İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, 100’e yakın Türk dizisinin en az 150 ülkede oynadığını belirterek, “Bu yıl dizi ihracatında 600 milyon doları geçeceğimizi öngörüyoruz” dedi.
Aksiyon, dram, romantizm ve tarih dolu Türk dizileri, sinemaları, üretimleri, TV şovları, cümbüş içerikleri, Fransız Rivierası’nın en tanınan kentlerinden Cannes’da düzenlenen milletlerarası imal ve cümbüş içerik fuarı MIPCOM’a katılan alıcıların beğenisine sunuldu.
MIPCOM’a iştirak sağlayan satıcı ve üreticiler, kesimin en âlâ alıcıları ve finansörleriyle tanışma, programlarını büyük alıcılara tanıtma imkanı buluyor. 17-20 Ekim’de açık kalacak fuara, İTO’nun ulusal iştirak tertibi ile Türkiye’den 20 firma dahil olurken, 13 şirket ise ferdi stantlarıyla katılıyor.
Fuara çevrim içi katılan Avdagiç, gazetecilere yaptığı açıklamada, MIPCOM’un içerik sanayisini şekillendiren trendleri yakalamak için ülkü bir merkez olduğunu vurgulayarak, “Yapımcılarımız, TV platformlarımız, telif ve çeviri şirketlerimiz MIPCOM’da iş ilişkilerini geliştirmek için gerçek imkanları bulacak. Fuardan yeni dizi satışları, ortak imal mutabakatları için döneceklerine eminiz” diye konuştu.
150 ülkede 100’e yakın Türk dizisi yayında
100’e yakın Türk dizisinin, dünyada en az 150 ülkede oynadığını belirten Avdagiç, “Dizi fiyatları pandemiden etkilendi. Pandemi öncesinde düzgün bir Türk dizisinin bir kısmının dünya satışlarının toplamı 650 bin doları bulurken, artık kısım başı toplam hasılat 350-400 bin dolar düzeyinde. Lakin satış adetlerimiz süratle artıyor” tabirlerini kullandı.
Avdagiç, dizi ihracatı sayılarına ait bir soru üzerine, “Doğrusu şu kadar ülkeye, şu bedelle diziler sattık üzere bir kayıt yok. Beyannameye bağlı bir ihracat olmadığı için sağlıklı istatistik tutulmuyor. Lakin bizim üretimci firmalarımızdan aldığımız geri bildirimlere bakınca, bu yıl dizi ihracatında 600 milyon dolar geçeceğimizi öngörüyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Türk imali içeriğinin temel sürükleyicisi olan dizi sinema ihracatının katma pahasına dikkati çeken Avdagiç, “Bölüm başına aşağı üst 5 milyon TL’ye mal ettiğiniz bir diziyi, başarısına nazaran 400 bin dolara satabiliyorsunuz. Dizilerin peşinden sürüklediği markalar, dallarla birlikte devasa bir bedel. Kültürümüzü dünyaya taşıması da en az ekonomik kıymeti kadar önemli” formunda konuştu.
İTO Lideri Avdagiç, yerli ve yabancı dijital sinema, görüntü platformlarının tesirine ait, “Kesin sayılar bilinmese bile Türkiye’de dijital platformların toplam abone sayısının 4 milyon civarında olduğunun iddia ediliyor. Abonelerin aşağı üst yüzde 75’i yabancı dijital platformlara üye. Yerliler de kıymetli gelişim içinde.” dedi.
‘Dijitalle korsana gerek kalmıyor’
Dijital dizi, sinema, görüntü platformlarının işlerin yayılmasında aktif rol oynadığını, yerli dizi, sinema, cümbüş sanayisini genel prestijiyle büyüttüğünü belirten Avdagiç, şunları kaydetti:
“Pandemiden sonra dijital platform izlenirliği ve sayıları dünya genelinde çok süratli yükseldi. 10 yılda alacağımızı iddia ettiğimiz yolu 1,5 yılda aldık. Herkes konuta kapandı ve izledi bir biçimde. Tekrar dijitallerin şöyle bir yararı var. İnternet üzerindeki korsan kayıtlarımızı da telafi etmeye yarıyor. İşlerimiz, dizilerimiz çok tanınan olduğu için çok süratli korsana düşebiliyor. Diziyi bugün seyrediyoruz yarın Rusça alt yazılı izleyebiliyoruz, lakin dijitalle korsana gerek kalmıyor. Dijital platformlar oyunculara, senaristlere direktörlere piyasaya kurallarının çok üzerinde fiyatlar ödeyip kendilerine bağlıyorlar. İmal şirketleri başrol oyuncularına kısım başı 80-100 bin TL ödüyordu. Dijitallerde 100 bin dolarlara çıktığını duyuyoruz. Oyuncu platforma gidiyor. Bakınca tüm ülkelerde yayında daha fazla ülkede tanınacağım diyor. Haksız da değil elbette. Bütçeleri çok zorluyorlar ve bütçelerin şişmesine sebep oluyor. Ayrıyeten platformlar bir dizinin, sinemanın tüm dünya haklarını satın alıyor. Yine bu diziyi diğer bir ortamda satamıyorsunuz. Mahallî üretimciyi koruyacak bir grup yasal düzenlemeler kesimin geleceği için kıymetli olacaktır.”
‘Türk dizilerinin ikinci vatanı Latin Amerika oldu’
Şekib Avdagiç, Türkiye’nin salgın sürecinde dizi üretimi, sinemaları az duraksayan az ülkelerden olduğunu söz ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Birçok ülkede daha uzun mühletler yapımlar durdu. Biz üretime çok kısa bir ‘pause’ verdik. Tekrar dijital yardımıyla çok da tanınan olmadığımız kimi pazarlarda da görünüyor olmaya başladık. Bilhassa Batı Avrupa’da Almanya ve İspanya’da süratli gidiyoruz. Türk üretimlerinin son periyotta en çok popülarite kazandığı ülkelerden biri İspanya. İspanya’da firmalarımızın çok önemli rating sonuçları aldığını duyuyoruz. Oyuncularımız büyük ilgi ile takip ediliyor ve ödüllendiriliyor. Batı Avrupa’nın bölgesel marketi İtalya’da duygusal içeriklerimiz büyük ilgi ile takip ediliyor. Oyuncularımız mahallî üretimlerde yer alarak milletlerarası başarılara imza atıyor. Bunlar bizim için çok değerli. Brezilya’da tekrar çok güzel gidiyoruz. Türk dizilerine en fazla talep artışının yaşandığı bölgelerden biri Latin Amerika. Adeta Türk dizilerinin ikinci vatanı Latin Amerika oldu. Türk sinemaları, tüm dünyada olduğu üzere Latin Amerika’da da bir muvaffakiyet örneği olarak gösteriliyor. 2018’den 2022’ye kadar 5 yıldır Latin Amerika’da Türk dizisi damgası vurulmuş durumda. 2020’nin ortasından itibaren yani pandeminin başlamasıyla Türk dizilerine LATAM denilen Latin Amerika’daki ilgi, Türk dizilerine olan küresel talebin de üzerine çıktı. Romantik dramalar, tarihi diziler, romantik güldürüler son devirde Latin Amerika’da çok düzgün iş yapıyor.”
Türk imallerinde içeriğin de anlatım lisanının de değiştiğini belirten Avdagiç, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Daha süratli, ana çizginin dışında, daha farklı kıssalarla yeni kuşağa ulaşıyoruz. 4-5 dönem süren, çok tutan Türk dizilerimiz var. Yani her sene ürettiğimiz trend olan dizilerimiz oluyor. Ülke ülke, bölge bölge vakit içinde yayına giriyorlar. Yalnızca diziler değil örneğin bir Türk sineması Şili’de gösterildiği tarihte, o ana kadar TV’de gösterilen en yüksek rating alan sinema oldu. Ayrıyeten Türk dizilerinin Türk kültürüne yaptığı katkı kadar Türk eserlerinin alımına da katkı yapıyor. Küçük bir örnek vermek istiyorum, ‘Sizin o küçük bardakta içtiğiniz kırmızı içecek ne?’ diyen muhataplarımız oldu. Yani küçük bardaklarda içilen kırmızı içeceğin Türk çayı olduğu ortaya çıktı. Yalnızca çayın kendisi değil, o bardak konsepti de satılmaya başlandı. Yani burada eksiksiz bir sistem satıyoruz.”
Fuara katılan Türk firmalar
MIPCOM 2022’de İTO’nun ulusal iştirakle yer alan firmalar şu halde:
Altınsay Filmişleri, Atlas Global Medya, Azar Yapım, Fauna Yapım, Gain Medya, Grafi 200 Yapım, Hacıyatmaz Sinema, Hayat Görsel Yayıncılık, Kadraj TV, Match Point, Mako Post, Medyablue, Media Hub, Parlonist Çeviri, Saran Memleketler arası Filmcilik, Semerkand, Sera Filmcilik, Siyahmartı Animation, Siyah Sekiz Medya, VFX İstanbul.
Fuara kişisel katılan TRT, Acun Medya, ATV, Calinos Entertainment, Eccho Rights Türkiye, Küresel Agency, Intermedya, Kanal D, MADD, Merzigo, Mistco, Raya Group, SPI / Filmbox ise kendi standlarıyla en yeni imallerine pazar arıyorlar.