AKP iktidarı boyunca büyük çoğunluğu “kişiye özel” 200’ün üzerinde değişikliğe uğrayan Kamu İhale Kanunu’na nazaran, yapılan ihalelere ait mukavelelerin düzenlenmesi ve uygulanması ile ilgili yasa da değişiklik furyasından nasibini alıyor. 14 kere değişiklik yapılan kanunda, son değişiklik de “İçişleri Bakanlığı’na özel” oldu. Kamunun mal ve hizmet alımı yaptığı şirketlere “ekonomik kriz kaynaklı kayıplarını telafi” için fiyat farkı verilmesi uygulamasına, İçişleri Bakanlığı’nın ihalesiz direkt temin alımları da eklendi.
4735 sayılı Kamu İhale Kontratları Kanunu’na ocak ayında eklenen süreksiz 5’inci husus ile, yaşanan ekonomik kriz nedeniyle hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar ile girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar münasebet gösterilerek, ihalelerde ek fiyat farkı uygulanmasına imkan sağlandı.
BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine nazaran, hususa nazaran, 1 Aralık 2021 tarihinden evvel ihalesi yapılan ve süreksiz 5’inci unsurun yürürlüğe girdiği 22 Ocak 2022 tarihi prestijiyle devam eden ve TL üzerinden yapılan ihalelerde ek fiyat ödenmesinin yolu açıldı. Bununla ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararı’nda uygulamada ortaya çıkabilecek tereddütleri giderme vazifesi, Kamu İhale Kurumu’na verildi. Kurum da direkt temin prosedürünün ihale yolları ortasında sayılmaması nedeniyle bu alımlar için ek fiyat farkı verilemeyeceğini karara bağladı. Lakin 4 Haziran tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla yasaya ve Kamu İhale Kurumu kararına rağmen İçişleri Bakanlığı’nın “doğrudan temin yolu ile yapılan alımları” için de ek fiyat farkı verilmesi tarafında bir düzenleme yapıldı.
KİM İÇİN, NE KADAR?
CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel, mevzuata karşıt bu düzenlemeye ait “Kuralsızlık genel kural oldu. Lakin hiç değilse ortada yasaya şeklen de olsa uyuyor üzere görünüyorlardı. Lakin bu son düzenlemede esasen daima savlara bahis olan kamu ihaleleri ile ilgili çok istisnai bir durum yaratıldı. İçişleri Bakanlığı’nın ihalesiz alım yaptığı şirketlere de fiyat farkı verecekler. Kimin bu şirketler, ne alındı ve ne kadar ödeme yapıldı, açıklanmalı” dedi.
Konuyu TBMM gündemine de taşıyan Özel, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a şu soruları yöneltti:
- Normlar hiyerarşisi mucibince kanunlar, Cumhurbaşkanlığı kararlarından da yönetmeliklerden de üstün olmasına karşın, 5680 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararıyla İçişleri Bakanlığına, “doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımlar” için de ek fiyat farkı verme yetkisi niye tanınmıştır?
- Anayasaya ve yasaya muhalif olarak yapılan bu düzenleme kapsamında İçişleri Bakanlığı ne kadar ek fiyat farkı ödemiştir ve bundan sonra ne kadar ödeyecektir?
- İçişleri Bakanlığı, direkt temin yordamı ile yaptığı alımlar için hangi firmalara hangi alımlar için ve ne ölçüde ek fiyat farkı ödemiştir?