İki dev birliktelik bozuldu: Enflasyonda düşüş beklemek safça iyimserlik

Zoltan Pozsar kaleme aldığı “War and Industrial Policy” yazısında yatırımcıların daha hakikat kararlar verebilmeleri için, tarih ve jeopolitik strateji de okumalarının ne kadar değerli olduğunu hatırlattı.

“Bir devir enflasyonu düşük tutan üç durum vardı; maliyet artışına mani olan göçmenlerin ucuz işgücü, ucuz Çin malları ve Avrupa’yı besleyen ucuz Rus gazı (küreselleşmenin genişlediği bir dönem). Dünyada iki ana uyumlu ticari ve finansal birliktelik vardı; ABD ve Çin (“Chimerica”), Avrupa ve Rusya (“Eurussia”). Geleceğe ait ticari beklentiler olumludan kaygıya dönmeye başlayınca bu ahenk da bozuldu (Dale Copeland’ın “Economic Interdependence and War” kitabında belirttiği “theory of trade expectations” gibi). 

Güven nasıl kayboldu? Çin ucuz üretimle zenginleşip teknoloji de üretmeye başlayınca bu ABD’nin güzeline gitmedi (gelsin yaptırımlar). Rusya gaz satarak çok zenginleşti, Almanya da ucuz gazla ürettiği değerli mallarla çok varlıklı oldu. Fakat NATO ve Ukrayna sorunu nedeniyle ortaları bozuldu.

ABD, daha evvel devam eden uyumlu birliktelikler sürerken nakdî genişleme ile zenginleşti. Ancak bu birliktelikler bozulduğuna nazaran düşük enflasyon periyodunun sona ermesi kaçınılmaz.

Şimdi ise en büyük emtia üreticisi Rusya ve dünyanın fabrikası Çin ortasında yakınlaşma var (“Chussia”). Bu Avrasya ittifakına yaptırım uygulayan Batı da (ABD ve Avrupa) birbirine yakınlaşıyor. 

Aradaki gayret bir şeyleri denetim etme gayreti; teknoloji, emtia, üretim ve boğazlar (Tayvan, Hürmüz, İstanbul Boğazı). Ukrayna, Tayvan, Kore ve İran bu gayretin sıcak noktaları. İstanbul Boğazı da her iki taraf için kritik ehemmiyette. Münasebetiyle Türkiye’nin hangi tarafa yakın duracağı da. Hindistan ve G. Kore Avrasya ittifakıyla dirsek temasında. Avrupa Rus gazını kısmen de olsa ABD’den LNG ile, Rusya da çip gereksinimini Çin’den karşılamaya başladı. Kıymetli çip üreticileri Tayvan ve G.Kore ise Çin ablukasıyla karşı karşıya. Askeri teçhizat üretiminde çip kritik değere sahip.

İKİ DEV BİRLİKTELİK BOZULDU: ENFLASYONDA DÜŞÜŞ OLMAZ

Tüm bu çabalara bakınca enflasyonun süratle yavaşlayacağına ait iddialar safça optimist. Chimerica ve Eurussia birlikteliklerinin sona ermesiyle oluşan arz tarafındaki maliyetler enflasyonun düşmesini engelliyor.

 

Zoltan’a nazaran Batının ekonomik savaşı kazanması için şunları yapması gerekecek; 
(1) Silahlanmak, 
(2) Tedarik ablukalarını aşmak (çip üretimi ve boğazların kontrolü), 
(3) Besin, emtia ve güç stoklamak, 
(4) Güç koridorları 

Zoltan, yazısında yatırımcıların şunlara dikkat etmesi gerektiğini söylüyor; 
(1) Emtia muhtaçlığı artacak, emtiaya sahip devletler bunu paylaşmak istemeyecek, 
(2) Gerekli harcamaları yapabilmek için devletler ve şirketler borçlanmaya gidecek, 
(3) Düşük enflasyon periyodu artık bitti, üstte yapılması gerekenler faizlerin ne kadar yüksek olduğuna bakılmaksızın yapılacak, 
(4) Doğu’daki varlıklı ülkeler Batı’nın borçlanmasını artık finanse etmek istemeyecek.”

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir