EKONOMİ SERVİSİ İstanbul Sanayi Odası (İSO), daha çok KOBİ niteliğindeki kuruluşları kapsayan “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2021” araştırmasının sonuçlarını açıkladı. 2021 yılında İSO İkinci 500’ün üretimden net satışları yüzde 77.5 oranında artarak 191.1 milyar TL’den 339.2 milyar TL’ye yükseldi. Üretimden net satışlara nazaran İSO İkinci 500’de Ege Seramik 980.1 milyon TL ile birinci sırayı aldı. Onu 979.8 milyon TL ile Kozlu Besin ve 979.7 milyon TL ile Kangal Termik Santral izledi.
İSO Lideri Erdal Bahçıvan, İSO İkinci 500 çalışmasının 2021 yılı sonuçlarının, dünya iktisadının pandemi krizinden çıkış sancılarıyla geçirdiği hareketli bir yılın endüstriye yansıyan fotoğrafı niteliğinde olduğunu söyledi. Bahçıvan şu değerlendirmeyi yaptı:
“Öncelikle 2021 yılındaki aşı uygulamalarıyla dünyada çabucak her kesime dönük talebin beklenenden erken toparlandığına tanıklık ettik. Bu, beraberinde tedarik krizini getirdi. Gevşek para ve maliye siyasetlerinin sağladığı rekor mali genişlemenin en yıkıcı yan tesiri ise sonuçlarını bugün de yaşamakta olduğumuz global enflasyon oldu. 2021 yılını çift haneli bir büyümeyle kapatan ülkemizde ise sanayi kuruluşlarımız, bilhassa dış pazarlardaki performanslarıyla güçlenen global talepten hissesini almış görünüyor. İSO 500’e nazaran daha küçük ölçekli ve KOBİ niteliğinde şirketlerden oluşan İSO İkinci 500’ün ihracatı yüzde 35’lik bir büyümeyle 2021’de Türkiye genelinden ve İSO 500’den daha başarılı bir görünüm sunuyor.”
Rekor kırdılar
2021’de Türkiye’nin toplam ihracatı yüzde 32.8, sanayi ihracatı da yüzde 33.2 artmıştı. Birebir yılda İSO İkinci 500’ün ihracatı yüzde 35.4 oranında artarak 13.5 milyar dolar ile rekor düzeye ulaştı. Böylelikle İSO İkinci 500’ün Türkiye toplam ihracatı içindeki hissesi yüzde 6, sanayi ihracatı içindeki hissesi ise yüzde 6.2 oldu ve her iki oran da 2020 yılına nazaran 0.1 puan artış kaydetti. İhracat tarafındaki bir öbür değerli gelişme de ihracat yapan firma sayısındaki artış eğilimi. İSO İkinci 500’de 2018 yılında 450 bandını aşan ihracat yapan firma sayısı 2021’de 468’e yükseldi. Bu durum, nispeten daha küçük ve orta ölçekli kuruluşların dış pazarlara açılma ve talep dalgalanmalarına karşı esnekliklerini artırma konusunda epeyce başarılı bir performans sergilediğini ortaya koyuyor.
Borç vadesi kısaldı
İSO Lideri Bahçıvan, İSO İkinci 500’ün borçlanma yapısında besbelli bir bozulmanın dikkati çektiğini belirterek şunları söyledi:
“Veriler, İSO İkinci 500’de işletme faaliyetlerinin giderek daha fazla borçlanma yüklü olarak finanse edildiğini ortaya koyuyor. Asıl kıymetlisi ise borcun vade yapısında da gözle görülür bir kısalmanın olması.”
Bununla birlikte İkinci 500 şirketlerinin, 2021’de İSO 500’ü aratmayacak formda hem faaliyet masraflarını hem de yıl içerisindeki döviz kuru dalgalanmalarını muvaffakiyetle yönettiklerini vurgulayan Bahçıvan, “Hem EBITDA hem de vergi öncesi periyot karlılığında dikkat cazip düzgünleşme kelam konusu” dedi.
Listedeki şirketlerin toplam faaliyet karı 2020’ye nazaran yüzde 82.6 artışla 52.6 milyar liraya yaklaştı. Toplam periyot karları ise yüzde 87.8 artarak 37.7 milyar lira oldu.