysanız daima Superman olarak kalırsınız.”
Lanetin gerçekliğini savunanlar Batman, Spider-Man, Iron Man üzere üstün kahramanları canlandıran aktörlerin bu türlü bir sorun yaşamadığına dikkat çekiyor. Lakin burada da kıymetli bir ayrıntı öne çıkıyor: Superman’i canlandıran aktörlerin bu rolden evvel tanınmayan beşerler olması.
Huffington Post’un cümbüş müellifi Mike Ryan’ın deyişiyle, “Bu durum Christian Bale’in Batman’i canlandırmasından farklı. Geçmişte sıkıntılar yaşamasına karşın isimsiz bir aktör olmayan Robert Downey Jr.’ın Iron Man’i canlandırmasından farklı” dedi.
Henry Cavill, “Man of Steel”, 2013
Peki ya son Superman Henry Cavill? O da lanetli mi? Birinci olarak 2013 yılında “Man of Steel” (Çelik Adam) sinemasında Superman olarak karşımıza çıkan Cavill, laneti kırmış üzere görünüyor.
Superman’i canlandırdıktan sonra “The Man from U.N.C.L.E.”, “Mission: Impossible – Fallout”, “Night Hunter” üzere sinemalarda izlediğimiz Cavill, “Enola Holmes” serisinde bir diğer ikonik karakter olan Sherlock Holmes’a ve kısa müddette efsaneleşen “The Witcher” dzisinde Rivyalı Geralt’a hayat vererek “Superman’i Oynayan Çocuk”tan çok daha fazlası olduğunu tekrar tekrar kanıtladı.
Cavill daha ne kadar Superman olarak kalacak bilinmez lakin kendisinden sonra bu role girecek aktörlere umut verdiği ortada…
The Daily Beast’in “Inside the Mysterious Death of George Reeves, the Original Superman” ve “Is There Really a Superman Curse, and Can Henry Cavill Break It? Vertical Dek: Superstition has it that playing the Man of Steel is a career killer.” başlıklı haberlerinden derlenmiştir.