İlminur ATÇI / HERKES DUYSUN
Bursa Eczacılar Odası Lideri Okan Şahin, ülkedeki ilaç tedariği badiresi ve ilaç dalındaki sorunlar hakkında Herkes Duysun’a açıklamalarda bulundu.
İlaçların Türkiye’deki yokluk oranlarını devamlı takip ettiklerini belirten Şahin, “Birkaç ay evvel, Kasım sonu Aralık başında ilaç yoklukları %35 düzeyine kadar çıkmıştı. Şu anda ise oranlar biraz daha düşük, ila bandında. Olağanda, herkesin dertsiz ilaç yokluğu hissetmediği oran %3 ila %5’tir. Bu oranlar daima değişir, zira daima tıpkı ilaçlar mevcut değildir. Fakat şu anda ila düzeyinde ilerliyoruz.” dedi.
“ÜLKEMİZE İLAÇ GETİRMEK İSTEMİYORLAR”
Piyasada olmayan ilaçların genelde antibiyotikler ve birtakım grip ilaçları olduğunu vurgulayan Şahin, “Bu ilaçların tedarikinde ve üretiminde kahırlar olduğu görülüyor ve bu da kesimi önemli manada etkiliyor. Bilhassa yurtdışından gelen ithal ilaçlarda, kimi firmaların maalesef ülkemizdeki Euro kuru sebebiyle artık ülkemize ilaç getirmekten imtina ettikleri görülüyor. Kimi yabancı firmalar bu kur sebebiyle ülkemize ilaç getirmekte zorlanıyorlar. Biz bu firmalarla daima görüşmeler yapıyoruz ve bu ilaç ıstıraplarıyla ilgili dolaylı olarak şunu söylemeye çalışıyorlar: Yurtdışında genelde, bir ilaç ham unsuru tedariğinde zahmet var. Covid sonrası tedarik zincirleri kırıldığı için bu globaldeki kasvet bizleri de etkiliyor. İlaç firmaları da muhakkak önceliklendirmeler yapmaya başlıyorlar. Bu önceliklendirmede ilaç firmaları şu noktaya geliyor: İşte ben yurtdışında Avrupa’da öteki ülkelerde 1 kutu sattığımla Türkiye’de kimi ilaçlarda 10 kutu sattığında üretimde ve etken husus tedariğinde ıstıraplar olduğu için birebir karı elde etmek için ülkemizi tercih etmiyor birtakım firmalar. Avrupa’daki daha yüksek fiyat veren ülkelere bu ilaçları sevkiyat yapıyorlar. Olağan bu önemli bir eza.
Hatta daha da ileri gittiğimizde birtakım ilaç firmaları bilhassa yeni teknolojik ilaç dediğimiz şekildeki üretimlerde yurt dışındaki ülkeleri tercih ediyorlar ve ülkemizden ruhsat dahi almıyorlar. Ruhsat başvurusu bile yapmıyorlar. Bu ilaçlar artık o denli bir noktaya geldi ki Türkiye ilaç pazarının ‘u kadar ilaç bunlar ve bu ilaçlar Türk Eczacılar Birliği ve Toplumsal Güvenlik Kurumu tarafından Türkiye’de ruhsatı olmayan ilaçlar statüsünde getiriliyor.” biçiminde konuştu.
“BİR MAĞDURİYET DE KELAM KONUSU”
Şahin geçtiğimiz günlerde, Türkiye’de ruhsatı olmayan fakat yurtdışından gelen kimi ilaçların düzmece olduğunun basına yansıdığını hatırlattı ve “Sağlık Bakanlığı da bununla ilgili birtakım düzenlemeler yaptı. Bu düzenlemeler sonucunda yurtdışından getirilen Türkiye’de ruhsatı olmayan eserlerin her birinden numune alınarak makul analizler ve şartların sağlanması gerektiği çalışması yapıldı. Natürel bu yönetmelik değişikliği çok süratli olduğu için maalesef bu eserlerle ilgili tedarik ezası başladı. Bilhassa burada makul bağımlılıkta kullanılan ilaçlar ve makul kanser ilaçları bulunuyor. Bu ilaçlar ucuz ilaçlar da değil. En ucuzu 10 bin TL, 15 bin TL olan ilaçlar. İçinde 1 milyon TL olan ilaçlar da bulunuyor. Bu ilaçların tedarikinde son günlerde önemli manada hastalardan çok fazla şikayetler geliyor. Bu kriterlerin altyapısı oluşturulmadan süratlice geçildiği için buna bu biçim bir mağduriyet de kelam konusu. Türkiye’de ruhsatı bulunmayan lakin SGK ve Türk Eczaacılar Birliği kanalıyla getirilen ilaçlarda da önemli bir hasta mağduriyeti kelam konusu.” tabirlerini kullandı.
“ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN İLAÇLARIN ORAN DÜŞÜK”
Bugün dünyada en büyük ilaç etken unsur ve yardımcı husus üreticilerinin Çin ve Hindistan olduğunun altını çizen Şahin, “Ülkemize de bu ülkelerden önemli ölçüde ham husus gelmektedir ve ülkemizde üretim noktasında birleştirme yapılmaktadır. Bugün Türkiye’de ilaç pazarının neredeyse yarısı ithal, yarısı ise ülkemizde üretilen ilaçlar olarak gözükmektedir. Fakat büsbütün ülkemizde üretilen ilaçların oranı ‘u bile geçmemektedir. Geri kalan fark, yurt dışından getirilen unsurların birleştirilmesi, bir ortaya getirilmesiyle oluşmaktadır. Burada ilaç firmalarının yaptıklarına da bakmak gerekmektedir. Bütün dünyada nasıl bir sistem belirleniyor, ne oluyor, ne bitiyor diye. Bir ilaç firmasının ARGE’ye yeni bir ilaç bulmaya ayırdığı bütçe yaklaşık 2 milyar dolar civarındadır. Bir tane özellikli bir ilacın bulunması için 2 milyar dolar harcanması demektir. Doları 20 TL’den baz alırsak, bu yaklaşık 40 milyar TL’ye denk gelir ki Türkiye’de bu bütçeyi ayıracak hiçbir firma yok. Ancak yurtdışındaki firmalar 2 milyar dolar bütçe ayırıyor, daha sonra ruhsatlandırıp tüm dünyada yaklaşık 5 milyar dolarlık ciro yapıyor. Fakat maalesef bu bütçelere devlet dayanağı olmadığı sürece yahut belli projelerde olduğu üzere bir güç birliği yapılmadığı sürece Türkiye bu büyük üreticilerle baş edebilecek noktada olamaz. Burada en hoş örnek, TOGG’da yapılan. Özel bölüm ve devletin takviyesi ile ilaçta önemli bir araştırma geliştirme ve üretim atağı yapılabilir diye düşünüyorum.
“SAĞLIKTA ŞİDDET İLE İLGİLİ HABERLER DUYMAK İSTEMİYORUZ”
Bursa Eczacılar Odası Lideri Okan Şahin son vakitlerde basına yansıyan sıhhatte şiddet haberlerinden önemli derecede rahatsız olduğunu belirtti ve şöyle konuştu;
“Maalesef bu noktada üzgünüz, zira bizler bilhassa COVID devrinde çok emek verdik. İnsanların hastalardan kaçtığı devirde o hastalara sıhhat hizmeti vermeye çalıştık. Bu noktada da önemli bir emeğimiz olduğunu düşünüyorum. Bundan sonra da birçok hastalıkta bu emeği vermeye devam edeceğiz. Lakin vatandaşlarımızın sıhhat çalışanlarına karşı biraz daha anlayışlı, biraz daha hoşgörülü olmasını istiyoruz. Sıhhatte şiddet ile ilgili haberler duymak istemiyoruz.”