Federal Almanya Cumhuriyeti (Batı Almanya) ile Alman Demokratik Cumhuriyeti’nin (Doğu Almanya) birleşmesinin üzerinden 32 yıl geçti.
Almanya, İkinci Dünya Savaşı’nı kaybetmesinden sonra işgal kuvvetleri ABD, Fransa ve İngiltere’nin kendi idare ünitelerini birleştirmesiyle 1949’da batıda Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD), doğuda da Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) tesiri altında bulunan ve sosyalist sisteme sahip Alman Demokratik Cumhuriyeti (Doğu Almanya) kurularak ikiye bölündü.
Doğu Almanya’nın ekonomik olarak gelişmemesinden dolayı on binlerce kişinin, refah düzeyi yüksek Batı Almanya’ya kaçmaya başlaması üzerine Doğu Almanya idaresi, evvel bu kaçışları engellemeye çalıştı, sonra 1961’de Berlin Duvarı’nı inşa etti.
SSCB Devlet Lideri Mihail Gorbaçov’un 1980’lı yıllarda açıklık ve yine yapılanma siyasetiyle Polonya ve eski Çekoslovakya’da başlayan ıslahat süreci, tüm Doğu Bloku ülkelerinde olduğu üzere Doğu Almanya’yı da etkiledi.
Doğu Alman halkı, 1980’lı yılların sonunda rejime karşı sokaklara çıktı. Ağır protestolar sonucunda 9 Kasım 1989’da “Utanç Duvarı” olarak anılan Berlin Duvarı yıkıldı. Bu durumu fırsat olarak gören devrin Federal Almanya Cumhuriyeti hükümeti, SSCB ve öteki işgal güçleriyle yaptığı müzakerelerin akabinde Doğu Almanya’yı idaresi altına aldı.
Böylelikle iki farklı siyasi sisteme sahip bu iki Alman ülkesi, 40 yılı aşkın bölünme sürecinin akabinde 3 Ekim 1990’da birleşti.
Bugün, Almanya’nın doğusunda ve batısında yaşayanlar ortasında hayat standardı ve dünyaya bakış açıları konusunda farklılıklar olduğu belirtilse de Almanların büyük kısmı, iki Almanya’nın birleşmesini olumlu buluyor.
Alman hükümetinin Doğu Sorumlusu Carsten Schneider’in yaptırdığı araştırmaya nazaran, Alman halkının yüzde 61’i birleşmeyi bir yarar olarak görüyor.
Raporda, Doğu Almanların ikinci sınıf vatandaş olduğu algısının Alman halkında 2020’ye nazaran 2022’de 4 puan azalarak yüzde 38’e gerilediği belirtildi. Bu oranın, ülkenin doğusunda yaşayanlarda yüzde 63, batıda yüzde 33 olduğu bildirildi.
“Bunun gerçekleşmesi çok büyüleyici”
Berlin’de yaşayan Ursula Winter, AA muhabirine, iki Almanya’nın birleşmesinin insanların başlarında şimdi tam olarak tamamlanmadığını belirterek, “Çocukken bunun gerçekleşeceğini (Almanya’nın birleşmesi) hayal bile edemezdim. Tahminen büyükanne olduğumda görebileceğimi düşünürdüm. Bunun gerçekleşmesi çok büyüleyici. İnsanların başlarında tam olarak oluşmazsa da bir Almanya var.” tabirlerini kullandı.
Winter, Almanya’nın doğusu ile batısı ortasında hala farklılıkların bulunduğunu lisana getirerek, “Bu davranışlarda zorluklarla başa çıkma da görülüyor. Yanılgılar daha çok hükümetlerde yahut öbür şeylerde aranıyor. Bunu farklıkların hala var olduğuna ilişin bir örnek olarak görüyorum.” dedi.
“Tarihte yaşananlardan büyük minnettarlık duyuyorum”
88 yaşındaki emekli savcı Wolfgang Pfaff, iki Almanya’nın birleşmiş olmasının artık olağan bir durum haline geldiğini tabir ederek, “Belki bu Almanya’nın doğusunda biraz faklı. Aslen Almanya’nın güneyinden geliyorum, daima bunu kıyaslarım. Almanya’nın doğusunda biraz daha bir şeyler yapılması lazım. Bunu söylemek lazım.” değerlendirmesinde bulundu.
Ülkenin doğusu ile batısında yaşayanlar ortasında farklılıklar olup olmadığına ait Paff, “Genelde bu düzeldi fakat hala benim üzere yaşlılar, gençlerden Doğu Almanya ile daha farklı meşgul oluyor. Elbette Doğu Almanya’yı ele alırsanız bu, bilinmeyen servislerin çalıştığı ve çok olumsuz gelişmelerin olduğu bir sistemdi. Bu, benim eski mesleğimden değerlendirdiğim bir bahis.” diye konuştu.
Paff, iki Almanya’nın birleşme devrinde Karlsruhe kentinde Federal Başsavcılıkta savcı olarak vazifeli olduğunu anlatarak, “Benim için bu, büyük bir olaydı. Almanya’nın batısı da özgür değildi. Bizim mutlak egemenlik imkanlarımız yoktu lakin bunların hepsi daha sonra tekrar birleşme ile ilişkili olarak geldi.” dedi.
İki Almanya’nın birleşmesinden memnun olduğunu vurgulayan Pfaff, “Bu manada tarihte yaşananlardan büyük minnettarlık duyuyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
“Zorluklardan geçmek gerekiyor, bunun alternatifi yoktu”
Soyadını söylemek istemeyen ve eşi Manfred ile Berlin’de yaşayan Helga da iki Almanya’nın birleştiği periyodun kendileri için çok heyecanlı geçtiğini belirterek, “Bu müddette çok şey değişti.” dedi.
Almanya’nın doğusunda yaşadıklarını aktaran Helga, “Zorluklar var. Berlin’de daha az lakin kırsal kesimde zorluklar ve farklılıklar çok büyük.” tabirlerini kullandı.
Manfred de “Temelde bu mevzuda Doğu ile Batı Almanya ortasındaki toplumsallaşmanın farklı olduğunu görmek gerekir.” dedi.
İki ülke birleştikten sonra çalışanların yeni sisteme alışma konusunda zorluklar yaşadığını belirten Manfred, “Sigortalar, bankacılık ve bu üzere gibisi şeyler. Bu, zordu fakat diğer alternatif de yoktu. Bu zorluklardan geçmek gerekiyordu.” dedi.
Helga ve Manfred, duvarın yıkılmasından ve iki Almanya’nın birleşmesinden keyifli olduklarını lisana getirdi.