ABD Lideri Joe Biden ve Çin Devlet Lideri Xi Jinping, ekonomik ve jeopolitik tansiyonlar de dahil olmak üzere ikili münasebetleri ele almak üzere bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Beşinci sefer telefonda görüşen Biden ve Xi’nin görüşmesi 2 saatten fazla sürdü.
GÖRÜŞME SONRASI BEYAZ SARAY AÇIKLAMA YAPTI
Beyaz Saray, görüşmenin lokal saatle sabah 08.33’te başladığını ve 10.50’de sona erdiğini aktardı. Beyaz Saray tarafından yapılan yazılı açıklamada, görüşmenin ABD ve Çin ortasındaki bağlantı sınırlarını sürdürme ve derinleştirme, farklılıkları sorumlu bir halde yönetme ve iki ülkenin çıkarlarının örtüştüğü yerlerde birlikte çalışma gayretlerinin bir modülü olduğu aktarıldı.
İKİLİ MÜNASEBETLER VE KÜRSEL PROBLEMLER GÖRÜŞÜLDÜ
Açıklamada, Biden ve Xİ’nin ikili bağlantılar ile öteki bölgesel ve global sorunları ele aldıkları aktarılarak, iklim değişikliği ve sıhhat güvenliğini ele almak için kendi gruplarını görevlendirdiği söz edildi.
ABD’DEN TAYVAN TEPKİSİ
Açıklamada, Tayvan konusunda Lider Biden’ın ABD siyasetinin değişmediğini, ABD’nin statükoyu değiştirmeye yahut Tayvan Boğazı’ndaki barış ve istikrarı baltalamaya yönelik tek taraflı eforlara şiddetle karşı çıktığını vurguladığı belirtildi.
“ATEŞLE OYNAYAN KENDİNİ YAKAR”
Çin Devlet Lideri Şi, Biden ile yaptığı telefon görüşmesinde, Tayvan konusunda yabancı müdahalesinin kabul edilmeyeceğini belirterek, “Ateşle oynayan kendini yakar.” dedi.
İKİ ÖNDER EN SON MART AYINDA GÖRÜŞTÜ
En son geçtiğimiz mart ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden kısa bir müddet sonra bir ortaya gelen Biden ve Xi’nin bugünkü görüşmesi, Çin’in Tayvan üzerinde tehdit oluşturması, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline cevap olarak Çin’in Rusya’yı kınamaması ve ekonomik rekabet üzere tansiyonların mevcut olduğu hususlar etrafında yapıldı. Biden, mart ayında Xi ile yaptığı son görüşmede Çin’in Rusya’nın savaşına maddi takviye vermesinin “sonuçları” olacağı konusunda ihtarda bulunmuştu.
“BIDEN ÇİN İLE TEMASTA KALMAK İSTİYOR”
ABD’li yetkililer, Lider Biden’ın Çinli mevkidaşıyla görüşmesinin Tayvan üzerindeki tansiyonu düşürmeye yardımcı olacağını söz etti. ABD Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby dün yaptığı açıklamada, Biden ve Xi’nin sistemli olarak temas etmesinin kıymetli olduğunu söylemişti. Kirby, “Başkan Biden, yalnızca o bölgede değil, tüm dünyada sahip olduğumuz en kıymetli ikili bağlantılardan biri olan Çin’in devlet lideri ile irtibat sınırlarının açık kalmasını sağlamak istiyor. Çin ile işbirliği yapabileceğimiz mevzular olduğu üzere açıkçası sürtüşme ve tansiyonun olduğu bahisler da var. Bu, her iki ülkenin de ötesinde sonuçları olan, dünyadaki en kıymetli ikili bağlardan biridir” dedi. Kirby, bugünkü görüşmenin bir kesiminin Tayvan üzerindeki tansiyonlar, ekonomik bağlar ve Çin’in Rusya’nın Ukrayna’daki savaşına yansısı olacağını söylemişti.
ABD’DEN TAYVAN’A ZİYARET KRİZİ
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Çin’in üzerinde hak argüman ettiği Tayvan’a beklenen ziyaretiyle ilgili tasaların artması üzerine Çin bu hususta sert cevap vermişti. Pelosi’nin ABD’den gayriresmi savunma dayanağı alan fakat Çin’in kendi topraklarının bir modülü olarak gördüğü Tayvan’a ziyareti durumunda Çin bu türlü bir geziyi bir provokasyon olarak göreceğini söyledi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, “ABD kendi yolunda gitmekte ve Çin’e meydan okumakta ısrar ederse muhakkak güçlü reaksiyonlarla karşılaşacaktır” demişti. Pelosi, Tayvan’a seyahat ederse en son 1997’de o vaktin ABD Temsilciler Meclisi Lideri Newt Gingrich tarafından ziyaret edilen Tayvan’a seyahat eden en üst seviye ABD yetkilisi olacak. Biden, geçen hafta yaptığı bir açıklamada ise ABD yetkililerinin şu anda Tayvan’ı ziyaret etmesinin “iyi bir fikir olmadığını” söylemişti.
ABD VE ÇİN ORTASINDAKİ DAİMA GERGİNLİK YAŞANIYOR
Çin ve ABD ortasındaki tansiyonlar, iki ülkenin global sıhhat, ekonomi siyaseti, insan hakları konusundaki farklı bakış açıları da dahil olmak üzere Çin’in Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini kınamayı reddetmesiyle birlikte uzun müddettir devam ediyor. ABD’li kaynaklara nazaran, ABD ve Çin’in başka gerginlik noktaları ortasında ise ABD’nin soykırım olarak ilan ettiği Çin’in Uygur Türklerine yönelik muamelesi, Güney Çin Denizi’ndeki militarizasyonu, global ekonomik ve siyasi casusluk kampanyası üzere mevzular yer alıyor.