Akkuyu Nükleer A.Ş.; Akkuyu NGS Projesi’nde çalışmalarını tamamlayan IC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile mukaveleyi feshetti. Şirket, TSM Güç İnşaat Sanayi Limited Şirketi ile yeni mukavele imzaladı.
Ticaret sicili kayıtlarına nazaran, TSM Güç İnşaat Sanayi Limited Şirketi (TSM); Ekim 2019’da Mersin’de kuruldu. Kayıtlara nazaran, 100 bin TL sermaye ile kurulan TSM Enerji’nin ortakları ise Montajno-Stroitelnoye Upravlaniye No 90 Anonim Şirketi, Konsern Titan-2 Anonim Şirketi, Sosnovoborelektromontaj Anonim Şirketi.
Anlaşmaya nazaran Türkiye’nin isteği alınmalı
Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesinde mukavelenin feshedildiği Titan2 – IC İçtaş İnşaat Anonim Şirketi de IC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile Joint Stock Company Concern Titan-2 iştirakinde, yeniden Mersin’de kurulmuştu. Şirketten fesih hakkında bugün bir açıklama yapıldı. Açıklamada fesih sürecinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin muvafakati alınmadığı belirtildi. Halbuki paydaşlık mutabakatına nazaran, santral ile ilgili süreçlerde Türkiye’nin isteğinin alınması kaide.
Anlaşmanın 5’inci unsurunun 5’inci fıkrasında bu durum şöyle belirtiliyor:
“Hisselerin dağıtımı, yöneticilerin atanması, paydaşların yatırım biçimi, payların transferine ait kısıtlamalar, Proje Şirketi ve Proje’ye uygulanabilir finansman düzenekleri da dahil; lakin, bunlarla hudutlu kalmamakla birlikte, Proje Şirketi’nin şirket idaresine ait bahisler, ulusal güvenlik ve iktisat mevzularında ulusal çıkarların korunması hedefiyle Türk Tarafı’nın isteğine tabidir.”
‘Hileli ve geçersiz bir işlem’
IC İçtaş, “kanunlara, mukaveleye alışılmamış, hileli ve geçersiz bir işlem” olarak tanımladığı fesih için yasal haklarını kullanacağını duyurdu. Milletlerarası hukuka ve Türkiye Cumhuriyeti Hukuku’na açıkça alışılmamış olarak tanımlanan fesihle ilgili cürüm duyurularının yapıldığı da belirtildi. Şirketten yapılan açıklama şöyle:
Akkuyu Nükleer A.Ş. tarafından 29.07.2022 ve 30.07.2022 tarihlerinde yapılan basın açıklamalarında sırasıyla “Akkuyu NGS projesinde çalışmalarını tamamlayan IC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ ile mukavelenin feshedildiği” belirtilmiş ve “Akkuyu Nükleer tarafından Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına nazaran kurulmuş, Türkiye’de hükmî kişiliği olan TSM Güç İnşaat Sanayi Limited Şirketi (TSM) ile mukavele imzalanmıştır” denilerek kamuoyu yanıltılmaya, bir oldu bitti yaratılmaya çalışılmıştır.
Akkuyu Nükleer A.Ş. tarafından yürütülen bu fesih teşebbüsü hem mukavelenin tabi olduğu memleketler arası hukuka hem de kelam konusu şirketlerin tabi olduğu Türkiye Cumhuriyeti Hukuku’na açıkça terstir. Bu doğrultuda hukuken geçersiz olan bu faaliyetler sonucunda kamuoyunu yine bilgilendirme gereği hasıl olmuştur.
Öncelikle tekrar belirtmek isteriz ki tüm Mühendislik, Tedarik ve İnşaat işlerinin (EPC) tek bir Rus şirketine hileli, hukuk tanımaz bir formda verilmesi; Proje’nin idaresindeki Türk şirketlerinin varlığını bir oldu bittiye getirerek bitirmeye, projenin idare takımlarında yer alan 3000’e yakın Türk işçisi ve bu takımın idaresinde çalışan %93’ü Türk 25000 kişilik çalışan takımımızı tasfiye ederek Türk şirketlerini yalnızca standart inşaat işleri yapan alt taşeron düzeyine indirgemeye çalışmaktır.
‘Personelin alana girişi engellendi’
Akkuyu Nükleer A.Ş tarafından yapılan basın açıklamalarında yer alan konular gerçeği yansıtmamakta ve kamuoyunda proje alanında her şey yolunda algısı oluşturulmaya çalışılmaktadır. Akkuyu A.Ş.’nin hukuksuz fesih bildirimi kapsamında verdiği talimat çerçevesinde alandaki işler durdurulmuş, on binlerce çalışanımız mağdur edilmemeleri ismine fiyatlı müsaadeye gönderilmiştir. Belirtilenin bilakis, teknik güvenliği gerektiren yapıların korunmasına ilişkin işler kapsamında son derece hudutlu bir çalışma yürütülmektedir. Esasen fesih bildirimi ile birlikte alanda hukuken çalışma kaideleri ortadan kalkmış olup, sigortalar geçersiz hale gelmiş, patronun yetkili çalışanımızın alana girişini engellemesi sebebiyle iş sıhhati ve güvenliği kuralları ortadan kalkmıştır.
‘Sözleşmelere, kanunlara alışılmamış ve geçersiz’
Akkuyu Nükleer Güç Santrali Projesi kapsamında şirketimiz IC İçtaş İnşaat A.Ş.’nin, Rus Titan-2 şirketiyle (Rosatom ortaklı) %50-50 eşit oranda hissedar olduğu T2-IC Ortak Teşebbüs A.Ş. proje patronu Akkuyu Nükleer A.Ş. ile Mühendislik, Tedarik ve İnşaat Sözleşmesi’ni 22.07.2019 tarihinde imzalamıştır. Lakin kamuoyuna duyurulan fesih teşebbüsü bildirisinde sadece şirketimiz IC İçtaş İnşaat’ın mukavelesinin tek taraflı olarak sona erdirildiği belirtilmiştir. Daha evvel de tabir ettiğimiz üzere IC İçtaş İnşaat, Akkuyu Nükleer A.Ş ile direkt hiçbir mukavelenin tarafı olmayıp, Rus TİTAN-2 şirketi ile birlikte kurulmuş olan T2-IC Ortak Teşebbüs A.Ş’nin, TİTAN-2 ile birlikte eşit hak ve yükümlülüğe sahip yüzde 50 hissedarı pozisyonundadır. Projede tüm işler her düzeyde eşit hak ve sorumlulukta ortak olarak yürütülmektedir.
‘Yeterlilik yok’
Akkuyu Nükleer A.Ş., bir taraftan T2-IC Ortak Teşebbüs A.Ş.’nin mukavelesinin feshi teşebbüsünü bu çapta bir projeye nazaran son derece yüzeysel ve hukuk tarafından kabul edilemez münasebetlere dayandırmak isterken; başka taraftan bu ortak teşebbüste IC İçtaş İnşaat ile eşit idare hakkına ve sorumluluğuna sahip Rus TİTAN-2 şirketinin alt şirketleri aracılığı ile direkt ve dolaylı olarak yüzde yüz hissedarı olduğu merkezi Rusya’da bulunan TSM Güç İnşaat Sanayi Limited Şirketi (TSM) ile yeni mukavele imzalamıştır. Bu büyüklükte bir Proje’nin Ana Yüklenicisi olarak kontrat imzalanan firmanın rastgele bir iş bitirme yeterliliği olmayan bir “Limited Şirket” olması da yapılan süreçteki oldu bitti yaratma gayretini açıkça göstermektedir.
‘Sözleşmeye aykırı’
TSM şirketi ile Akkuyu ortasındaki bu mukavele hem yerleşik hukuka hem de IC İçtaş İnşaat ile Rus TİTAN-2 şirketi ortasında imzalı hissedarlar mukavelesinde yer alan münhasırlık kararları içeren mukaveleye açıkça terstir.
Bütün bunlara ek olarak T2-IC Ortak Teşebbüs A.Ş ile Akkuyu Nükleer A.Ş. ortasında imzalı kontrat içinde bağlayıcı karar olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayı ile kanunlaşan, 06.10.2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu ortasında imza edilmiş olan Milletlerarası Andlaşma’nın 5.5. hususu gereklerine karşıt olarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin muvafakati alınmadan ve oldu bittiye getirilerek yapılmak istenen bu fesih teşebbüsü açıkça kanunlara, mukaveleye ters, hileli ve geçersiz bir süreçtir.
‘Fesih teşebbüsünün fiilen ve hukuken uygulanması mümkün değil’
Mevcut mukavele kapsamında hala geçerli olan ve birçok ticari, tüzel ve teknik boyutuyla mutabık kalınmamış ve mahsuplaşılmamış 100’e yakın alt mukavele, 1000’e yakın gereç ve tedarik kontratı bulunmaktadır. Bu süreçler mahkeme nezaretindeki tespit davaları ile tüm boyutlarıyla tamamlanmadan durdurulan işlerin hiçbiri TSM’ye yahut diğer şirketlere devredilemez.
Bir yandan iş durdurma talimatı verilip, bir yandan da işlerin devam etmekte olduğu izlenimini vermek eforuyla alanda yetkisiz firma ve şahıslar eliyle kaotik bir ortamda yaptırılmaya çalışılan imalatlar nükleer kontrol standartlarının dışına çıkma riskini doğurmuş bulunmaktadır.
‘Suç duyurusu yapıldı’
Proje alanı içerisindeki Titan2 ve İçtaş eşit iştirakli Ana Yüklenici ve başka hukuksal kişiliklere haiz alt şirketlere ilişkin olan hiçbir makina, araç, laboratuvar TSM tarafından kullanılamaz. Yetkili mahkemelere önlem müracaatlarımızı yapmış bulunuyoruz. Basına yansıyan mevcut haberlerdeki bu şirketlerimizin demirbaşlarına gasp olayları ile ilgili cürüm duyuruları yapılmış olup, yapılmaya devam edilecektir.
‘Çalışanlar istifaya zorlanıyor’
TSM’nin Akkuyu’da çalışanlarımızı istifaya zorlayarak yapmaya çalıştığı bütün mukaveleler çalışma mevzuatına ters ve kararsızdır. Çalışanlarımızın tasfiye süreçlerini hakkıyla tamamlamalarına müsaade bile edilmeden alana girişlerinin önlenmesi, bilgisayarlarına ve şahsi eşyalarına el konulması ve muvaffakatleri olmaksızın haklarında yapılmaya çalışılan tüm süreçlerle ilgili yargı yollarına başvurulacaktır.
Bir ay öncesine kadar tüm sistemimizi oturtarak ülkemizin stratejik ehemmiyetteki bu Projesini hayata geçirmek için bütün gücümüzle çalışırken ve Proje’nin başlangıcından bu yana en üst performans düzeyine ulaşmışken kurduğumuz büyük yapının bir anda dağıtılmaya kalkışılmasından ve Proje’nin çok kısa bir müddette durma noktasına gelmesinden büyük hüzün duyuyoruz. Gelinen bu durumun ülkemizin güç arz güvenliği açısından hayati değere haiz Akkuyu Projesi’nde gecikmelere sebep olması kaçınılmaz olacaktır.
Türk şirketlerinin projede ana yüklenici düzeyindeki varlığı nükleer santral imalinde kurumsal birikimin, mahallî istihdamın ve yerli kaynaklardan tedarikin tek ve en değerli garantörüdür ve ülkemizin üstün faydasına hizmet etmektedir. Yine belirtmek isteriz ki tüm önceliğimiz Proje’ye kendisini adamış binlerce çalışanımızın haklarının ve iş sıhhati güvenliklerinin korunmasıdır. Bahisle ilgili gelişmelerin şahsen takipçisi olduğumuzu ve tüm yasal haklarımızın en üst seviyede kullanılacağını kamuoyuna hürmetle duyururuz.