ANKARA – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bir müddettir merakla beklenen toplumsal konut projesinin ayrıntılarını açıkladı. Buna nazaran 2+1’i 608 bin, 3+1’i 850 bin lira olacak 250 bin konutun iki yıl içerisinde tamamlanması hedefleniyor. 5 yılda 500 bin konut üretimini kapsayan projeden yararlanacak olanlar, 2+1 konut için 240 ay 2 bin 280 liradan başlayan taksiti, 3+1 mesken için ise yeniden tıpkı müddette 3 bin 187 lirayı ödemekle mükellef olacak.
CHP, DÜZGÜN Parti, HDP, Gelecek Partisi, DEVA Partisi, SAADET ve Demokrat Parti’nin iktisat kurmaylarının değerlendirmelerine nazaran, iktidarın bu adımı seçim yatırımı niteliği taşıyor. İktidara geldikleri tabloda bu şekil projeleri daha makul meblağlarda artırarak devam ettireceklerini belirten muhalefet temsilcileri mevcut alım gücünün açıklanan meblağları ödemeye yetmeyeceği görüşünde.
‘BU PROJELERİ GERÇEKLEŞTİRMEYE ÖMÜRLERİNİN YETMESİ MÜMKÜN DEĞİL’
İktidarın toplumsal konut projesini kıymetlendirerek, “Keşke vatandaşları, geniş kitleleri konut sahibi yapabilseler” diyen CHP Sözcüsü Faik Öztrak’a nazaran iktidarın her projesinin altından “belli yandaşları” güçlü etmek çıkıyor. Vaktinde yapılacak seçimlere çok az bir vakit kaldığını belirterek, “Bu projeleri gerçekleştirmeye ömürlerinin yetmesi mümkün değil. Bugüne kadar verdikleri hangi taahhüdü tuttular?” diyen Öztrak, iktidara geldiklerinde çok daha kapsamlı toplumsal konut projelerini hayata geçireceklerini belirterek şunları söyledi:
“Biz dar gelirlileri konut sahibi yapmak için çok daha manalı projelerle çok daha faal bir hizmeti veririz. Bugüne kadar bütün yapılan uygulamalara baktığınızda, bütçedeki tercihlerine baktığınızda hiç halktan yana bir tercih gördünüz mü? En son bütçeye bakın. En yüksek harcamayı 150 milyar küsür Türk Lirası ile faize harcamışlar. Çiftçiye 20 milyar lira vermişler. Esnafa 10 milyar lirayı bile bulmuyor. Bunların gayesinde dar gelirli kesitler yok. Bu proje yeniden büyük ölçüde yandaşı varlıklı etme projesi olarak tasarlanmış. Biz bu projeyi iktidara gelir gelmez milletimizi konut sahibi yapma projesine çevireceğiz.”
Faik Öztrak ‘İKTİDARA GELDİĞİMİZDE BU PROJELERİ ARTIRARAK DEVAM ETTİRECEĞİZ’
İYİ Parti Meclis Küme Lideri İsmail Tatlıoğlu’na nazaran kelam konusu proje “iktidarın toplumsal karşılığının düştüğünün ve bunu yine kazanmaya çalıştığının göstergesi” durumunda. “Son altı aya baktığımızda Sayın Erdoğan’ın bir tek Mars’ı yer yüzüne indirme vaadi kaldı” diyen ÂLÂ Partili Tatlıoğlu, toplumsal konut projesinin “olumlu” bir proje olduğunu, çok daha evvelden bu adımların atılması gerektiğini tabir ederek şunları kaydetti:
“Biz iktidara geldiğimizde bu projeleri artırarak devam ettireceğiz. Bunu çok farklı bir sistem içerisinde, yolsuzluklara da müsaade etmeyecek halde yapacağız. Dar gelirlerinin uzun müddette konut sahibi olacağı örnekler dünyada var. Bu cins projeleri daha da genişleterek uygulamak toplumsal siyasetlerin gereğidir. EYT’yi çözmek kamu gücünün misyonudur. Bu projeleri beklerdik ki 2018 başında açıklasınlar da artık teslim merasimlerini yapsınlar.”
İsmail Tatlıoğlu ‘EĞER MUHALEFET KAZANIRSA BÜYÜK BİR ENKAZ BIRAKMA NİYETİNDELER’
Türkiye’nin çok önemli konut ve barınma krizi yaşadığını, iktidarın ise yıllardır bu durumu “izlediğini” belirten HDP Meclis Plan ve Bütçe Kurulu Üyesi Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ise, “Seçime yedi ay kaldığında iktidar toplumsal konut projesi ortaya koyuyor. Bunu büsbütün seçim yatırımı olarak değerlendiriyorum. Madem bu türlü bir niyetiniz vardı neden yıllardır beklediniz? Belirli ki bir seçim yatırımı için bu proje ortaya konuluyor” dedi.
Sosyal konut projesini desteklediklerini, dar gelirli bireylere fiyatsız barınma hakkının sağlanması gerektiğini tabir eden Paylan, 2 bin 280 ve 3 bin 187 TL fiyatındaki mevcut projedeki taksitleri taban fiyatlı şahısların ödeyemeyeceğini belirterek, “Bu meblağları orta gelirdeki yurttaşlar tahminen ödeyebilirler fakat az gelirli ve dar gelirli yurttaşların yok sayıldığını düşünüyorum. Bir kademe daha oluşturulması gerekiyor. Geliri 7 bin liranın altında olan yurttaşlar için de sübvansiyonlu bir kademe daha yapılmalıydı” dedi.
İktidarın, iktidarda kalmak için her şeyi yapacağını, KYK, öğretmen ataması ve EYT üzere tüm adımları yeni yılla birlikte hayata geçirmeyi taahhüt ettiğini belirten Paylan, kelam konusu adımların kendilerinin de vaatleri olduğunu hatırlatarak, “Seçimden sonra şayet muhalefet kazanırsa muhalefeti büyük bir enkazla karşı karşıya bırakma niyetindeler. Bunlar bizim de vaatlerimiz. Biz bunların hepsinin üstesinden geliriz. Kâfi ki kamudaki hırsızlığın ve yolsuzluğun önüne geçelim. Biz bu hırsızlığın önüne geçince muhalefet olarak bunları hayata geçireceğiz” diye konuştu.
Garo Paylan ‘ÜLKEYİ BAŞTAN SONA BETONA GÖMDÜLER’
Saadet Partisi Genel Lider Yardımcısı Fatih Aydın’a nazaran ise Cumhur İttifakı bugün attığı her adımı seçim yatırımı olarak atıyor. İktidarın şuur altında “milletin gerçek problemlerini çözmek” değil, “seçimleri kazanalım” kanısının olduğunu belirten SAADET’li Aydın, “Ülkemizde yaşayan her insanın konut edinme hakkı var. İnsanların da bu çerçevede meskenlere ulaşması için devlet alt yapı oluşturma durumundadır. Fakat değerli olan milletimizin alım gücünü artırabilmektedir. Bugün Türkiye’nin olağanda konut muhtaçlığı yok. İstanbul’da 1,5 milyona yakın boş konut var. Fakat insanların alım gücü düştüğü için beşerler konut edinemiyor, otomobil alamıyorlar” diye konuştu.
İktidarın açıkladığı toplumsal konut projesi kapsamında talep edilen taksit fiyatlarının mevcut taban fiyatın yarısından fazla olduğunu, bu nedenle projenin “dar gelirlilere” hitap etmeyeceğini belirten Aydın, “AK Parti inşaatla anılan bir iktidar. Olağanda bu tip adımlarını üretim projesi olarak yapması gerekir. Ülkeyi baştan sona betona gömdüler” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sosyal konut projesi kapsamında seçilen vilayetler mantıklı değil. Marmara Bölgesi’nde önemli bir nüfus yığılması var. Yapılması gereken şey bu nüfusun Türkiye geneline istikrarlı bir formda dağılmasını temin etmektir. Fakat tekrar bu projenin değerli bir ölçüsü İstanbul’a ayrılmış durumda. Öte yandan fiyatlar daha makul olmalıydı. İnsanların alım gücü düştü ve beşerler ayın sonunu getiremiyorlar. Bugün öğretmen, polis dahi almış olduğu maaştan bir birikim yapamıyorlar. Zira faturalarını ödeyemiyorlar, mutfak masraflarını karşılayamıyorlar. Ümit ederiz ki bu projeyle birlikte yeni rant alanları açılmaz. Bilhassa yandaşlara yeni rant kapısı açılmaması temennisinde bulunuyoruz.”
Fatih Aydın ‘İNŞAATÇILIK YAPARAK BU SIKINTIYI ÇÖZEMEZSİNİZ’
Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan’a nazaran iktidarın “bu kadar büyük bir yıkımdan sonra anayasayı hatırlayıp, ülkenin anayasasında bu ülkenin bir toplumsal devlet olduğunu hatırlaması” değerli. Kamu maliyesinde dar gelirlilerin ve sabit gelirlilerin devletten aldığı hissenin artmasına dönük maliye siyasetine gereksinim duyulduğunu belirten Özcan, “Ancak hükümetin yaptığı son derece yanlış, safsata, kara bilgisiz para siyasetleri nedeniyle değerli ölçüde kaynağı ülkenin bir avuç insanına aktarma formülünü seçti. Kur muhafazalı mevduatla aktarılması gereken toplam meblağ 230 milyar TL’yi geçti. Bu türlü bir dengesizlik, büyüme, bölüşüm siyaseti olmaz” dedi.
“Hükümeti bugün kelamda toplumsal devlet, özde 2023 seçimleri odaklı bu sürece getiren şey yanlış siyasetlerin yarattığı yıkımdır” sözlerini kaydeden Gelecek Partili Özcan toplumsal konut projesine dair atılan adımları şu sözlerle kıymetlendirdi:
“Dünyanın hiçbir yerinde devletler pazarlarda zerzevat meyve satarak tanzim satışları kurarak, inşaatçılık yaparak o ülkenin barınma ve besin problemlerini çözemezler. Olsa olsa bunlar pansuman önlemler olarak kalırlar. Aslolan düşük faiz ortamını, istikrarlı kuru ve istikrarlı maliyeyi yaratabilmektir. Bunu yapmak yerine inşaatçılık yaparak bu sıkıntıyı çözemezsiniz. Bugün barınma ve açlık sorunu o denli bir noktaya gelmiştir ki toplumsal devlet olmanın en büyük kaidesi bunları giderecek siyasetleri hayata geçirmektir. Elbette bunlar için kaynak vardır fakat bu kaynak lakin aklı başında siyaset yapılırsa mümkündür.”
Serkan Özcan ‘İNSANLARIN BU ŞARTLARDA KONUT SAHİBİ OLMALARI ÇOK MÜMKÜN GÖZÜKMÜYOR’
Sosyal konut projesinin partilerinin programında da olduğunu hatırlatan DEVA Partisi İktisat ve Finans Siyasetleri Lideri İbrahim Çanakcı’ya nazaran bilhassa de dar gelirlilere düşük fiyatlarla temin edilecek toplumsal konut projeleri çok daha kıymetli.
İktidarın toplumsal konut projesi kapsamında açıkladığı meblağların mevcut hayat şartlarında yüksek sayılar olduğunu, alım gücünde topyekûn erime yaşandığını belirten Çanakcı, “Siz taban fiyatı ortalama fiyat haline getirmişsiniz, minimum fiyatı yoksulluk sonunun dörtte birine düşürmüşsünüz, artık bu beşerler gelirlerini besin için mi kullanacak, öteki gereksinimler için mi kullanacak yoksa taban fiyatının yüzde 40 üzere sayısını konuta mı ayıracak?” diye sordu ve şöyle devam etti:
“İnsanlar bu projeden yararlansalar dahi en az iki yıl hâlâ mevcut barındıkları yerlere para ödemek zorunda kalacaklar. Bu iktidar fiyatları baskılayarak, hayat pahalılığını patlatarak insanların alım gücünü önemli ölçüde düşürdü. Minimum fiyatı ortalama fiyat haline getirdi. Bu türlü bir tabloda insanların bu şartlarda konut sahibi olmaları çok mümkün gözükmüyor. Biz DEVA Partisi olarak daha uygun şartlarda ve daha düşük ödeme bedelleriyle fakirlere, gereksinim sahiplerine bu imkanları sağlayacağız.”
İbrahim Çanakcı ‘BETON İKTİSADINA DEVAM’
İktidarın toplumsal konut projesini “Beton iktisadına devam” kelamlarıyla özetleyen Demokrat Parti İktisat İşleri Lideri Bülent Şahinalp’e nazaran AK Parti iktidarı birinci gününden bugüne inşaat dalı yüklü siyasetleri merkeze aldı. Sanayi ve öbür kesimlerin kenara itildiğini, üretemeyen, yatırım yapamayan, istihdam ve ihracatın kâfi olmadığı bir tablonun açığa çıkarıldığını söyleyen Şahinalp, “Bu toplumsal konut da yarattıkları üretemeyen ülkenin devamı niteliğinde” dedi ve şöyle devam etti:
“Bugün taban fiyatlı açlık hududunun bin 390 lira altında yaşıyor. Beşerler hayatını sürdüremiyor nasıl konut alacak? TOKİ’nin yaptığı meskenin taksitini kim, nasıl ödeyecek? Popülist yaklaşım devam ediyor. Muhtemelen toplumun büyük kısmı ödeyemeyecek. Ödeyemeyince vergilerle de o borçlar silinmek durumunda kalacak. Seçim kazanma uğruna altı doldurulmamış, geniş halk kitlelerinin sırtına yüklenecek proje ilan ediliyor. Pembe tablolara devam.”
Bülent Şahinalp